"Πόσο Ελληνικό είναι το Βυζάντιο; Πόσο Βυζαντινοί οι Νεοέλληνες;".
Σελ. 45: "Βυζαντινές Υποθήκες"-
{"...Μοιάζει η έκφραση αυτή σαν δακτυλικό αποτύπωμα της ελληνικής εθνικής ταυτότητας, που καταβολή της είναι το Βυζάντιο"}.
"Να συνοψίσω: Το Βυζάντιο είναι για τους Νεοέλληνες όχι μόνο επίκαιρο, αλλά θα πω είναι το αενάως παρόν. Η αυτοκρατορία του είναι η πνευματική ρίζα των απανταχού Ορθοδόξων, τα επιτεύγματα του πνευματικά, καλλιτεχνικά, αλλά και διοικητικά και κοινωνικά, εμπνέουν ως τα σήμερα πολιτισμικά ρεύματα και ευνομούμενα κράτη. Κι' ας λέμε ακόμη "Βυζαντινό" το κάθε πολύπλοκο.
[...]
Επίσης όμως στο Βυζάντιο χρωστάμε ακόμη, σαν συνέχεια του αλεξανδρινού κατορθώματος, την έννοια της οικουμενικότητας του μείζονος Ελληνισμού. Κατά τον ποιητή Χατζηγάκη: "Έβγαλε ο Αλέξανδρος την Ελλάδα από την Ελλάδα, κι' έκτοτε δεν εγύρισε η Ελλάδα στην Ελλάδα".
Να τολμήσω, έτσι, να πω ότι η πραγματική ρήξη στην Βυζαντινή συνέχεια (κάπως υπερβολική βέβαια η διαπίστωση αυτή) δεν είναι το 1453 αλλά το 1922, όταν η ιστορία του Ελληνισμού έπαψε να βυζαντινίζει, έπαψε, δηλαδή, να είναι οικουμενικά διαχρονική και με παγκόσμια εμβέλεια, όπως την έζησε τη Βυζαντινή εποχή.
Χαρακτηριστικά θα παρατηρήσω κάτι που μόνο Έλληνες, αθέλητα αναφερόμενοι στο Βυζάντιο, λένε σχεδόν καθημερινά. Το αμετάφραστο σε άλλη γλώσσα "ο ήλιος βασιλεύει". Κι αυτό γιατί ντύνεται, λίγο πριν τη δύση του, με τα χρώματα της αυτοκρατορικής βυζαντινής πορφύρας. Θεωρώ την παράδοξη αυτή έκφραση ως αδιάψευστη απόδειξη συνέχειας, ως κληρονομιά μιας διαχρονικής αψεγάδιαστης εμπειρίας. Μοιάζει η έκφραση αυτή σαν δακτυλικό αποτύπωμα της ελληνικής εθνικής ταυτότητας, που καταβολή της είναι το Βυζάντιο".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου