Η Νέα Ρωσική Επανάσταση;
Η Ευρώπη, ό, τι δεν μπορεί να «καταβροχθίσει», το θεωρεί όχι απλά ξένο, αλλά εχθρικό.
Ο περίφημος πολιτισμός της Δύσης, έχει χαρακτήρα που οδηγεί αναπόφευκτα στη γένεση επεκτατικής δυναμικής, που αργά ή γρήγορα παρεμβαίνει στη γενική του συμπεριφορά.
Ο «γερμανορωμαϊκός» πολιτισμός, με τον ακραίο εγωκεντρισμό του, οδεύει προς μία ουσιαστική πολιτισμική, αλλά και φυλετική, απομόνωση, αφού στα θεμέλιά του βρίσκεται η πεποίθηση ότι αυτός αποτελεί το λίκνο του πανανθρώπινου πολιτισμού.
Ο Τρουμπετσκόι είναι πεπεισμένος ότι η Ρωσία δεν είναι μέρος της Δύσης και, το κυριότερο, ουδέποτε θα μπορέσει να γίνει. Ειδικά η τάση της να προσχωρήσει στην Ευρώπη, αποτελούν μιμητισμό χαμηλού επιπέδου, «πιθηκισμό» στα μάτια των Δυτικών.
Οι Σλάβοι της Ανατολής (ορθόδοξοι χριστιανοί), έχοντας συνδέσει το πεπρωμένο τους με το Βυζάντιο αποτελούν τον άξονα ισχύος της Ευρασίας.
Ουσιαστικά οι Ρώσοι εθνικομπολσεβίκοι ανήκουν ιδεολογικά στον φασισμό, χωρίς όμως να αγνοούν το ιστορικό υπόβαθρο της χώρας τους, δημιουργώντας έτσι σύνθεση χιτλερισμού – σταλινισμού.
Ουσιαστικά οι Ρώσοι εθνικομπολσεβίκοι ανήκουν ιδεολογικά στον φασισμό, όμως χωρίς να αγνοούν το ιστορικό υπόβαθρο της χώρας τους, δημιουργώντας έτσι σύνθεση χιτλερισμού – σταλινισμού… Το παράδοξο αυτό οφείλεται σε καθαρά τοπικιστικές αιτίες: οι εθνικομπολσεβίκοι αναγνωρίζουν το όποιο θετικό έργο παρήγε ο Στάλιν όσο κυβερνούσε με αρκετά θετικά λαϊκά μέτρα, καθώς και τις πατριωτικές του θέσεις (αν και Γεωργιανός στην καταγωγή!) με συνεπή αντιεβραϊκό αγώνα. Πιστεύουν επίσης ότι ο θάνατος του, το 1953, οφειλόταν σε δολοφονικό σχέδιο της CIA! Κύρια όμως ο αντιεβραϊσμός του Στάλιν οδηγεί τους εθνικομπολσεβίκους στην αποδοχή του ως «μάρτυρα» της Πατρίδας και της Λευκής Φυλής. Η αξιοπερίεργη αυτή σύνθεση χιτλερικού και σταλινικού ιδεώδους αποτυπώνεται στο εντυπωσιακό επίσημο σύμβολο του κινήματος: μαύρο σφυροδρέπανο εντός λευκού δίσκου σε κόκκινο φόντο (όπως δηλαδή η σβάστικα του Γ΄ Ράιχ)…
Μέσα στην γενικότερη παρακμή που γνώρισε η Ρωσία μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού συστήματος, με την απώλεια της θέσης της υπερδύναμης, τη διάλυση της αυτοκρατορίας, τη διαφθορά, την εξαθλίωση μεγάλου τμήματος του πληθυσμού της, την έξαρση του οργανωμένου εγκλήματος και της πορνείας, ήταν επόμενο να γεννηθεί μια κάποια αντίδραση των «υγιών δυνάμεων του Έθνους», με συγκεκριμένες αναφορές στο ρωσικό παρελθόν και σαφείς προεκτάσεις στο μέλλον. Αναπήδησαν έτσι δύο παλιές ακραίες ρωσικές θεωρήσεις, ξεχασμένες επί δεκαετίες, ο ευρασιανισμός και ο εθνικομπολσεβικισμός, εμπλουτισμένες όμως με νεότερα στοιχεία και προσαρμοσμένες στο πνεύμα των καιρών. Οι πολύ ενδιαφέρουσες αυτές θεωρίες έχουν σαφέστατο πολιτικό στίγμα και μεταφυσικές διαστάσεις. Όλα αυτά μέσα στην πράγματι ξεχωριστή «μαγευτική» ρωσική ατμόσφαιρα…
Γράφει ο Ησαΐας Κωνσταντινίδης
Η «Παλαιά Διαθήκη» του Ευρασιανισμού
Κύριος εκφραστής της ρωσικής αντίληψης της διαφορετικότητας υπήρξε ο Νικολάι Ντανιλιέφσκι (1822–1885). Στο κλασικό του έργο Ρωσία και Ευρώπη (1869), έθεσε τις επιστημονικές βάσεις τις ρωσικής ευρωφοβίας και ταυτόχρονα τις ρίζες της ευρασιανικής θεωρίας, που διαμορφώθηκε αρκετές δεκαετίες αργότερα. Το πλέον θεμελιώδες πόρισμα του προφήτη του ευρασιανισμού είναι φυσικά η σύλληψη της έννοιας της Ρωσίας ως γης με αυτόνομη γεω-πολιτισμική υπόσταση, διαφορετική και από την Ευρώπη και από την Ασία. Η Ρωσία δεν είναι παρά ο φορέας ενός πολιτισμού που έχει την δυνατότητα να απορροφά στοιχεία και από τον Δυτικό και από τον Ανατολικό κόσμο, χωρίς να «δυτικοποιείται» ή να «ανατολικοποιείται», καταφέρνοντας να διαφυλάξει την πλήρη αυτοτέλειά του. Η ιδιόρρυθμη ρωσική γεωγραφία οδηγεί κι αυτή στο ίδιο συμπέρασμα.
Σ’ αυτό το σαφές πλαίσιο ο Ντανιλιέφσκι προσπαθεί να δώσει μια εξήγηση στο ερώτημα που προκύπτει από τις θέσεις του βιβλίου του: γιατί η Ευρώπη είναι εχθρική προς τη Ρωσία; Την απάντηση ανακαλύπτει έχοντας υπόψη μία σειρά ιστορικών και ψυχολογικών φαινομένων. Κατ’ αυτόν, η ευρωπαϊκή εχθρότητα εναντίον της Ρωσίας είναι κάτι που ο ίδιος αποκαλεί «ασυνείδητο αίσθημα»: αυτό οδηγεί το ιστορικό ένστικτο της Δύσης σε αποδοχή καχύποπτης στάσης προς τη χώρα του. Η Δυτική εχθρότητα οφείλεται τόσο στην ιδιαίτερη γεωγραφική θέση της Ρωσίας, όσο και σε ιστορικούς, ίσως και φυλετικούς παράγοντες. Έτσι ο συγγραφέας φτάνει στο τελικό συμπέρασμα, πως η πραγματική αιτία για την οποία η Ευρώπη δεν θα αποδεχτεί ποτέ τη Ρωσία ως κομμάτι της, είναι ότι η Ευρώπη, ό, τι δεν μπορεί να «καταβροχθίσει», το θεωρεί όχι απλά ξένο, αλλά εχθρικό.
Ο Ντανιλιέφσκι πίστευε πως και η Ρωσία με τη σειρά της δεν μπορεί να ανήκει σε μία Ευρώπη, η οποία εκφράζει μία τελείως διαφορετική φιλοσοφία ζωής. Πρόκειται για δύο ασύνδετα άκρα, ουσιαστικά αντιτιθέμενους πολιτισμικούς χώρους που ακολουθούν διαφορετική ιστορική πορεία. Η άποψη του συγγραφέα είναι σαφέστατη: στα μάτια των Δυτικών η Ρωσία είναι εμπόδιο στην εξέλιξη του ευρωπαϊκού πολιτισμού…
Ο Ντανιλιέφσκι θέτει σειρά ζητημάτων, που αφορούν τη χώρα και το λαό του και ευρύτερα τη σλαβική φυλή και το μέλλον της. Βασική ιδέα του αποτελεί η ανάπτυξη της θέσης περί του λεγομένου «σλαβικού τύπου», του οποίου η άνθηση σηματοδοτεί την παράλληλη παρακμή της Ευρώπης. Παρακμή που θεωρεί αναπόφευκτη και όταν αυτή επέλθει, θα διαφανεί η αξία του σλαβισμού, στα πλαίσια του οποίου η Ρωσία διαδραματίζει ηγετικό ρόλο. Στη βάση του σλαβικού τύπου διαμορφώνεται το σλαβικό ιδανικό, η τελική μορφή του οποίου αποκρυσταλλώνεται στον πανσλαβισμό, απώτατος στόχος του οποίου είναι η ένωση όλων των σλαβικών εθνών με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη!
Το Ευρασιανικό Κίνημα
Το κίνημα των ευρασιανών παίρνει οριστική μορφή μερικές δεκαετίες μετά τον θάνατο του Ντανιλιέφσκι στις γραμμές των Ρώσων μετα-οκτωβριανών πολιτικών προσφύγων, γνωστών ως «λευκών προσφύγων». Ιδρυτές του, ο πρίγκιπας Νικολάι Τρουμπετσκόι (1890–1938) και ο γεωγράφος Πιότρ Σαβίτσκι (1895–1968). Η απαρχή του ευρασιανισμού, ως βασική κατεύθυνση της ρωσικής φιλοσοφικής σκέψης, εντοπίζεται στο έτος 1921, όταν στη Σόφια εκδίδεται το συλλογικό έργο Έξοδος στην Ανατολή, με άρθρα των θεμελιωτών του. Το 1922 στο Βερολίνο εκδίδεται δεύτερη συλλογή κειμένων, υπό τον τίτλο Εν οδώ.
Κεντρική ιδέα των έργων αυτών είναι πως η Ρωσία αποτελεί ιδιαίτερο κόσμο, που σε πολιτισμικό-ιστορικό επίπεδο δεν ανήκει ούτε στην Δύση, ούτε στην Ανατολή. Κατά τον Σαβίτσκι ο κόσμος αυτός καταλαμβάνει τον μέσο χώρο του λεγομένου Παλαιού Κόσμου, από τον ποταμό Νέμαν στη Λιθουανία (Δύση) έως τα κινεζικά σύνορα και το Θιβέτ (Ανατολή). Οι λαοί σε αυτά τα εδάφη βρίσκονται σε συνεχή επαφή και μοιράζονται κοινή κοινωνικοϊστορική νομοτέλεια. Δεν εντάσσονται στον Δυτικό (ευρωπαϊκό) πολιτισμό, ούτε παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά βιο-γνωρίσματα των λαών της Άπω Ανατολής. Αυτό το ιδιόρρυθμο εδαφικό και πολιτισμικό σύνολο, στη βάση του οποίου ξεχωρίζει η Ρωσία, σηματοδοτεί το «τρίτο δεδομένο» (tertium datum), το οποίο δεν είναι ούτε το «ένα» (Ευρώπη), ούτε το «άλλο» (Ασία), αλλά το «διαφορετικό», η σύνθεση που συμπυκνώνεται στην Ευρασία.
Ο Τρουμπετσκόι συγκρίνει δύο διαφορετικούς ορισμούς σχετικά με το «εθνικό ζήτημα»: τον σωβινισμό και τον κοσμοπολιτισμό. Πιστεύει ότι οι ορισμοί αυτοί στην πραγματικότητα αλληλοκαλύπτονται, εφόσον αμφότεροι προέρχονται από την ίδια πηγή, τον περίφημο «γερμανορωμαϊκό πολιτισμό», όπως ονομάζει τον πολιτισμό της Δύσης. Ο χαρακτήρας αυτού του τύπου πολιτισμού οδηγεί αναπόφευκτα στη γένεση επεκτατικής δυναμικής, που αργά ή γρήγορα παρεμβαίνει στη γενική του συμπεριφορά.
Κατά τον Τρουμπετσκόι, ο γερμανορωμαϊκός πολιτισμός, με τον ακραίο εγωκεντρισμό του, οδεύει προς μία ουσιαστική πολιτισμική, αλλά και φυλετική, απομόνωση, αφού στα θεμέλιά του βρίσκεται η πεποίθηση ότι αποτελεί λίκνο του πανανθρώπινου πολιτισμού. Δημιουργείται έτσι το βασικό Δυτικό σχήμα-δόγμα που εμπεριέχεται στη φράση: ο Δυτικοευρωπαϊκός («αναπτυγμένος») πολιτισμός είναι ανώτερος σε σχέση με τον καθυστερημένο («υποανάπτυκτο») πολιτισμό της Ανατολής.
Ο Ρώσος στοχαστής ερευνά τη δυνατότητα ο Δυτικοευρωπαϊκός πολιτισμός να είναι όντως πιο εξελιγμένος απ’ ότι οι υπόλοιποι. Καταλήγει πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, εφόσον ο ανθρώπινος πολιτισμός είναι τόσο πολύμορφος και πολύπλοκος, ώστε να μην μπορούμε εκ των προτέρων να βρούμε εντελώς όμοια πολιτισμικά συστήματα. Ουσιαστικά τα διαφορετικά συστατικά στοιχεία των πολιτισμών υψώνουν ανυπέρβλητα εμπόδια κατά ενός μερικού ή ολικού συγκρητισμού. Υπό αυτές τις συνθήκες ο ισχυρισμός ότι ο γερμανορωμαϊκός πολιτισμός είναι σημαντικότερος από οποιονδήποτε άλλο είναι ανυπόστατος.
Ο Τρουμπετσκόι είναι πεπεισμένος ότι η Ρωσία δεν είναι μέρος της Δύσης και, το κυριότερο, ουδέποτε θα μπορέσει να γίνει. Ως χώρα ημι-ευρωπαϊκή και συνάμα ημι-ασιατική είναι η πραγματική γεωγραφική καρδιά της Ευρασίας. Όλα τα άλλα, ειδικά η τάση της να προσχωρήσει στην Ευρώπη, αποτελούν μιμητισμό χαμηλού επιπέδου, «πιθηκισμό» στα μάτια των Δυτικών.
Στη βάση της γεωπολιτικής θέσης των ευρασιανών υπάρχει η έννοια του «αναπτυξιακού περιβάλλοντος». Ο Σαβίτσκι θεωρεί ότι κάθε έθνος είναι οργανικά συνδεδεμένο με το αναπτυξιακό του περιβάλλον. Πρόκειται για την ιδέα του «landschaft» (τοπίο). Σύμφωνα με τον Σαβίτσκι ο ορισμός του γεωγραφικού χώρου, σε αντίθεση με τον γεωμετρικό, είναι όχι μόνο ποσοτικός, αλλά και ποιοτικός. Η κοινωνικοϊστορική εξέλιξη των λαών διαδραματίζεται όχι μέσα σε κάποιον άμορφο χώρο, αλλά μέσα σε ένα μοναδικό και ανεπανάληπτο γεωγραφικό περιβάλλον, με δική του γεωλογική σύσταση, κλίμα, ποιότητα εδάφους και ιδιάζουσα βλάστηση. Οι λαοί, στην κοινωνικοϊστορική τους εξέλιξη, προσαρμόζονται σε ορισμένο γεωγραφικό περιβάλλον. Με τη σειρά του αυτό προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες εκάστου λαού.
Το συμπέρασμα του Σαβίτσκι, για τον καθορισμό της «προσωπικότητας» των λαών από τη γεωγραφία, είναι πολύ σπουδαίο για την επιστήμη της γεωπολιτικής. Από γεωγραφική οπτική γωνία ο διαχωρισμός του Παλαιού Κόσμου στα δύο (Ευρώπη και Ασία) δεν στέκει. Ο φυσικός διαχωρισμός, με γεωγραφικά κριτήρια, ξεχωρίζει όχι δύο ηπείρους, αλλά τρεις υπο-ηπείρους, υποσύνολα της ίδιας γιγαντιαίας μάζας: την Ευρώπη, την Ασία και την Ευρασία, εφόσον με αυτόν τον τρόπο διαφαίνονται το ακριβές αναπτυξιακό περιβάλλον, το διαφορετικό σε κάθε έναν από τους τρεις αυτούς γεωγραφικούς χώρους.
Ο Ευρασιανισμός Προσχωρεί στον Σταλινισμό
Κατά τραγική ειρωνεία, μετά τη διάλυση εκ των έσω του ευρασιανικού κινήματος, πολλοί οπαδοί και πρωταγωνιστές του προσχώρησαν στην επίσημη σταλινική εξουσία της Σοβιετικής Ένωσης, δηλαδή στους πρώην διώκτες τους, επιστρέφοντας από την εξορία. Δεν ήταν συνεπώς ο ευρασιανισμός ανύπαρκτος επί σοβιετικής αυτοκρατορίας (όπως πιστεύονταν επί δεκαετίες), αφού αποτέλεσε στην ουσία τη βασική παράμετρο εξωτερικής πολιτικής του σταλινισμού.
Η τραγικότητα της περίπτωσης του Στάλιν (ηγέτη της κεντρικής Ευρασίας για τρεις δεκαετίες) βρίσκονταν στο ότι δεν κατανόησε πως το όλο πολιτικο-γεωστρατηγικό του σύστημα εξυπηρετούσε την προοπτική ενοποίησης της Ευρασίας. Αν ο Στάλιν είχε συλλάβει το νόημα της θέσης της Ρωσίας στην ευρασιατική ήπειρο, ίσως η πορεία του κόσμου να ήταν σήμερα διαφορετική…
Παρ’ όλα αυτά, και μόνο το γεγονός της κεντρικής θέσης του ευρασιανισμού στη γενική σταλινική θεώρηση αποδεικνύει το ότι η ευρασιανική ιδέα θριάμβευσε και μέσα στις συνθήκες του Ψυχρού Πολέμου, οριοθετώντας τον σοβιετικό ηπειρωτισμό απέναντι στον αμερικανικό ατλαντισμό.
Το Έργο του Λιεφ Γκουμιλιόφ
Ο εθνογράφος Λιεφ Γκουμιλιόφ (1912–1992) είναι ο άνθρωπος που στη δεκαετία του 1960 ανέπτυξε περαιτέρω την ευρασιανική θεωρία. Καθοριστική υπήρξε η γνωριμία του Γκουμιλιόφ με τον ίδιο τον Σαβίτσκι το 1966. Με τις μελέτες του Γκουμιλιόφ ο ευρασιανισμός εισήλθε σε μια νέα φάση, που συμβατικά μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως «μεταβατική» και που προετοίμασε το ιδεολογικό έδαφος για τη μελλοντική του εξέλιξη.
Κεντρική θέση στην θεωρία του Γκουμιλιόφ καταλαμβάνει η ιδέα του πασιοναρισμού («passion» πάθος). Κατά τον στοχαστή, οι πασιοναρικές ωθήσεις είναι εκείνες ακριβώς που ορίζουν τους ρυθμούς της Ευρασίας. Αυτές προσέδωσαν το ιστορικό προβάδισμα στην μία ή την άλλη εθνοτική ομάδα του χώρου, στις διάφορες περιόδους. Συνεπώς η Ευρασία αποτελεί ενιαίο «γεω-χώρο».
Ο Γκουμιλιόφ θεωρεί ότι οι διαφορές μεταξύ των εθνών δεν καθορίζονται από χαρακτηριστικά, όπως η «κουλτούρα», ή η «ικανότητα παραγωγής». Τα έθνη διαφοροποιούνται βάσει του στερεοτύπου της συμπεριφοράς τους. Στο έθνος, σε αντίθεση με την κοινωνία, λειτουργούν όχι συνειδητές αποφάσεις, αλλά αισθήσεις και συμβατικές αντιδράσεις. Όπως ο άνθρωπος προσαρμόζεται στο εθνικό περιβάλλον, το έθνος προσαρμόζεται στο γεωγραφικό. Κάθε έθνος συνεπώς χαρακτηρίζεται από τον πασιοναρικό παράγοντα, τον λεγόμενο «παράγοντα Χ», που έχει την αρχική του ώθηση ως «πλήρη άνθηση», ύστερα περνά στην «ήρεμη φάση» και στο τέλος στη «φάση της μνήμης». Αυτά τα τρία στάδια (ακμή, πτώση και θάνατος) χαράζουν την ζωή ενός έθνους.
Ο Νέο-ευρασιανισμός στη Μετά-Κομμουνιστική Εποχή
Η πτώση του κομμουνιστικού συστήματος στη Σοβιετική Ένωση απελευθέρωσε φυγόκεντρες δυνάμεις, που επί δεκαετίες ελλόχευαν εντός του σοβιετικού υπερκράτους. Μετά το 1989 η εξάπλωση του νεοευρασιανισμού ήταν ραγδαία. Εκδόθηκαν έντυπα που προωθούσαν την ευρασιανική ιδέα, όπως οι εφημερίδες Ημέρα και Αύριο και το περιοδικό Στοιχεία.
Ήταν εμφανής η έντονη αντίθεση των νεοευρασιανιστών στον Δυτικό καπιταλισμό-φιλελευθερισμό, με ταυτόχρονη υποστήριξη ενός «στενά εθνοτικού» εθνικισμού. Κεντρική τους θέση η πάγια ευρασιανική αρχή: η Ρωσία αποτελεί τον άξονα του γεωπολιτικού μεγάλου χώρου. Αποστολή της στον κόσμο η δημιουργία της πολυπόθητης αυτοκρατορίας του ευρασιατικού σοσιαλισμού, αντίστοιχου και διαδόχου του βυζαντινού προτύπου διακυβέρνησης δια της άμεσης δημοκρατίας.
Κορωνίδα του νεοευρασιανισμού στη σημερινή Ρωσία αποτελεί η δράση και το συγγραφικό έργο του γεννηθέντος το 1962 διδάκτορα φιλοσοφίας Αλεξάντρ Ντούγκιν, θεωρητικού της ρωσικής «Νέας Δεξιάς», που εξέδωσε το βασικό έργο της σύγχρονης ρωσικής γεωπολιτικής παραγωγής, υπό τον τίτλο Οι βάσεις της γεωπολιτικής, το 1997.
Οι βασικές ιδέες του Ντούγκιν, πιστές στην παλιά ευρασιανική παράδοση, είναι σε γενικές γραμμές οι κάτωθι:
ο νεοευρασιανισμός είναι εξ ολοκλήρου βασισμένος στον ευρασιανισμό των Τρουμπετσκόι-Σαβίτσκι. Πρόκειται για το θεμελιώδες «tertium datum», που μάλλον συμπληρώνει αφενός τον χαρακτηρισμό για τους νεοευρασιανιστές ως «ορθόδοξων μπολσεβίκων» και αφετέρου τον παραλληλισμό τους με τους ιδεολόγους της «συντηρητικής επανάστασης» στη Γερμανία.
το ρωσικό έθνος προσδιορίζεται πράγματι από αυτό που ο Τρουμπετσκόι είχε χαρακτηρίσει ως «συνθετική φύση» του και αποτελείται από δύο βασικούς ανθρωπολογικούς τύπους, τον άριο σλαβισμό και τα τουρανικά έθνη.
το ρωσικό έθνος είναι φορέας μιας μεγάλης αποστολής στον πλανήτη, της ενοποίησης της Ευρασίας, με το δικό της ιδιόμορφο πολιτικο-κοινωνικό σύστημα, που θα απορρίπτει την καπιταλιστική Δύση, με όλα της τα παράγωγα.
ειδικά στις νεωτερικές συνθήκες (Νέα Εποχή) ο όρος «Ευρασία» αποκτά καθαρά γεωπολιτική έννοια. Αντιπροσωπεύει την ηπειρωτική γεωπολιτική αρχή, σε αντίθεση με τον ωκεάνιο ατλαντικό πολιτισμό, που εκφράζεται εδώ και τουλάχιστον ένα αιώνα από τους Αγγλοσάξονες.
η παγκοσμιοποίηση δεν είναι παρά μία μονοπολική ατλαντική επικράτηση, που προωθεί το αμερικανικό μοντέλο σε τομείς, όπως ο κοινωνικο-οικονομικός και ο πολιτικός, με συνέπεια τον αμερικανικό έλεγχο επί των λαών της Γης. Ο νεοευρασιανισμός είναι φυσικά αρνητικός σ’ αυτήν την παγκοσμιοποίηση, χωρίς αυτό να σημαίνει το «κλείσιμό» του ή την περιθωριοποίησή του σε ιδέες και πρακτικές απομόνωσης.
Τον Ντούγκιν απασχολεί πολύ και το ζήτημα του σλαβικού κόσμου. Διαχωρίζει τον σλαβισμό σε Ευρασιάτες και Ευρωπαίους Σλάβους, που αντιστοιχούν σε δύο ξεχωριστές πολιτισμικές ζώνες και που διασώζουν σε διαφορετικό βαθμό ο καθένας την σλαβική ταυτότητα. Οι Σλάβοι της Ανατολής (ορθόδοξοι χριστιανοί), έχοντας συνδέσει το πεπρωμένο τους με το Βυζάντιο αποτελούν τον άξονα ισχύος της Ευρασίας. Αντίθετα οι Σλάβοι της κεντρικής Ευρώπης υπάγονται στην καθολική σφαίρα επιρροής και εξελίσσονται μέσα στα πλαίσια και στην περιφέρεια της Δύσης.
Ο Εθνικομπολσεβικισμός
Η γέννηση της θεωρίας του εθνικομπολσεβικισμού άγεται στη Γερμανία της δεκαετίας του 1920, ως παράλληλο εναλλακτικό κίνημα με τον ρωσικό ευρασιανισμό. Ο γερμανικός εθνικομπολσεβικισμός έχει δεδομένες τοποθετήσεις και δομή, που αφορούν τις συνθήκες και τις ανάγκες της εποχής κατά την οποία έδρασε και από όπου ξεπήδησε ο μαζικός εθνικοσοσιαλισμός. Από αυτόν ξεπήδησε και ο ρωσικός εθνικομπολσεβικισμός, με κύριο θεωρητικό το Νικολάι Ουστριαλόφ (1890–1937).
Για να δούμε όμως τη δράση του εθνικομπολσεβικισμού, όπως αυτή εκδηλώνεται και θα εκδηλωθεί στο μέλλον, πρέπει να την εντάξουμε στο σύνολο των επαναστατικών (κατ’ άλλους τρομοκρατικών) κινημάτων και ιδεών του κόσμου που έρχεται. Να ξεκαθαρίσουμε εδώ πως μία επαναστατική ή ριζοσπαστική ιδέα, που αποσκοπεί στην κοινωνική ή πολιτική αλλαγή δεδομένου χωροχρόνου, δεν συνεπάγεται πως φέρει άμεση ευθύνη για τρομοκρατικές πράξεις, όπως αυτές προκύπτουν από «ακραία» ή «ασυμβίβαστα» στοιχεία τους. Έτσι, δεν μπορεί να υποστηριχθεί από κανέναν σοβαρό επιστήμονα η θέση ότι π.χ. το επίσημο Ισλάμ ευθύνεται άμεσα για τις ενέργειες ισλαμιστικών, όπως αυτές εκδηλώνονται σε πολλά σημεία του πλανήτη.
Οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ κατατάσσουν τον εθνικομπολσεβικισμό στις επαναστατικές ιδεολογίες και απειλές για μια μελλοντική αμερικανική ηγεμονία. Υφίστανται μάλιστα λόγοι για τους οποίους η CIA θεωρεί τον εθνικομπολσεβικισμό ως τον υπ’ αριθμό 1 εχθρό των ΗΠΑ για το άμεσο μέλλον. Ο μοναδικός πολιτικός χώρος στη Ρωσία που ανταγωνίζεται σε μαχητικότητα τους εθνικομπολσεβίκους στις κατά του φιλελευθερισμού διαδηλώσεις είναι εκείνος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), του Γκενάντιι Ζιουγκάνοφ.
Πρέπει όμως να λάβουμε υπόψη ότι:
το ΚΚΡΟ είναι κόμμα εκλογικά δυνατό και άρτια οργανωμένο, όμως η μεγάλη μάζα του προέρχεται κύρια από άτομα με ηλικία που κυμαίνεται μεταξύ 50-65 ετών. Αντίθετα οι εθνικομπολσεβίκοι και ο πολιτικός τους φορέας, που αποτελείται από ηλικιακά νέους ανθρώπους μόλις τώρα ανδρώνονται πολιτικά, κατορθώνοντας λίγα μόλις χρόνια από την πτώση του κομμουνισμού να αποκτήσουν μια μοναδική μαζικότητα.
το ΚΚΡΟ απεδείχθη ότι χρηματοδοτούνταν από κάποιους εκ των περιβόητων «ολιγαρχικών κύκλων» που –κατά το ρωσικό λαό– απομυζούν εις βάρος της κοινωνίας. Μεγαλοκαπιταλιστικοί παράγοντες, συνδεόμενοι με τον τεκτονισμό, όπως ο εβραϊκής καταγωγής Μπερεζόφσκι, βοήθησαν επίσημα με οικονομικά κονδύλια το κόμμα του (ωστόσο αξιόλογου πολιτικού στοχαστή) Ζιουγκάνοφ.
παρά τις κατά καιρούς συγκλίνουσες επιδιώξεις μεταξύ των οπαδών του εθνικομπολσεβικισμού και του ΚΚΡΟ, είναι εντούτοις αλήθεια ότι οι Ρώσοι κομμουνιστές ακολουθούν την πεπατημένη οδό όσον αφορά την πολιτική τους προοπτική κι έτσι δεν αποκλείεται μία ημέρα το μεν ΚΚΡΟ να σοσιαλδημοκρατικοποιηθεί, ο δε Ζιουγκάνοφ να αναδειχθεί πρόεδρος της Ρωσίας.
Από τις αντιδράσεις και τις θέσεις των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, εξάγουμε το συμπέρασμα ότι στόχος της CIA είναι η εξάλειψη του εθνικομπολσεβικικού κινήματος, προτού αυτό μαζικοποιηθεί περαιτέρω, ωριμάσει πολιτικά και πιθανόν διαχειριστεί εξουσία. Πρόκειται για πολύ λογική επιδίωξη, δεδομένου ότι προκαλώντας σοβαρό κλονισμό στο εθνικομπολσεβικικό κίνημα θα σταματήσει μια σημαντική κινητήρια επαναστατική δύναμη του ρωσικού μέλλοντος. Για κάποιους Αμερικανούς ειδικούς ο εθνικομπολσεβικισμός κινδυνεύει να γυρίσει την Ευρώπη πίσω στα χρόνια της ανόδου του Αδόλφου Χίτλερ στη Γερμανία.
Ουσιαστικά οι Ρώσοι εθνικομπολσεβίκοι ανήκουν ιδεολογικά στον φασισμό, όμως χωρίς να αγνοούν το ιστορικό υπόβαθρο της χώρας τους, δημιουργώντας έτσι σύνθεση χιτλερισμού – σταλινισμού… Το παράδοξο αυτό οφείλεται σε καθαρά τοπικιστικές αιτίες: οι εθνικομπολσεβίκοι αναγνωρίζουν το όποιο θετικό έργο παρήγε ο Στάλιν όσο κυβερνούσε με αρκετά θετικά λαϊκά μέτρα, καθώς και τις πατριωτικές του θέσεις (αν και Γεωργιανός στην καταγωγή!) με συνεπή αντιεβραϊκό αγώνα. Πιστεύουν επίσης ότι ο θάνατος του, το 1953, οφειλόταν σε δολοφονικό σχέδιο της CIA! Κύρια όμως ο αντιεβραϊσμός του Στάλιν οδηγεί τους εθνικομπολσεβίκους στην αποδοχή του ως «μάρτυρα» της Πατρίδας και της Λευκής Φυλής. Η αξιοπερίεργη αυτή σύνθεση χιτλερικού και σταλινικού ιδεώδους αποτυπώνεται στο εντυπωσιακό επίσημο σύμβολο του κινήματος: μαύρο σφυροδρέπανο εντός λευκού δίσκου σε κόκκινο φόντο (όπως δηλαδή η σβάστικα του Γ΄ Ράιχ)…
Θα ήταν παράβλεψη, αν δεν έκλεινε το κείμενο αυτό με την παράθεση μιας προφητείας του μέλλοντος (του 21ου αιώνα), που είναι διάχυτη και εμπνέει τον σημερινό εθνικομπολσεβικισμό. Ο θρύλος λοιπόν θέλει εντός του 21ου αιώνα να ξεπηδά ένας νέος πολιτικοκοινωνικός ηγέτης, ο οποίος θα ενώσει σε προοπτική την Ευρασία. Αυτός ο ηγέτης, που η χριστιανική εκκλησία αποκάλεσε (σύμφωνα με μια ερμηνεία) «Αντίχριστο», πιστεύεται από εθνικομπολσεβικικούς και παράπλευρους κύκλους ότι έχει ήδη γεννηθεί και αναμένεται η άνδρωσή του και ο πόλεμος που θα εξαπολύσει κατά της Δύσης, με σκοπό την ολική της καταστροφή.
Έτσι αυτό που αναμένουν οι εθνικομπολσεβίκοι σήμερα είναι η εμφάνιση του δικού τους «Μεσσία», που μετά από δεκαετίες παρακμής θα οδηγήσει στην κήρυξη της αντικαπιταλιστικής Επανάστασης. Το όνομα και η θέση του ηγέτη αυτού είναι βέβαια υπαρκτά και δεδομένα, αν και αποτελούν επτασφράγιστο μυστικό της νέας αυτής μυστικής κοινότητας. Είναι «σε γνώση των φυλάκων» η πρόθεση της CIA να σπάσει αυτή τη μυστικότητα, εμφυτεύοντας επιστήμονές της στο εσωτερικό των εξελίξεων…
Ο Ησαΐας Κωνσταντινίδης έχει σπουδάσει φιλοσοφία και πολιτικές επιστήμες και αρθρογραφεί στον ειδικό Τύπο κυρίως για θέματα γεωπολιτικής.
