Ιούλιος Έβολα
Ενώ οι φάσεις του Ισπανικού Εμφυλίου παρακολουθούνται από όλους με έντονο ενδιαφέρον, δίνεται λιγότερη προσοχή στις ακριβείς ιδέες που ενεπνέουν την εξέγερση των Ισπανικών εθνικών δυνάμεων ενάντια στον κομμουνισμό: ίσως διότι πολλοί πιστεύουν πως στις επαναστάσεις, η θετική ιδεολογική φάση αναπτύσσεται πάντοτε σε ένα μεταγενέστερο στάδιο.
Δεν είμαστε αυτής της απόψεως. Πιστεύουμε πως ο καλύτερος στρατιώτης είναι αυτός που πολεμά έχοντας ακριβή επίγνωση του σκοπού του και ότι οι ιδέες – ακόμη και αν είναι περισσότερο ενδόμυχες και ασαφώς αντιληπτές, παρά καθαρώς σχηματισμένες - είναι η ουσιαστική πραγματικότητα σε κάθε γνησίως σημαντική ιστορική αναταραχή. Για αυτό είμαστε ευγνώμονες προς τον Αλμπέρτο Λουτσίνι, διότι μας ενημέρωσε σχετικώς με το ιδεολογικό πρόγραμμα ενός εκ των πρωτευόντων Ισπανικών εθνικιστικών κινημάτων, της ονομαζόμενης «Ισπανικής Φάλαγγος», καθιστώντας τους όρους του ζωντανούς μέσω της εφευρετικότητος και ενός πραγματικά εκπληκτικού ύφους· θα τολμούσαμε να πούμε σχεδόν νεκρομαντικού, μέσω της ζωντάνιας, της ακρίβειας και του ευχάριστου αυτοσχεδιασμού (Il Falangisti Spagnioli, Μπελτράμι, Φλωρεντία 1936). Ασχολείται με μία γενική διακήρυξη πολιτικής πίστεως, η σχηματοποίηση της οποίας φαίνεται να οφείλεται στον Χοσέ Αντόνιο Πρίμο ντε Ριβέρα ή στον συγγραφέα Χιμένεθ Καμπαλέρο. Το πρόγραμμα, μέσω του πλούτου του πνευματικού περιεχομένου, σχεδόν μας εξέπληξε, τόσο, ώστε να το θεωρήσουμε κατάλληλο για να αναφερθεί στο Ιταλικό κοινό, εκφράζοντας εν συντομία το νόημά του.
Σημείο Πρώτο. Ούτε η γλωσσική, ούτε η εθνική, ούτε η εδαφική ενότητα θεωρούνται επαρκείς για να δώσουν στην ιδέα του έθνους το πραγματικό της περιεχόμενο. « Ένα έθνος είναι μία προκαθορισμένη κοσμική ενότητα». Αυτή, υποστηρίζει, είναι και η περίπτωση της Ισπανίας: μία ενότητα, ένα πεπρωμένο, «μία οντότητα που υπάρχει πέρα από κάθε πρόσωπο, τάξη ή κοινότητα στην οποία πραγματώνεται», όχι μόνο, αλλά πολύ περισσότερο υπεράνω «της συνολικής ποσότητος που προκύπτει από τη συνάθροισή τους». Το οποίο σημαίνει πως πρόκειται για την πνευματική και υπερβατική ιδέα του έθνους, αντιτασσόμενη σε κάθε κοινότητα – της αριστεράς ή της δεξιάς – και σε κάθε μηχανοκρατία. Μία αληθινή οντότητα εκ της τέλειας αλήθειας της, μία ζώσα και κυρίαρχη πραγματικότητα, η Ισπανία τείνει ,συνεπακόλουθα, προς τον δικό της σαφή προορισμό. Υπό αυτήν τη έννοια μιλούν όχι μόνο για «μία πλήρη επιστροφή στην παγκόσμια πνευματική συνεργασία», αλλά επίσης και για μία «παγκόσμια αποστολή της Ισπανίας», για την δημιουργία εκ της «ηλιακής ενότητος» την οποία αντιπροσωπεύει, ενός «νέου κόσμου». Βεβαίως αυτή η τελευταία πρόταση, αφήνοντας κατά μέρους τις καλές προθέσεις, παραμένει ένα ερωτηματικό.
Το τι μπορεί να πει η Ισπανία σήμερα ή ακόμη και αύριο σχετικώς με την παγκόσμια ιδέα, είναι στην πραγματικότητα ασαφές. Αλλά η αλήθεια είναι πως εδώ έχουμε την επίδραση μίας ακριβούς λογικής. Στην πραγματικότητα κάποιος δεν μπορεί να υποστηρίξει πνευματικώς την ιδέα του έθνους, χωρίς να οδηγηθεί ενστικτωδώς στο να υπερβεί τον παρτικουλαρισμό της, να την αντιληφθεί ως την αρχή ενός υπερεθνικού πνευματικού οργανισμού, κατά συνέπεια με μία αξία καθολικότητος: ακόμη και όταν έχει μικρή προδιάθεση να δώσει απτή και αποτελεσματική μορφή σε μία τέτοια ανάγκη. Και αντιστρόφως: κάθε παρτικουλαριστικός περιορισμός μίας εθνικής ιδέας, θα την οδηγήσει στο να κατηγορηθεί για λανθάνοντα υλισμό και κολλεκτιβισμό.
Προχωρούμε στο ειδικώς πολιτικό μέρος του προγράμματος. Οι Φαλαγγίτες λένε όχι στο αγνωστικιστικό κράτος, έναν παθητικό θεατή της εθνικής δημόσιας ζωής ή το πολύ-πολύ έναν αστυνομικό με μεγαλοπρεπές ύφος («κράτος νυχτοφύλακας»). Το Κράτος πρέπει να είναι αυταρχικό, Κράτος όλων, Όλον και Ολοληρωτικό, αιτιολογούμενο, κατ’ αυτήν την μορφή, πάντοτε αναφορικώς προς το ιδεώδες και την αιώνια ιδέα της Ισπανίας, ανεξάρτητο από οποιοδήποτε απλώς κομματικό ή ταξικό συμφέρον.
