Το Τέλος της Τρίτης Θέσης ;

Η Ερμηνεία μιας διαχρονικότητας

Ναπολέων Βοναπάρτης

Ένας περίεργος μαθηματικός μυστικισμός βρίσκεται σε αυτή την σημασιολογική δύναμη της έννοιας «Τρίτη Θέση». Αν και ο πειρασμός να συνταχθεί μια ταύτιση της τριαδικής σωτηριολογίας που διαπνέει αρκετές θρησκείες είναι μεγάλος , δεν θα σταθούμε στην αντίστοιχη πολιτική θεολογική δύναμη της αναίρεσης και ταυτόχρονα σύνθεσης και υπέρβασης κάθε δυαδικής λογικής που επιφέρει μια Τρίτη Θέση στην Πολιτική και Γεωπολιτική σκακιέρα.

Το ερώτημα σήμερα , που ξεπερνάει κάθε περιθωριακό πολιτικό χώρο και ομαδοποίηση ή νοσταλγικό ρεύμα , δεν είναι αν παραμένει ή όχι να υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος θορυβώδους μίμησης της Τρίτης Θέσης αλλά αν ήρθε το Τέλος της με την έννοια που αφορά την ίδια αυτή κάθε αυτή την σχηματοποίηση του πολιτικού συστήματος στον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό του 21ου αιώνα και το αν έπαψαν οι αιτίες που ενεργοποιούν την εκτός συστήματος εμφάνιση εθνικό-λαϊκών δυνάμεων που θέλουν ξεκάθαρα όλη την εξουσία στα χέρια τους.

Λίγα χρόνια πριν ο Ρώσος φιλόσοφος και γεωπολιτικός Αλεξάντερ Ντούγκιν είχε διατυπώσει μέσα από την παρουσίαση της Τετάρτης Πολιτικής Θεωρίας του ουσιαστικά το τέλος της Τρίτης Θέσης μέσα από το σχήμα του τέλους των ιστορικών αντιπάλων ιδεολογιών του περασμένου αιώνα. Φασισμός και Κομμουνισμός δεν υπάρχουν πια , ο νικητής είναι μόνος άρα οφείλουμε να περάσουμε σε μια ανοικτή αναζήτηση του τρόπου ύπαρξης των γεωπολιτισμών μέσω μιας Χαιντεγκεριανής ανάγνωσης.

Να ξαναπάμε στις ρίζες των εθνικών οντοτήτων και να δούμε τα νέα σύνολα που θα φέρουν σε πέρας το τέλος του παγκόσμιου φιλελευθερισμού. Όμως ο Ντούγκιν είναι σαν να γυρίζει πίσω ξανά και αυτός στην Τρίτη Θέση όταν συνθηματολογικά διατυπώνει πως πέρα από την δεξιά και την αριστερά και ενάντια στο κέντρο βρίσκεται ο χώρος της νέας του πολιτικής θεωρίας. Φυσικό για εμάς.

Η Τρίτη Θέση δεν είναι μια έννοια ιστορική ούτε μια μεταμφίεση του Φασισμού ή της σύνθεσης του με τον κομμουνισμό σε μια εθνικό-Μπολσεβίκικη εκδοχή.

Ναι αυτό το σχήμα του έδωσαν όλοι οι αναλυτές που θέλησαν να ερμηνεύσουν πολιτικά τον δρόμο που ένα κίνημα , ένα έθνος ή μια ήπειρος παίρνει πέρα από τον καπιταλισμό και τον κομμουνισμό ή τον κλασικό σοσιαλισμό. Όμως σήμερα η πολιτική επιστημονική προσέγγιση της επικαιρότητας ή μη της Τρίτης Θέσης περιστρέφεται ξανά μέσα στην διχοτόμηση που διατηρεί ανάμεσα σε δεξιά και αριστερά ο πολιτικός μηχανισμός του καπιταλισμού ,του καπιταλιστικού κράτους.

Η Τρίτη Θέση είναι μια μετά-ιστορική και μεταπολιτική δυνητική τοποθέτηση που αφορά την αναίρεση ενός συστήματος , την παρουσία μιας πάντα αποσιωπημένης εναλλακτικής διαδρομής, την διαγώνιο ανάμεσα σε κάθετες και οριζόντιες γραμμές, την ελεύθερη κίνηση μέσα στο χώρο των ιδεών και των δράσεων και φυσικά την διεκδίκηση μιας άλλης πολιτειακής και κοινωνικής διαμόρφωσης που δεν είναι εξαρτημένη από τον πολιτικό και ιδεολογικό διπολισμό αλλά χαρακτηρίζεται από μια αυτονομία ως προς τις αρχές και τους σκοπούς που επιδιώκει μέσα στην κοινωνία.

Ότο Στράσσερ

Σε αυτό το σχηματικό αφαιρετικό λόγο μας επιτρέπεται έτσι να εντάξουμε σχεδόν όλα τα αντιφατικά ιστορικά παραδείγματα άρνησης του καπιταλισμού και του κοσμοπολίτικου «σοσιαλισμού» θα λέγαμε από την εποχή εμφάνισης των αστικών και εθνικών επαναστάσεων στην μετά-Ναπολεόντεια περίοδο ,την ακόλουθη έκρηξη των σοσιαλιστικών ρευμάτων αλλά και του Ευρωπαϊκού εθνικισμού.

Η Τρίτη Θέση στην Γεωπολιτική ιστορία επίσης είναι μια σημαντική παράμετρος της σύζευξης των πεδίων αυτών.

Τι είναι ο Ναπολέοντας ιδεολογικά και γεωστρατηγικά στην εποχή του αν όχι μια ιστορική Τρίτη Θέση ; Ενάντια από την μια στην Βρετανική εμπορική αυτοκρατορία των στοών και από την άλλη ενάντια στην παρηκμασμένη μοναρχία της κεντρικής Ευρώπης που ουσιαστικά είναι δεκανίκι της Βρετανικής κοσμοκρατορίας ως τότε. Όχι τύχαια η Γαλλία του Ναπολέοντα αυτοκρατορική και εθνική μαζί εκφράζει μια πολιτική ιδεολογία που δεν ανήκει ούτε στον κοσμοπολίτικο φιλελευθερισμό του Λονδίνου αλλά ούτε στην Φωτισμένη Δεσποτεία της Αριστοκρατίας που έχει φοβηθεί μετά την Γαλλική Επανάσταση για τα προνόμια της. Είναι η Τρίτη Θέση , ξεχωρίζει, δίνει άλλο νόημα στον Ιακωβινισμό , φέρνει την ηπειρωτική ενότητα της Ευρώπης στο τραπέζι, δεν γλύφει την παλιά αριστοκρατία ούτε των αυλών ούτε της Αγγλικής λίρας. Δημιουργεί μια νέα ελίτ, ένα νέο σύστημα ,μια νέα εποχή επειδή παίρνει μια Τρίτη Θέση στον ιστορικό χωροχρόνο. Αυτός είναι ο Βοναπαρτισμός , η πολιτική μήτρα της Τρίτης Θέσης ως φαινομένου στη σύγχρονη παγκόσμια ιστορία.

Τζιουζέπε Μαντσίνι και η καταγωγή του Φασισμού

Τι είναι ο μεγάλος άγνωστος στην Ελλάδα, Giuseppe Mazzini την εποχή που Μαρξ και Μπακούνιν διαιρούν και μονοπωλούν τις κατευθύνσεις των Ευρωπαίων επαναστατών στον φλεγόμενο 19ο αιώνα ; Είναι αυτός που τολμάει και φωνάζει « Θεός και Λαός» να το σύνθημα της νέας Ευρώπης. Ούτε με το δίχως ρίζες προλεταριάτο των κομμουνιστών ούτε με την άθεη αντικρατική ενότητα των Αναρχικων σοσιαλιστών.

Ο Ιταλός επαναστάτης πρώτος θέτει ξεκάθαρα την ανάγκη κεντρικής οργάνωσης της Ευρωπαϊκής Επανάστασης και της ενότητας της Ευρώπης στην βάση του κοινοτισμού και της θρησκευτικής καθιέρωσης των Καθηκόντων του Ανθρώπου αποδομώντας συγκρουσιακά την καρδιά της ιδεολογίας της Γαλλικής Επανάστασης που ήταν τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη. Όχι τύχαια λοιδορείται και χλευάζεται από τις οργανώσεις των Μαρξ και Μπακούνιν. Όχι τυχαία αυτός ο μεγάλος ήρωας της Ιταλικής εθνεγερσίας ονομάζει «Νέα Ευρώπη» την επαναστατική συμμαχία που ήθελε να χτυπήσει ταυτόχρονα όλες τις αντιδραστικές μοναρχίες και να επιβάλλει επι της ουσίας ένα Ευρωπαϊκό Ρουσωικό Κράτος. Διαβάστε σχετικά Η Νέα Ευρώπη

Τέλος όχι τυχαία ο Ιταλικός Φασισμός είδε σε αυτόν μια μεγάλη συνέχεια στην σύνθεση της θρησκευτικής πνευματικής διάστασης του Λαού με το νέο εθνικό πεπρωμένο μέσα από την πολιτική πρωτοπορία μιας νέας ελίτ. Η Τρίτη Θέση του Mazzini είναι αυτή που επέτρεψε να ξεχωρίσει και να εμπνεύσει σε επόμενες εποχές.

Διευρύνωντας το σχήμα θα λέγαμε πως ο Μπολσεβικισμός του Λένιν απέναντι στην παρακμή της Σοσιλαδημοκρατίας σε ρεφορμιστικό κοινοβουλευτικό δεκανίκι του αστικού κράτους αποτελεί μια Τρίτη Θέση όταν εμφανίζονταν ως αντιπολίτευση στον καπιταλισμό οι συμβιβασμένοι σοσιαλδημοκράτες Γαλλίας και Γερμανίας με τα γραφειοκρατικά κόμματα τους. Αυτό άλλωστε δεν κάνει ο Μουσολίνι στο τέλος του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου ; Εξεγείρεται σε αυτή την παρακμή του Ιταλικού σοσιαλισμού ως αποτυχημένου αντιπάλου δέους στον αστισμό της δειλής και γερασμένης Ιταλίας. Αναζητά να προχωρήσει την σύνθεση εθνικισμού και σοσιαλισμού , την Τρίτη Θέση που καιρό πριν επεξεργάζονταν οι Γάλλοι Μωρασικοί και Αναρχοσυνδικαλιστές που μαζί έφτιαξαν τον περιβόητο Κύκλο Προυντόν. Αυτό χαρακτηρίζει και την γέννηση του εθνικοσοσιαλισμού στην Γερμανία όπως εκφράστηκε σαν κίνημα ενάντια στην αστική παλιά συντηρητική δεξιά άλλα και στην καθεστωτική αριστερά της Βαϊμάρης.

Κύκλος Προυντόν : Μια Συντηρητική Επανάσταση αλλά Γαλλικά

Από τον Περονισμό ως τον Καντάφι , και από τον Νασερ και Άσαντ ως τον Χομεϊνί αυτή η υπερβατική σύνθεση γεωπολιτικής και πολιτικής οφείλεται στην επιλογή μιας ιδρυτικής αυτονομίας απέναντι στους ασφυκτικούς ιμπεριαλισμούς και τα πολιτικά τους κινήματα στις περιοχές αυτές. Ακόμα και η Κίνα του Μάο είναι μια ιστορική ενσάρκωση της Τρίτης Θέσης σε ιδεολογική και γεωπολιτική δύναμη, κριτική και μετέπειτα εχθρική στη Σοβιετική Ένωση αλλά πάντα αντίπαλη στις ΗΠΑ και τον ιμπεριαλισμό τους.

Όλη η υποστήριξη στα έθνη του Τρίτου κόσμου από την Αραβια ως την Αφρική και Λατινική Αμερική για ανεξαρτησία και σύγκρουση με τον ιμπεριαλισμό περνάει από τις πλάτες της Μαοικης γεωπολιτικής διπλωματίας αφού η ΕΣΣΔ ήδη έχει απορροφηθεί στο ρόλο του δεύτερου πόλου του παγκόσμιου συστήματος εξουσίας μαζί με τις ΗΠΑ. Ενδεικτικό αυτής της λογικής της γεωπολιτικής Τρίτης Θέσης είναι η ενθάρρυνση από το μέρος της Κίνας για την ανεξαρτησία και πολιτική ενοποίησης της Ευρωπαϊκής Ηπείρου ως βασικού παράγοντα εναντίωσης στον παγκόσμιο διπολισμό και ενίσχυσης της ισορροπίας και της σταθερότητας μέσα από μια Ευρώπη – Τρίτη Δύναμη.

Μάο Τσετούνγκ

Αυτή την Ευρώπη ως Τρίτη πολιτισμική και γεωπολιτική δύναμη που οραματίστηκαν από τον Μεσοπόλεμο ως την εποχή του Βισύ οι σπουδαίοι Γάλλοι διανοούμενοι φεντεραλιστές, νέο-σοσιαλιστές, περσοναλιστές και αντί-αμερικανοί, ηδη σαν Τρίτη Θέση επιθυμούσαν οι εθνικομπολσεβικοί της Συντηρητικής Επανάστασης και κυρίως ο Ότο Στράσσερ που κράτησε ζωντανή την σχέση του Γερμανικού Εθνικοσοσιαλισμού με την ιδεολογία του Ευρωπαϊκού Φεντεραλισμού και έδωσε ένα καθοριστικό παράδειγμα ενοποίησης της εθνικής και γεωπολιτικής θέσης που κάθε Ευρωπαϊκό κίνημα οφείλει να επιτυγχάνει εφόσον ενδιαφέρεται για την επιτυχή προώθηση των σκοπών του απέναντι στον παγκόσμιο οικονομικό μηχανισμό του καπιταλισμού και ιμπεριαλισμού.

Η μίνι αναδρομή αυτή που λόγο χώρου αφήνει σίγουρα και αλλά σημαντικά παραδείγματα στην άκρη από την ιστορία του περασμένου αιώνα μας βοηθάει για να χρησιμοποιήσουμε ένα ιστορικό εμπειρισμό και να κάνουμε αναγωγές αναφορικά όχι με το εξωτερικό κοινό γνώρισμα που έχουν όλα αυτά τα παραδείγματα όσο με το πως η επιλογή τους να αποτελέσουν μια Τρίτη Θέση στην εποχή τους τα κατατάσσει σε μια κοινή κατεύθυνση σύγκρουσης με τον ίδιο αντίπαλο.

Νάσσερ

Από αυτή την πλευρά η Τρίτη Θέση δεν περιορίζεται συνεπώς σε μια κυριλέ ονομασία του φασισμού ή του νεοφασισμού όπως πολλοί συστημικοί ερευνητές επιθυμούν να την περιορίσουν. Αντιθέτως είναι μια μετά-ιστορική κατηγορία που τροφοδοτείται και ανανεώνεται από τα αδιέξοδα και την συστημική αλληλεξάρτηση της Δεξιάς και της Αριστεράς ως οργανικές εκφράσεις του αστικού συστήματος εξουσίας σε κάθε εποχή από την Βιομηχανική Επανάσταση ως σήμερα και για αυτό θα παραμένει επίκαιρη και διαχρονική ως κατηγορία έκφρασης κάθε δύναμης και κινήματος στον πολιτικό και ιδεολογικό χώρο που έρχεται έξω από αυτή την συστημική αλληλεξάρτηση να εκφράσει ιστορικά αιτήματα και προσδοκίες των εθνικών και λαϊκών τάξεων.

Επιπλέον λόγω της σημερινής διάρθρωσης του ιμπεριαλισμού και των διεθνών δομών εξάρτησης που έχει δημιουργήσει στα έθνη αλλά και στις ηπείρους, η Τρίτη Θέση είναι και μια κατηγορία έκφρασης εκείνων των γεωπολιτικών χώρων που ενάντια σε οποιοδήποτε μονοπολισμό ή διπολισμό του διεθνούς συστήματος κατανομής δύναμης συγκροτούν ενότητες εδαφικά που χαρακτηρίζονται από μια μαχητική διεκδίκηση της ανεξαρτησίας τους απέναντι στις υπερδυνάμεις και στους περιφερειακούς ή και εγχώριους τοποτηρητές τους.

Ερνέστο Τσε Γκουεβάρα

Ετσί η ερμηνεία της Τρίτης Θέσης αποκτά μια καθαρή θεωρησιακή δυναμική που την οδηγεί στο να μπορεί να κατανοήσει την βαθιά και διαρκή μεταμορφωτική επίδραση της στην γέννηση νέων φαινομένων διαχωρισμού και αντιπαράθεσης των μεγάλων λαϊκών εθνικών μαζών όταν εκφραστούν από δυνάμεις που τους πείθουν ότι δεν ανήκουν στον συστημικό διπολισμό αλλά αποτελούν Τρίτες Δυνάμεις που κινούνται απέναντι σε αυτό το σύστημα ως υπερασπιστές των υπέρ-πολιτικών αρχών που έχουν εγκαταλειφθεί και εξευτελιστεί από την λειτουργία της συστημικής διπολικής πολιτικής εξουσίας.

Μια ενότητα μεταξύ δηλαδή μιας νέας πολιτικής ελίτ και του λαού που δεν σφυρηλατείται μέσα στο κοινοβουλευτικό σύστημα αλλά σε μια παλιγγενετική δράση ενός νέου Κοινοτισμού που αφού γιγαντωθεί στην κοινωνία θα ζητήσει και το μερίδιο του στην πολιτική εξουσία της χώρας με κάθε τρόπο , τακτική και μέσο.

Επειδή δεν υπάρχει κανόνας και καμία γραμμική λογική στην εμφάνιση τέτοιων δυνάμεων και ενώσεων μέσα στην ιστορία και τα έθνη , η Τρίτη Θέση αποτελεί την πιο ποικιλόμορφη , ζωντανή και οργανική έκφραση του αγώνα των εθνών και των λαών για την επίτευξη της ανεξαρτησίας τους , της ελευθερίας και κυριαρχίας τους ,της επίτευξης της αυτάρκειας και της αυτονομίας τους. Αυτή η ασυνεχής και χαοτική σε δύναμη ανάγκη των εθνών είναι η μόνιμη πηγή απειλής στην καπιταλιστική ομαλότητα και για αυτό αυτή η ομαλότητα επενδύει στην ανακύκλωση και μουμιοποίηση όλων των ιστορικών μορφών της Τρίτης Θέσης.

Όμως παρά την χειριστική πολιτική για την διαιώνιση ψεύτικων άκρων και ελεγχόμενων εξτρεμισμών , δεν θα πάψει ποτέ ένα και μοναδικό γνώρισμα της αυθεντικής εμφάνισης μιας νέας Τρίτης Θέσης να είναι η δικλείδα ασφαλείας απέναντι σε κάθε συστημική απομίμηση : η στιγμή που ένας ολόκληρος λαός-έθνος και ήπειρος χαιρετίζει την ελευθερία του με εκατομμύρια απλούς ανθρώπους να έχουν γίνει ένα Κίνημα , ένα Κράτος, ένας Στρατός , ένα Πνεύμα και ένα Σώμα, μια Ιδέα.

Φ.Λ