Από τo Katehon
Εθνότητα(etnhos), λαός, έθνος(nation): ρωσογερμανικοί παραλληλισμοί
Το πρόβλημα της χρήσης των όρων "εθνότητα", "λαός", "έθνος" είναι εξαιρετικά περίπλοκο, καθώς ιστορικά έχουν χρησιμοποιηθεί άλλοτε ως συνώνυμα, άλλοτε ως αντώνυμα, άλλοτε ως υποκατηγορίες μεταξύ τους και με τους πιο απροσδόκητους συνδυασμούς. Ούτε είναι η "Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του γερμανικού έθνους(nation)" ή τα "έθνη(nation)" στη μεσαιωνική Ευρώπη. Για παράδειγμα, στην Τρανσυλβανία, μόνο οι Ούγγροι, οι Σέκελοι και οι Γερμανοί συμπεριλήφθηκαν στον αριθμό των "εθνών(nation)", ενώ οι ορθόδοξοι Ρουμάνοι δεν συμπεριλήφθηκαν στο καθεστώς του "έθνους". Στην αριστοκρατία της Πολωνο-Λιθουανικής Συνομοσπονδίας χρησιμοποιούνταν η έκφραση Gente Ruthenus, natione Polonus: ρουθηνικά γένη, πολωνικό έθνος(nation).
Πάρτε τη Ρωσία και τη Γερμανία κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα, όπου οι έννοιες "λαός" (και τα παράγωγά τους) και "έθνος(nation)" συγκρούστηκαν είτε ως συνώνυμα είτε ως αντώνυμα. Και βλέπουμε πώς η παρουσία των δύο εννοιών "λαός" και "έθνος(nation)" βοηθά στην κατανόηση της τρέχουσας γεωπολιτικής κατάστασης.
Για παράδειγμα, η "εθνικότητα(nation)" του κόμη S. M. Uvarov είναι μια γυαλιστερή κάρτα της γαλλικής nationalité, αλλά μέσω μιας επίκλησης στη ρωσική ρίζα, "απενεργοποιώντας" τους συνειρμούς του φιλελευθερισμού και του συνταγματισμού που ενυπάρχουν στη γαλλική έννοια. Ωστόσο, ο Uvarov έγραψε επίσης για τη ρωσική "εθνικότητα(nation)". Μεταξύ των σλαβόφιλων, μπορεί κανείς να συναντήσει μια αντίληψη του λαού ως μια γενική κατηγορία, στην οποία το "έθνος(nation)" είναι μια ειδική περίπτωση. Για τον συνάδελφο του K. P. Pobedonostsev, S. A. Rachinsky, το "έθνος(nation)" ως δυτική και φιλελεύθερη έννοια είναι ευθέως αντίθετο με την "εθνικότητα(nationalite)" ως ρωσική και συντηρητική έννοια. Για την M. Katkova, η οποία ήταν συντηρητική αλλά δυτική, το έθνος(nation), αντίθετα, είναι μια θετική έννοια [1].
Ταυτόχρονα, οι σλαβόφιλοι και ο Ντοστογιέφσκι προτιμούσαν να μιλούν για "λαό", ο οποίος είχε διπλή σημασία: τόσο για τον απλό λαό, τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, όσο και για τον ρωσικό λαό ως το σύνολο όλων των κοινωνικών στρωμάτων και τη βάση μιας αυτοκρατορίας με συγκεκριμένη ιστορία, θρησκευτική παράδοση και πολιτισμό. Για τους μοναρχικούς των Μαύρων Εκατονταρχιών, η χρήση του όρου "λαός" [2] ήταν πιο συχνή. Για τους εθνικιστές(nation) πιο δυτικού τύπου, π.χ. για τον Μ. Ο. Μενσίκοφ, η έννοια κλειδί ήταν το "έθνος(nation)", που σήμαινε επίσης αξιώσεις εξουσίας για λογαριασμό αυτού του έθνους.
Δηλαδή, για τους συντηρητικούς, τους μοναρχικούς, τους σλαβόφιλους, τους αντιδραστικούς, η έννοια του "λαού" ήταν προτιμότερη. Για τους πιο "ευρωπαίους" εθνικιστές - "έθνος"(nation-alim). Αν και υπάρχουν και εκείνοι που μπορεί να χρησιμοποιούν τους όρους ως συνώνυμα.
Στη Βρετανία και τη Γαλλία δεν υπήρξε τέτοια σύγχυση, αν και, όπως σημειώνει ο Alain de Benoist, "η αντεπαναστατική παράδοση, στο βαθμό που συνδέεται με ένα αριστοκρατικό ή μοναρχικό πρόσημο, αποφεύγει να υμνεί το έθνος(nation)" [3]. Αλλά στη Γερμανία η κατάσταση είναι παρόμοια με εκείνη στη Ρωσία Ο Φίχτε γράφει τους "Λόγους προς το γερμανικό έθνος" (Reden an die deutsche Nation). Ωστόσο, αργότερα, τον 19ο αιώνα, διαμορφώθηκε το κίνημα Völkisch, για το οποίο η ξένη λέξη Έθνος(nation) αποδείχθηκε ακατάλληλη [4]. Το Volk - λαός - έγινε δείκτης του "αυτοχθονισμού", του "λαϊκισμού" (αφού, όπως και το ρωσικό "λαός", περιείχε διπλή σημασία: τόσο ένας απλός "λαός" όσο και μια πολιτιστική, ακόμη και κοινότητα αίματος, που συνδέεται με έναν ενιαίο πολιτισμό, γλώσσα και ιστορία).
Στο Τρίτο Ράιχ και στην ΕΣΣΔ, οι έννοιες αναμείχθηκαν αυθαίρετα. Στην ΕΣΣΔ θριάμβευσε η έννοια της "εθνικότητας(nation)": είτε μια αμιγώς εθνοτική(ethnic) κοινότητα, είτε διεκδικώντας πολιτική συμμετοχή, είτε ένα απομεινάρι του αστικού "έθνους(ethnos)" σε μια σοσιαλιστική κοινωνία. Έτσι, οι "εθνικότητες(nation)" των Ουζμπέκων, των Τατζίκων, των Ουκρανών και των Αζερμπαϊτζάν προέκυψαν στην ΕΣΣΔ, και αντίστοιχα οι Σαρτάροι, οι Μικρορώσοι, οι Τατάροι της Υπερκαυκασίας ή οι Τούρκοι, που υπήρχαν πριν από την επανάσταση, εξαφανίστηκαν. Η κατάσταση περιπλέκεται από το επιχείρημα για το σχηματισμό μιας "νέας ιστορικής κοινότητας" - του "σοβιετικού λαού". Αυτός ο "λαός" εξαφανίστηκε μαζί με την ΕΣΣΔ, αλλά εμφανίστηκε ο "πολυεθνικός λαός της Ρωσικής Ομοσπονδίας".
Στην Γερμανία του Χίτλερ μίλησαν για ένα "έθνος(nation)" που βασίζεται στο λαό (Volk) και τη "λαϊκή κοινωνία" (Volksgemeinschaft). Η ήττα του Τρίτου Ράιχ δεν ξεκαθάρισε τη χρήση των όρων "λαός" και "έθνος(nation)".
"Τρία κράτη - δύο έθνη(nation) - ένας λαός;" (Drei Staaten-zwei Nationen-ein Volk;) ήταν ο τίτλος ενός δοκιμίου που δημοσιεύθηκε το 1985 από τον ιστορικό του Κιέλου Karl Dietrich Erdmann σχετικά με την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, τη ΛΔΓ και την Αυστρία [5]. Εδώ βρίσκουμε επίσης μια ενδιαφέρουσα χρήση των υπό εξέταση εννοιών. Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας και η ΛΔΓ είναι ξεχωριστά κράτη, αλλά ένα ενιαίο "έθνος(nation)". Η Αυστρία και η Γερμανία είναι δύο έθνη(nation), αλλά ένας και ο αυτός λαός. Οι Αυστριακοί, φυσικά, εξέφρασαν την αγανάκτησή τους, αλλά αυτό το παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό.
Και μέχρι στιγμής στη Γερμανία, το Volk είναι κάτι αρχαϊκό, λαϊκιστικό, πολιτισμικό, πιο "κλειστό", που απευθύνεται τελικά σε μια κοινή ιστορία, και το Nation είναι φιλελεύθερο, προοδευτικό, που αντιστοιχεί στην πολιτική δομή ενός σύγχρονου φιλελεύθερου κράτους, στο σύνολο των πολιτών και των ψηφοφόρων του. Εδώ, για παράδειγμα, ο γερμανικός ομοσπονδιακός οργανισμός πολιτικής εκπαίδευσης (Bundeszentrale für politische Bildung) εξηγεί στα γερμανόπουλα τη διαφορά μεταξύ "λαού" και "έθνους(nation)":
"Συχνά, όταν οι άνθρωποι μιλούν για "λαό" εννοούν μια ομάδα ανθρώπων που έχουν κοινό υπόβαθρο, κοινά έθιμα, μιλούν την ίδια γλώσσα ή έχουν πολιτισμικές ομοιότητες. Ορισμένοι άνθρωποι που έχουν αυτή την ιδέα του "λαού" θέλουν να διακρίνουν ή να διαφοροποιήσουν τον "δικό τους" λαό από τους άλλους λαούς. Βασικά, πιστεύουν ότι οι άνθρωποί τους είναι καλύτεροι από τους άλλους ανθρώπους. Υπάρχουν πολιτικοί και άλλοι άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι στη Γερμανία ζουν πολλοί άνθρωποι που υποτίθεται ότι δεν ανήκουν στον γερμανικό λαό. Δεδομένου ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν την ίδια καταγωγή, κουλτούρα και γλώσσα με τους περισσότερους Γερμανούς, μάλλον δεν ανήκουν σε αυτούς. Επομένως, οι άνθρωποι αυτοί αποκλείονται από την κοινωνία και υπάρχουν προκαταλήψεις απέναντί τους.
Και υπάρχουν και εκείνοι που μιλούν για "κανονικούς" ανθρώπους και έτσι κάνουν διάκριση μεταξύ φαινομενικά κανονικών ανθρώπων και πλούσιων και ισχυρών ανθρώπων. Οι λαϊκιστές, ειδικότερα, θέλουν να σπείρουν την εχθρότητα μεταξύ των ανθρώπων με αυτόν τον τρόπο και στη συνέχεια να επιτύχουν τους πολιτικούς τους στόχους. Με μια λέξη, σε αυτό το πλαίσιο, οι "άνθρωποι" εμφανίζονται πολύ καχύποπτοι: είτε δεν τους αρέσουν οι μετανάστες, είτε δεν τους αρέσουν οι πλούσιοι. Ότι πρόκειται για ένα μοντέρνο και νεανικό "έθνος", από το οποίο έχουν γενικά εξαφανιστεί στη Γερμανία τα πάντα εκτός από την αγάπη για τη δημοκρατία:
"Σήμερα πολλοί άνθρωποι μιλούν για "έθνος(nation)" και όχι για "λαό". Μιλάμε για ανθρώπους που ζουν στη Γερμανία και αισθάνονται συνδεδεμένοι με αυτή τη χώρα και τους δημοκρατικούς της κανόνες".
