Εκσυγχρονισμός χωρίς Δυτικοποίηση

Αλεξάντερ Ντούγκιν

Modernization without Westernization

Η Τρίτη Θέση

Στο διάσημο άρθρο του Σάμιουελ Χάντινγκτον που περιγράφει την επικείμενη "σύγκρουση των πολιτισμών", ο Χάντινγκτον αναφέρει μια πολύ σημαντική φόρμουλα: "εκσυγχρονισμός χωρίς δυτικοποίηση". Η φόρμουλα αυτή περιγράφει τη σχέση με τα προβλήματα κοινωνικοοικονομικής και τεχνολογικής ανάπτυξης που αντιμετωπίζουν ορισμένες χώρες (κατά κανόνα αυτές του Τρίτου Κόσμου), οι οποίες, ενώ κατανοούν την αντικειμενική αναγκαιότητα της ανάπτυξης και βελτίωσης των πολιτικών και οικονομικών μηχανισμών των κοινωνικών τους συστημάτων, αρνούνται να ακολουθήσουν τυφλά τη Δύση, προσπαθώντας αντίθετα να θέσουν κάποια από τη δυτική τεχνολογία -απομονωμένη από το ιδεολογικό της περιεχόμενο- στην υπηρεσία των παραδοσιακών τους αξιακών συστημάτων και των εθνικών, θρησκευτικών και πολιτικών τους χαρακτήρων. Πολλοί εκπρόσωποι των ελίτ της Ανατολής, έχοντας λάβει ανώτερες δυτικές σπουδές, επιστρέφουν στις πατρίδες τους με σημαντικές τεχνικές γνώσεις και μεθοδολογίες, τις οποίες στη συνέχεια χρησιμοποιούν για να ενισχύσουν τα δικά τους εθνικά συστήματα. Έτσι, αντί για την προσέγγιση μεταξύ των πολιτισμών που αναμένουν οι φιλελεύθεροι αισιόδοξοι, αυτό που προκύπτει είναι ο εξοπλισμός ορισμένων "αρχαϊκών", "παραδοσιακών" καθεστώτων με νέες τεχνολογίες που καθιστούν την πολιτισμική αντιπαράθεση ακόμη πιο οξεία. 

Σε αυτή τη διεισδυτική ανάλυση μπορεί να προστεθεί η εκτίμηση ότι η πλειονότητα των εξαιρετικών "δυτικοποιημένων" διανοουμένων, πολιτιστικών προσωπικοτήτων και δημιουργών ήταν και είναι σε μεγάλο βαθμό αντικομφορμιστές, αντισυστημικοί άνθρωποι "της Ανατολής", οι οποίοι μελετώντας τις ιδιοφυίες της Δύσης ενισχύουν τις δικές τους κριτικές θέσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας πορείας είναι αυτή του Αλί Σαριάτι, του βασικού θεωρητικού της Ιρανικής Επανάστασης. Ο Shariati σπούδασε στο Παρίσι, κατέκτησε τον Heidegger και τον Guenon καθώς και αρκετούς νεομαρξιστές συγγραφείς και σταδιακά κατέληξε στην πεποίθηση ότι χρειαζόταν μια συντηρητική-επαναστατική σύνθεση μεταξύ του επαναστατικού σιιτισμού, του μυστικιστικού Ισλάμ, του σοσιαλισμού και του υπαρξισμού. Ο Σαριάτι κατάφερε τότε να φέρει την ιρανική πνευματική ελίτ και τη νεολαία στην επανάσταση, οι οποίες διαφορετικά δύσκολα θα αναγνώριζαν τα ιδανικά τους στον ζοφερό παραδοσιοκρατισμό των μουλάδων. Το παράδειγμα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι έχουμε να κάνουμε με μια επιτυχημένη επανάσταση που κατέληξε στην πλήρη νίκη ενός αντι-παγκοσμιοποιητικού, αντιδυτικού και συντηρητικού-επαναστατικού καθεστώτος. 

Τον ίδιο δρόμο περπάτησαν και οι Ρώσοι σλαβόφιλοι, οι οποίοι δανείστηκαν διάφορα πρότυπα από Γερμανούς φιλοσόφους (Χέρντερ, Φίχτε, Χέγκελ), τα οποία έμελλε να αποτελέσουν τη βάση της αμιγώς ρωσικής εθνικής τους πεποίθησης. Τέτοια είναι και η μέθοδος των σύγχρονων Ρώσων Νεοευρασιατών που επεξεργάζονται δημιουργικά τα αντικομφορμιστικά δόγματα της ευρωπαϊκής "Νέας Δεξιάς" και "Νέας Αριστεράς" προς το συμφέρον της Ρωσίας.

Η Αυτάρκεια των Μεγάλων Χώρων

Η σκλήρυνση των εννοιών του "εκσυγχρονισμού" και της "δυτικοποίησης" καθεαυτής έχει τεράστια αξία. Εξάλλου, η Δύση κάνει ό,τι μπορεί, ώστε οι δύο όροι να καταστούν συνώνυμοι στη συνείδηση των μαζών. Σύμφωνα με αυτή τη λογική, αποδεικνύεται ότι η αλλαγή και η μεταρρύθμιση είναι δυνατές μόνο αν προσανατολίζονται προς τη Δύση και αντιγράφουν δυτικά πρότυπα. Η εναλλακτική παρουσιάζεται ως "στασιμότητα", "αρχαϊσμός", "συντηρητισμός", αναποτελεσματικότητα και έλλειψη δυναμισμού. Έτσι, η Δύση επιτυγχάνει τον πολιτισμικό της στόχο επιβάλλοντας τα όρια, τους νόμους και τα κριτήρια που κατέχει στον υπόλοιπο κόσμο. Αυτή η μεροληψία και ο εγωισμός του φιλελευθερισμού σε σχέση με εκείνους για τους οποίους ο φιλελευθερισμός προωθείται ως "προοδευτική εναλλακτική λύση" περιγράφηκε έξοχα από τον ιδιοφυή θεωρητικό των οικονομικών, τον Friedrich List. Στα έργα του, ο List έδειξε ότι οι χώρες που έχουν από καιρό ακολουθήσει το δρόμο της οικονομίας της αγοράς και του φιλελευθερισμού ωφελούνται πάντοτε από την επιβολή ενός παρόμοιου μοντέλου στις χώρες που χρησιμοποιούν εναλλακτικά μοντέλα. Όπως φαίνεται, οι "ίσοι" όροι του "ελεύθερου εμπορίου" οδηγούν στην πραγματικότητα στον περαιτέρω πλουτισμό των αναπτυγμένων χωρών της αγοράς και στην εξαθλίωση εκείνων που προσπάθησαν να ακολουθήσουν το μονοπάτι της αγοράς. Οι πλούσιοι, σε αυτή την περίπτωση, γίνονται πλουσιότεροι, ενώ οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι. Κατά συνέπεια, υποστηρίζει ο List, οι παραδοσιακά φιλελεύθερες χώρες (και κυρίως οι αγγλοσαξονικές) επωφελούνται υπερβολικά από την επιβολή του δικού τους μοντέλου σε όλους τους άλλους, καθώς αυτό εγγυάται την απόκτηση κολοσσιαίου οικονομικού και πολιτικού κέρδους. 

Ποια είναι όμως η διέξοδος για τέτοιες μη φιλελεύθερες χώρες οι οποίες, λόγω αντικειμενικών συνθηκών, έρχονται αντιμέτωπες με αποτελεσματικούς και επιθετικούς φιλελεύθερους ανταγωνιστές; Το πρόβλημα αυτό ήταν ιδιαίτερα οξυμένο για τη Γερμανία τον 19ο αιώνα, αυτή ακριβώς τη χώρα που κλήθηκε να βοηθήσει ο Φρίντριχ Λιστ. Η απάντησή του ήταν η θεωρία της "αυτάρκειας των μεγάλων χώρων", η οποία αποτελεί οικονομικό συνώνυμο του "εκσυγχρονισμού χωρίς δυτικοποίηση". Πρέπει να σημειωθεί ότι οι ιδέες του List χρησιμοποιήθηκαν από διαφορετικούς πολιτικούς όπως ο Walther Rathenau, ο κόμης Witte και ο Vladimir Lenin με τεράστια επιτυχία. 

Η έννοια της "αυτάρκειας των μεγάλων χώρων" υπονοεί ότι τα κράτη χωρίς αγορά, τα οποία βρίσκονται σε συνθήκες σκληρού ανταγωνισμού με τα κράτη της αγοράς, θα πρέπει να επεξεργαστούν ένα μοντέλο αυτόνομης ανάπτυξης που θα αναπαράγει εν μέρει τις τεχνολογικές εξελίξεις των φιλελεύθερων συστημάτων στο αυστηρά περιοριστικό πλαίσιο μιας "τελωνειακής ένωσης" μεγάλης κλίμακας. Στην περίπτωση αυτή, η "ελευθερία του εμπορίου" περιορίζεται στο πλαίσιο ενός στρατηγικού μπλοκ κρατών που ενσωματώνουν τις πολιτικές και οικονομικοδιοικητικές τους προσπάθειες με σκοπό την ταχεία αύξηση της οικονομικής δυναμικής. Σε σχέση με τις πιο ανεπτυγμένες φιλελεύθερες χώρες, αντίθετα, υψώνεται ένα προστατευτικό τελωνειακό φράγμα με βάση τις αρχές του αυστηρού προστατευτισμού. Έτσι, διευρύνονται στο μέγιστο βαθμό τα περιθώρια επέκτασης των νεότερων οικονομικών τεχνολογιών, ενώ, από την άλλη πλευρά, αυτό υποστηρίζεται από συνεπή πολιτική και οικονομική κυριαρχία.

Αναμφίβολα, μια τέτοια προσέγγιση δυσκολεύει εξαιρετικά τους φιλελεύθερους των αναπτυγμένων κρατών της αγοράς, καθώς εκθέτει τη στρατηγική τους, αποκαλύπτει τα επιθετικά τους υπονοούμενα και εξουδετερώνει αποτελεσματικά τις γεωπολιτικές τους παρεμβάσεις και, εν τέλει, τον εξωτερικό τους έλεγχο πάνω στα κράτη εκείνα, τα οποία οι φιλελεύθεροι επιδιώκουν να μετατρέψουν σε οικονομικές και πολιτικές αποικίες. 

Εκσυγχρονισμός και Κυριαρχία 

Ας σημειώσουμε ότι η θέση του "εκσυγχρονισμού χωρίς δυτικοποίηση" είναι από μόνη της ένα εννοιολογικό όπλο, η άνοδος του οποίου είναι εξαιρετικά δυσάρεστη για τους εκπροσώπους της Δύσης. Για τη Δύση, το πιο σημαντικό είναι να ενσταλάξει στη συνείδηση της κοινής γνώμης ένα δυϊστικό σχήμα στο οποίο οι μεταρρυθμιστές και οι υποστηρικτές της αλλαγής στέκονται από τη μια πλευρά έναντι των συντηρητικών, των πεισματικών υποστηρικτών του παρελθόντος, από την άλλη. Όσο αυτή η εξίσωση παρουσιάζεται με τέτοιο τρόπο, τότε εξασφαλίζεται οριστική υποστήριξη για τους "δυτικότροπους μεταρρυθμιστές". Αλλά το μόνο που χρειάζεται είναι να εισαχθεί ένα τρίτο στοιχείο σε αυτόν τον τύπο, και η εικόνα γίνεται πολύ πιο ενδιαφέρουσα. Εκτός από τους "εκδυτικιστές εκσυγχρονιστές" και τους "αντιδυτικούς αντιμοντερνιστές", η αντιπαράθεση των οποίων οδηγεί πάντα αργά ή γρήγορα στη νίκη των "μεταρρυθμιστών" που υποτίθεται ότι ενσαρκώνουν το "μέλλον", εμφανίζονται και οι "αντιδυτικοί εκσυγχρονιστές" ή "συντηρητικοί επαναστάτες". Το ίδιο το γεγονός της ύπαρξης μιας τέτοιας δύναμης ως ανεξάρτητης πλατφόρμας, ιδεολογικού μπλοκ, οικονομικού μοντέλου και πολιτιστικού μετώπου επιδεινώνει έντονα τις διαστάσεις της κατά τα άλλα κοινότυπης πολιτικής αντιπαράθεσης. Οι "αντιδυτικοί εκσυγχρονιστές" υποστηρίζουν ριζικές μεταρρυθμίσεις, επαναστατικές αλλαγές στα οικονομικά μοντέλα, την εκρηκτική εναλλαγή των ελίτ σε ζωτικούς τομείς της διακυβέρνησης και τον εκσυγχρονισμό μεγάλης κλίμακας σε όλες τις σφαίρες της ζωής. Όμως, σε αυτό το σημείο, η πλήρης διατήρηση της γεωπολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής κυριαρχίας, η επιστροφή στις ρίζες και η υποστήριξη της ταυτότητας παραμένουν απόλυτη και αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση. Για αυτούς, και οι δύο όροι - "εκσυγχρονισμός" και "κυριαρχία" - παραμένουν απόλυτες επιταγές που δεν πρέπει να διακυβευθούν σε καμία περίπτωση. 

Πράγματι, ακόμη και στον σύγχρονο κόσμο βλέπουμε διάφορους πολιτισμικούς θύλακες στους οποίους μεμονωμένοι λαοί και χώρες συνεχίζουν να επιμένουν στη διατήρηση της ταυτότητάς τους παρόλες τις εκτιμήσεις πολιτικής σκοπιμότητας ή οικονομικής αποδοτικότητας. Η Σερβία, το Ιράκ, το Ιράν, το Σουδάν, η Βόρεια Κορέα, η Λιβύη και η Κούβα είναι παραδείγματα τέτοιων περιπτώσεων. Διαθέτοντας, ωστόσο, ανεπαρκείς προϋποθέσεις για ανταγωνιστική αυτονομία, τα καθεστώτα αυτά επωμίζονται το κόστος τεράστιων θυσιών για την υπεράσπιση της ταυτότητάς τους, επιλέγουν την άμεση και εξαιρετικά "δαπανηρή" αντιπαράθεση με τη Δύση απορρίπτοντας τη δικτατορία της. Τα μειονεκτήματα της παρακράτησης της αυτονομίας θα μπορούσαν εύκολα να ξεπεραστούν στην περίπτωση ενός τόσο τεράστιου σχηματισμού όπως η Ρωσία, μαζί με ορισμένες φιλικές χώρες της ΚΑΚ και ορισμένα κράτη του "απώτερου εξωτερικού". 

Το ζήτημα έγκειται μόνο στην πολιτική βούληση και την αποφασιστικότητα. Η εξασφάλιση των πόρων είναι δευτερεύουσα σε αυτή την περίπτωση. Ας αναφερθούμε στο ακόλουθο παράδειγμα: στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας, όταν ρώτησα τι εμπόδιζε την επίτευξη εκεχειρίας σε μια συγκεκριμένη περιοχή, έλαβα μια εκπληκτική απάντηση από έναν εθελοντή πολιτοφύλακα: "Αυτό το βουνό, αυτό το μικρό βουνό, είναι διάσημο στα σερβικά χρονικά από τον Μεσαίωνα. Τώρα βρίσκεται στα χέρια των εχθρών. Δεν υπάρχει τίποτα σε αυτό - ούτε στρατηγικά σημεία, ούτε χρήσιμα ορυκτά, ούτε βιομηχανικές επιχειρήσεις - είναι απλώς ένα κομμάτι γης. Αλλά ένα κομμάτι σερβικής γης. Έχουμε ήδη θάψει αρκετές εκατοντάδες από τους μαχητές μας εκεί. Μας προσφέρθηκε ειρήνη με αντάλλαγμα αυτό το καταραμένο βουνό. Αλλά δεν θα δεχτούμε μια τέτοια ειρήνη. Χρειαζόμαστε αυτό το βουνό. Αυτό το άχρηστο βουνό..."

Το ίδιο το γεγονός της εθνικής ιστορίας και η έκταση της εθνικής επικράτειας είναι πλήρως συγκρίσιμα με τις πιο σοβαρές χρηστικές, τεχνολογικές και οικονομικές παραμέτρους. Επιπλέον, για τα περισσότερα έθνη, αυτά αξίζουν ακόμη περισσότερο - τη ζωή.

Η Συντηρητική Επανάσταση - η τελευταία επιτακτικότητα

"Εκσυγχρονισμός χωρίς δυτικοποίηση" πρέπει να γίνει το κύριο σύνθημα μιας "νέας πορείας" που θα πρέπει να ενώσει τις καλύτερες δυνάμεις τόσο από το "συντηρητικό" όσο και από το "ρεφορμιστικό" στρατόπεδο. Αυτή η νέα πλατφόρμα, αν αναπτυχθεί προσεκτικά και εμπεδωθεί αυστηρά στη συνείδηση των μαζών, θα μπορούσε να ξεκαθαρίσει αμέσως μια σειρά από σκοτεινά σημεία στην πολιτική και οικονομική μας ζωή. Μαζί με αυτό, θα γίνει φανερός ο ανατρεπτικός χαρακτήρας των ενεργειών εκείνων των δυνάμεων που είτε αρνούνται την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων (οι απολογητές της νοσταλγίας και της στασιμότητας) είτε αρνούνται την αναγκαιότητα της υπαγωγής των μεταρρυθμίσεων στην εθνική, γεωπολιτική, πολιτισμική και πολιτισμική επιταγή (οι φορείς της δυτικής επιρροής). Κατά συνέπεια, στην κρίσιμη κατάστασή μας, και οι δύο αυτές ομάδες θα πρέπει να εκδιωχθούν από το πολιτικό κατεστημένο και η κεντρική ιδεολογική, οικονομική και εννοιολογική πρωτοβουλία θα πρέπει να ανατεθεί στο νεοσύστατο μέτωπο των "συντηρητικών επαναστατών".

 

Η ροζ επανάσταση στο Ιράν, η «Αριστερά» και η εκστρατεία αλλαγής καθεστώτος

Ρήγας Ακραίος ~ Άναρχο Εθνίκι : Η ροζ επανάσταση στο Ιράν, η «Αριστερά» και η εκστ...: 

Η ροζ επανάσταση στο Ιράν, η «Αριστερά» και η εκστρατεία αλλαγής καθεστώτος

ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

"Είναι , επομένως φανερό ότι οι Ισλαμιστές που κατέκτησαν την εξουσία στο Ιράν δεν ήταν το συνηθισμένο είδος των (ανορθολογικών) συντηρητικών, που αποτελούν τους θρησκευτικούς ζηλωτές σε όλον τον κόσμο, αλλά στην πραγματικότητα έπαιζαν έναν ρόλο παρόμοιο με αυτόν της «απελευθερωτικής θεολογίας» στη Λατινική Αμερική, η οποία προσπάθησε να συνδυάσει τα ανθρωπιστικά κηρύγματα του Χριστιανισμού με τις σοσιαλιστικές αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης ―προκαλώντας αναπόφευκτα την καταδίκη της εκκλησιαστικής ιεραρχίας, η οποία, όπως πάντοτε έκανε, έπαιξε το ρόλο του υποστηρικτή της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων νομιμοποιώντας την ―με άμεσο ή έμμεσο τρόπο― στα μάτια του καταπιεσμένου λαού.

Έτσι, οι «πρώτης γενιάς» Ιρανοί Ισλαμιστές περί τον Χομεϊνί διακήρυξαν όχι μόνον την ανάγκη για ένα θεοκρατικό καθεστώς αλλά επίσης, και προ παντός, την ανάγκη να σταματήσει η εξάρτηση από τη Δύση, γεγονός που υποδήλωνε μια πολιτική υποστήριξης των εθνικών απελευθερωτικών κινημάτων εναντίον της υπερεθνικής ελίτ στον Αραβικό κόσμο και αλλού. Έτσι, ο Χομεϊνί έγινε ένας «πρόμαχος της Ισλαμικής αναβίωσης» και ενότητας, δίνοντας έμφαση σε ζητήματα που ένωναν τους Μουσουλμάνους π.χ. την πάλη εναντίον του Σιωνισμού και του ιμπεριαλισμού. Επί πλέον, ασπάστηκε τη διεθνή επανάσταση και την αλληλεγγύη στον Τρίτο Κόσμο, δίνοντάς της προτεραιότητα σε σχέση με την Μουσουλμανική αδελφότητα. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι από τον καιρό που οι υποστηρικτές του Χομεϊνί απέκτησαν τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης μέχρι και τον θάνατό του, τα Ιρανικά ΜΜΕ «αφιέρωσαν εκτεταμένη κάλυψη σε μη-Μουσουλμανικά επαναστατικά κινήματα (από τους Σαντινίστας μέχρι το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και τον Ιρλανδικό Επαναστατικό Στρατό) και υποβάθμισαν το ρόλο των Ισλαμικών κινημάτων που θεωρούνταν συντηρητικά, όπως αυτό των Αφγανών μουτζαχεντίν».20 Ταυτόχρονα, έγινε φανερό ότι ο στόχος του ήταν το Ιράν να παίξει το ρόλο ενός «τρίτου πόλου», ανεξάρτητου από τα δύο μπλοκ, Ανατολικά και Δυτικά.

Αλλά, ακόμη και στο οικονομικό μέτωπο, η Ισλαμική επανάσταση υπό τον Χομεϊνί προσπαθούσε συστηματικά, κυρίως μέσω κοινωνικών παροχών και κοινωνικού προστατευτισμού, αλλά επίσης και μέσω μεγάλων εθνικοποιήσεων, να επιτύχει μια ανακατανομή της οικονομικής δύναμης και του πλούτου από τη νέα αστική τάξη (η οποία δημιουργήθηκε από τον Σάχη και εμπνεόταν από τις Δυτικές αξίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.λπ.) προς τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα."

"Η οικονομία του Ιράν, σύμφωνα με το Άρθρο 44 του Συντάγματος, διαιρέθηκε σε τρεις τομείς ―κρατικό, συνεταιριστικό και ιδιωτικό― και βασιζόταν σε συστηματικό και συνεπή σχεδιασμό. Ο κρατικός τομέας περιελάμβανε τους τομείς κάτω από δημόσιο έλεγχο ή ιδιοκτησία, οι οποίοι αποτελούνταν από όλες τις μεγάλης κλίμακας βιομηχανίες, τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας, το εξωτερικό εμπόριο, τον τραπεζικό τομέα, τις τηλεπικοινωνίες κ.λπ. Ο συνεταιριστικός τομέας περιελάμβανε τις συνεταιριστικές εταιρίες (Bonyads) και τις επιχειρήσεις παραγωγής και διανομής, και ο ιδιωτικός τομέας αποτελούνταν από τις δραστηριότητες που αφορούσαν στις κατασκευές, στη γεωργία, στην κτηνοτροφία, στη βιομηχανία, στο εμπόριο, και στις υπηρεσίες, οι οποίες συμπληρώνουν τις οικονομικές δραστηριότητες του κρατικού και του συνεταιριστικού τομέα."

"Όσον αφορά ειδικότερα στις γυναίκες, αξίζει να σημειωθεί ότι παρόλη τη Δυτική μαύρη προπαγάνδα σχετικά με την υποβάθμιση της θέσης της γυναίκας στην κοινωνία, στην πραγματικότητα, οι Ιρανές γυναίκες έχουν μόνο μια κύρια ομοιότητα με τις Αφγανές γυναίκες υπό τους Ταλιμπάν: τους αυταρχικούς Ισλαμικούς περιορισμούς στην ένδυσή τους. Κατά τα άλλα, η κοινωνική θέση των Ιρανίδων έχει αναβαθμιστεί σε τεράστιο βαθμό μετά την επανάσταση, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι περισσότερο από το 62% των νεοεισερχόμενων στα πανεπιστήμια είναι γυναίκες και ότι το 62% των γυναικών στις αγροτικές κοινότητες μπορούν να διαβάσουν και να γράψουν (σε σύγκριση με το 17% του 1976).23 Το γενικό ποσοστό αλφαβητισμού εκτινάχθηκε από 58% στο 82%, με το ποσοστό για τις γυναίκες ―28% το 1979― να τριπλασιάζεται, και με το σύνολο των απόφοιτων πανεπιστημίων, που ήταν 430.000 το 1979, να εννεαπλασιάζεται από τότε.24 Παρόλα αυτά, η υπερεθνική ελίτ και οι συνοδοιπόροι της στη ρεφορμιστική Αριστερά τολμούν να μιλούν για την αυταρχική φύση του Ισλαμικού καθεστώτος, την ίδια στιγμή που ευλογούν (ή τηρούν «σιγή ιχθύος», αντίστοιχα) για καθεστώτα που είναι εξίσου (αν όχι και περισσότερο) αυταρχικά..."

αποσπάσματα από εδώ:

Η ροζ επανάσταση στο Ιράν, η «Αριστερά» και η εκστρατεία αλλαγής καθεστώτος

Η αλλαγή του παιχνιδιού στο Χάρκοβο

 Πρόκειται για έναν υπαρξιακό πόλεμο. Μια υπόθεση "πράξε ή πέθανε"(Do or Die),

γράφει ο Pepe Escobar.

The Kharkov Game-Changer

Οι πόλεμοι δεν κερδίζονται με την ψυχολογία. Ρωτήστε τη ναζιστική Γερμανία. Παρ' όλα αυτά, ήταν αστείο να παρακολουθείς τα μέσα ενημέρωσης του ΝΑΤΟ στο Χάρκοβο, να καμαρώνουν ομόφωνα για "το χτύπημα με το σφυρί που βγάζει νοκ άουτ τον Πούτιν", "οι Ρώσοι έχουν πρόβλημα" και διάφορες ανοησίες.

Γεγονότα: Οι ρωσικές δυνάμεις αποσύρθηκαν από το έδαφος του Χάρκοβο στην αριστερή όχθη του ποταμού Όσκολ, όπου τώρα οχυρώνονται. Η γραμμή Χάρκοβο-Ντονέτσκ-Λουγκάνσκ φαίνεται να είναι σταθερή. Το Krasny Liman απειλείται, πολιορκείται από ανώτερες ουκρανικές δυνάμεις, αλλά όχι θανατηφόρα.

Κανείς -ούτε καν η Μαρία Ζαχάροβα, το σύγχρονο γυναικείο ισοδύναμο του Ερμή, του αγγελιοφόρου των Θεών- δεν γνωρίζει τι σχεδιάζει το ρωσικό Γενικό Επιτελείο (RGS), σε αυτή την περίπτωση και σε όλες τις άλλες. Αν λένε ότι ξέρουν, λένε ψέματα.

Όπως έχουν τα πράγματα, αυτό που μπορεί να συναχθεί με έναν εύλογο βαθμό βεβαιότητας είναι ότι μια γραμμή - Svyatogorsk-Krasny Liman-Yampol-Belogorovka - μπορεί να αντέξει αρκετά με τις σημερινές φρουρές τους μέχρις ότου οι νέες ρωσικές δυνάμεις είναι σε θέση να εισβάλουν και να αναγκάσουν τους Ουκρανούς να υποχωρήσουν πέρα από τη γραμμή Seversky Donets.

Όλη η κόλαση ξέσπασε - ουσιαστικά - σχετικά με το γιατί συνέβη το Χάρκοβο. Οι λαϊκές δημοκρατίες και η Ρωσία δεν είχαν ποτέ αρκετούς άνδρες για να υπερασπιστούν ένα μέτωπο μήκους 1.000 χιλιομέτρων. Ολόκληρες οι δυνατότητες πληροφοριών του ΝΑΤΟ το παρατήρησαν - και επωφελήθηκαν από αυτό.

Δεν υπήρχαν Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις σε αυτούς τους οικισμούς: μόνο η Rosgvardia, και αυτές δεν είναι εκπαιδευμένες για να πολεμούν στρατιωτικές δυνάμεις. Το Κίεβο επιτέθηκε με πλεονέκτημα περίπου 5 προς 1. Οι συμμαχικές δυνάμεις υποχώρησαν για να αποφύγουν την περικύκλωση. Δεν υπάρχουν απώλειες ρωσικών στρατευμάτων επειδή δεν υπήρχαν ρωσικά στρατεύματα στην περιοχή.

Αναμφισβήτητα αυτό μπορεί να ήταν μια μοναδική περίπτωση. Οι δυνάμεις του Κιέβου που διοικούνται από το ΝΑΤΟ απλά δεν μπορούν να κάνουν επανάληψη οπουδήποτε στο Donbass, ή στη Χερσώνα, ή στη Μαριούπολη. Όλα αυτά προστατεύονται από ισχυρές, τακτικές μονάδες του ρωσικού στρατού.

Είναι πρακτικά δεδομένο ότι αν οι Ουκρανοί παραμείνουν γύρω από το Χάρκοβο και το Ίζιουμ θα κονιορτοποιηθούν από το μαζικό ρωσικό πυροβολικό. Ο στρατιωτικός αναλυτής Konstantin Sivkov υποστηρίζει ότι, "οι περισσότεροι ετοιμοπόλεμοι σχηματισμοί των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας είναι τώρα καθηλωμένοι (...) καταφέραμε να τους παρασύρουμε στην ύπαιθρο και τώρα τους καταστρέφουμε συστηματικά".

Οι υπό ΝΑΤΟϊκή διοίκηση ουκρανικές δυνάμεις, γεμάτες με μισθοφόρους του ΝΑΤΟ, είχαν περάσει 6 μήνες συσσωρεύοντας εξοπλισμό και διατηρώντας εκπαιδευμένα μέσα ακριβώς για αυτή τη στιγμή του Χάρκοβο - ενώ απέστειλαν αναλώσιμα σε μια μαζική κρεατομηχανή. Θα είναι πολύ δύσκολο να διατηρηθεί μια γραμμή συναρμολόγησης σημαντικών πρωταρχικών μέσων για να καταφέρουν κάτι παρόμοιο ξανά.

Οι επόμενες ημέρες θα δείξουν αν το Χάρκοβο και το Ιζιούμ συνδέονται με μια πολύ μεγαλύτερη ώθηση του ΝΑΤΟ. Η διάθεση στην ελεγχόμενη από το ΝΑΤΟ ΕΕ πλησιάζει την γραμμή της απόγνωσης. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αυτή η αντεπίθεση να σηματοδοτεί την οριστική είσοδο του ΝΑΤΟ στον πόλεμο, επιδεικνύοντας παράλληλα αρκετά ισχνή εύλογη άρνηση: το πέπλο της - ψεύτικης - μυστικότητάς τους δεν μπορεί να συγκαλύψει την παρουσία "συμβούλων" και μισθοφόρων σε όλο το φάσμα.

Η αποκομμουνιστικοποίηση ως αποενεργοποίηση

Η Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση (Ε.Σ.Ε.), εννοιολογικά, δεν αφορά την κατάκτηση εδαφών καθεαυτήν: αφορά, ή αφορούσε, μέχρι τώρα, την προστασία των ρωσόφωνων πολιτών στα κατεχόμενα εδάφη, άρα την αποστρατιωτικοποίηση cum αποναζιστικοποίηση.

Αυτή η έννοια ενδέχεται να τροποποιηθεί. Και εδώ είναι που ταιριάζει η βασανιστική, δύσκολη συζήτηση για την κινητοποίηση της Ρωσίας. Ωστόσο, ακόμη και μια μερική κινητοποίηση μπορεί να μην είναι απαραίτητη: αυτό που χρειάζεται είναι εφεδρείες που θα επιτρέψουν κατάλληλα στις συμμαχικές δυνάμεις να καλύψουν τις οπίσθιες/αμυντικές γραμμές. Οι σκληροπυρηνικοί μαχητές του είδους του αποσπάσματος του Καντίροφ θα συνέχιζαν να παίζουν επίθεση.

Είναι αναμφισβήτητο ότι τα ρωσικά στρατεύματα έχασαν έναν στρατηγικά σημαντικό κόμβο στο Ιζιούμ. Χωρίς αυτόν, η πλήρης απελευθέρωση του Ντονμπάς γίνεται σημαντικά δυσκολότερη.

Ωστόσο, για τη συλλογική Δύση, της οποίας το κουφάρι σέρνεται μέσα σε μια τεράστια φούσκα προσομοίωσης, είναι οι ψυχολογικές επιχειρήσεις (pysops) που μετράει πολύ περισσότερο από μια μικρή στρατιωτική πρόοδο: Έτσι, όλη αυτή η πανηγυρική δήλωση για την Ουκρανία ότι μπόρεσε να διώξει τους Ρώσους από ολόκληρο το Χάρκοβο σε μόλις τέσσερις ημέρες - ενώ είχαν 6 μήνες για να απελευθερώσουν το Ντονμπάς και δεν το έκαναν.

Έτσι, σε όλη τη Δύση, η επικρατούσα αντίληψη - που υποδαυλίζεται μανιωδώς από ειδικούς ψυχολογίας - είναι ότι ο ρωσικός στρατός χτυπήθηκε από αυτό το "σφυροκόπημα" και δύσκολα θα συνέλθει.

Το Χάρκοβο ήταν πολύτιμα συγχρονισμένο - καθώς ο Στρατηγός Χειμώνας είναι προ των πυλών- το θέμα της Ουκρανίας υπέφερε ήδη από κόπωση της κοινής γνώμης- και η μηχανή προπαγάνδας χρειαζόταν μια ώθηση για να λιπανθεί και να υπερτροφοδοτήσει τον εξοπλισμό της γραμμής των πρακτόρων προπαγάνδας αρουραίων πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Ωστόσο, το Χάρκοβο μπορεί να ανάγκασε τη Μόσχα να αυξήσει την κλίμακα του πόνου. Αυτό ήρθε μέσω μερικών καλά τοποθετημένων κ. Κιντζάλ, οι οποίοι εγκατέλειψαν τη Μαύρη Θάλασσα και την Κασπία για να παρουσιάσουν τις επαγγελματικές τους κάρτες στους μεγαλύτερους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς της βορειοανατολικής και κεντρικής Ουκρανίας (οι περισσότερες ενεργειακές υποδομές βρίσκονται στη νοτιοανατολική Ουκρανία).

Η μισή Ουκρανία έχασε ξαφνικά ρεύμα και νερό. Τα τρένα σταμάτησαν. Αν η Μόσχα αποφασίσει να εξουδετερώσει όλους τους μεγάλους υποσταθμούς της Ουκρανίας ταυτόχρονα, αρκούν μερικοί πύραυλοι για να συντρίψει εντελώς το ουκρανικό ενεργειακό δίκτυο - προσθέτοντας μια νέα έννοια στην "αποκομμουνιστικοποίηση": την απενεργοποίηση.

Σύμφωνα με ανάλυση εμπειρογνωμόνων, "αν καταστραφούν μετασχηματιστές 110-330 kV, τότε δεν θα είναι σχεδόν ποτέ δυνατόν να τεθούν σε λειτουργία (...) Και αν αυτό συμβεί σε τουλάχιστον 5 υποσταθμούς ταυτόχρονα, τότε όλα είναι καπούτ. Λίθινη εποχή για πάντα".

Ο Ρώσος κυβερνητικός αξιωματούχος Marat Bashirov ήταν πολύ πιο πολύχρωμος: "Η Ουκρανία βυθίζεται στον 19ο αιώνα. Αν δεν υπάρχει ενεργειακό σύστημα, δεν θα υπάρχει ουκρανικός στρατός. Το θέμα είναι ότι ο στρατηγός Βολτ ήρθε στον πόλεμο, ακολουθούμενος από τον στρατηγό Μορόζ ("παγετός").

Και κάπως έτσι μπορεί τελικά να εισέλθουμε σε έδαφος "πραγματικού πολέμου" - όπως στην περιβόητη ατάκα του Πούτιν ότι "δεν έχουμε καν αρχίσει τίποτα ακόμα".

Μια οριστική απάντηση θα έρθει από την RSG τις επόμενες ημέρες.

Για άλλη μια φορά, μια φλογερή συζήτηση μαίνεται για το τι θα κάνει η Ρωσία στη συνέχεια (το RGS, άλλωστε, είναι ανεξιχνίαστο, εκτός από τον Γιόντα Πατρούσεφ).

Το RGS μπορεί να επιλέξει ένα σοβαρό στρατηγικό χτύπημα του αποκεφαλιστικού τύπου αλλού - όπως και να αλλάξει το θέμα προς το χειρότερο (για το ΝΑΤΟ).

Μπορεί να επιλέξει την αποστολή περισσότερων στρατευμάτων για την προστασία της πρώτης γραμμής (χωρίς μερική κινητοποίηση).

Και κυρίως μπορεί να διευρύνει την εντολή της SMO - πηγαίνοντας στην ολοκληρωτική καταστροφή των ουκρανικών υποδομών μεταφορών/ενέργειας, από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου μέχρι τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς, τους υποσταθμούς και το κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων.

Λοιπόν, θα μπορούσε πάντα να είναι ένα μείγμα όλων των παραπάνω: μια ρωσική εκδοχή του Σοκ και Δέος - δημιουργώντας μια άνευ προηγουμένου κοινωνικοοικονομική καταστροφή. Αυτό έχει ήδη τηλεγραφηθεί από τη Μόσχα: μπορούμε να σας επαναφέρουμε στη λίθινη εποχή ανά πάσα στιγμή και μέσα σε λίγες ώρες (τα πλάγια γράμματα δικά μου). Οι πόλεις σας θα υποδεχτούν τον Στρατηγό Χειμώνα με μηδενική θέρμανση, παγωμένο νερό, διακοπές ρεύματος και καμία συνδεσιμότητα.

Μια αντιτρομοκρατική επιχείρηση

Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στο κατά πόσον τα "κέντρα αποφάσεων" - όπως στο Κίεβο - μπορεί σύντομα να δεχτούν μια επίσκεψη του Kinzhal. Αυτό θα σήμαινε ότι η Μόσχα έχει βαρεθεί. Οι σιλόβικοι σίγουρα το έκαναν. Αλλά δεν έχουμε φτάσει εκεί - ακόμα. Διότι για έναν κατ' εξοχήν διπλωματικό Πούτιν το πραγματικό παιχνίδι περιστρέφεται γύρω από αυτές τις προμήθειες φυσικού αερίου στην ΕΕ, αυτό το μικροσκοπικό παιχνιδάκι της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

Ο Πούτιν γνωρίζει σίγουρα ότι το εσωτερικό μέτωπο βρίσκεται υπό κάποια πίεση. Αρνείται ακόμη και τη μερική κινητοποίηση. Ένας τέλειος δείκτης για το τι μπορεί να συμβεί το χειμώνα είναι τα δημοψηφίσματα στα απελευθερωμένα εδάφη. Η οριακή ημερομηνία είναι η 4η Νοεμβρίου - η Ημέρα Εθνικής Ενότητας, μια επέτειος που εισήχθη το 2004 για να αντικαταστήσει τον εορτασμό της Οκτωβριανής Επανάστασης.

Με την προσχώρηση αυτών των εδαφών στη Ρωσία, οποιαδήποτε ουκρανική αντεπίθεση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πράξη πολέμου κατά των περιοχών που ενσωματώνονται στη Ρωσική Ομοσπονδία. Όλοι γνωρίζουν τι σημαίνει αυτό.

Μπορεί τώρα να είναι οδυνηρά προφανές ότι όταν η συλλογική Δύση διεξάγει πόλεμο - υβριδικό και κινητοποιητικό, με τα πάντα, από μαζικές πληροφορίες μέχρι δορυφορικά δεδομένα και ορδές μισθοφόρων - εναντίον σου και εσύ επιμένεις να διεξάγεις μια θολά καθορισμένη Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση (Ε.Σ.Ε.), μπορεί να βρεθείς προ δυσάρεστων εκπλήξεων.

Έτσι, το καθεστώς της SMO ίσως πρόκειται να αλλάξει: είναι βέβαιο ότι θα μετατραπεί σε Αντιτρομοκρατική Επιχείρηση.

Πρόκειται για έναν υπαρξιακό πόλεμο. Μια υπόθεση "Πράξε ή πέθανε". Ο αμερικανικός γεωπολιτικός/γεωοικονομικός στόχος, για να το θέσουμε ωμά, είναι να καταστρέψει τη ρωσική ενότητα, να επιβάλει αλλαγή καθεστώτος και να λεηλατήσει όλους αυτούς τους τεράστιους φυσικούς πόρους. Οι Ουκρανοί δεν είναι τίποτα άλλο παρά βορά για τα κανόνια: σε ένα είδος διαστρεβλωμένου ριμέικ της Ιστορίας, τα σύγχρονα ισοδύναμα της πυραμίδας κρανίων που ο Τιμούρ τσιμέντωσε σε 120 πύργους όταν ισοπέδωσε τη Βαγδάτη το 1401.

Ίσως χρειαστεί ένα "σφυροκόπημα" για να ξυπνήσει η RSG. Αργά ή γρήγορα, τα γάντια - βελούδινα και μη - θα βγουν. Έξοδος SMO. Είσοδος στον Πόλεμο.

Η Ρωσία ήξερε πώς να μετατρέψει όλες τις χειρότερες ήττες της σε νίκες

13 Σεπτεμβρίου, 2022

Aleksandr Prokhanov

La Russia sapeva come trasformare tutte le sue peggiori sconfitte in vittorie

Στη Μόσχα είναι η Ημέρα της Πόλης. Πόσο όμορφη είναι η Μόσχα αυτή την ημέρα! Τι υπέροχές  πλατείες, καταπληκτικά κεραμίδια , χαρούμενα πρόσωπα! Αρχαίοι Ρώσοι ιππότες με κράνη και δόρατα περιφέρονται στους δρόμους και τις πλατείες. Ζογκλέρ και κλόουν χορεύουν πάνω σε σχοινιά. Χρυσές σειρήνες βουτούν σε λίμνες και σιντριβάνια. Τραγούδι και χορός για όλους. Και τι υπέροχα πιάτα σερβίρονται στα εστιατόρια, τι υπέροχα ακριβά κρασιά γεύονται οι Μοσχοβίτες, κάνοντας πρόποση στην αγάπη, στην καλοσύνη, στη Ρωσία.

Αλλά το πιο όμορφο από όλα είναι η νέα ρόδα του λούνα παρκ, αυτός ο ευχάριστος κύκλος που μας μεταφέρει από την αμαρτωλή γη στο γαλάζιο, στον ουρανό. Ο τροχός της ρωσικής ιστορίας. Έφτασα σε αυτόν τον τροχό και δεν μπόρεσα να αντισταθώ: κάθισα στην υπέροχη κούνια που με πήγε στον ουρανό. Ο τροχός μετακινήθηκε, μετακινήθηκε και με σήκωσε ψηλά. Από ένα εκθαμβωτικό ύψος, από τον γαλάζιο ουρανό, κοίταξα γύρω μου και είδα το Ντονμπάς καλυμμένο με αιματηρό καπνό. Είδα την Balakleya κατεστραμμένη στο έδαφος, όπου εισέρχονταν νικηφόρες ουκρανικές μονάδες. Είδα Ρώσους αλεξιπτωτιστές να αποκρούουν τις επιθέσεις ουκρανικών αρμάτων μάχης. Είδα τα διαμελισμένα σώματα Ρώσων πεζικάριων να κείτονται στα αναχώματα. Είδα Ρώσους αιχμαλώτους να βασανίζονται από Ουκρανικά τέρατα: τους έγδερναν, τους έβγαζαν τα μάτια, τους έβγαζαν τη γλώσσα, τους ευνούχιζαν. Είδα τις πλατείες των πόλεων που αφήσαμε πίσω μας, όπου τα σκυλιά των ουκρανικών υπηρεσιών ασφαλείας χτενίζουν τους δρόμους αναζητώντας εκείνους που πριν από λίγο καιρό χαιρόταν με την παρουσία του ρωσικού στρατού εδώ, που είχαν αποκτήσει ρωσικά διαβατήρια, που είχαν υψώσει την κόκκινη σημαία της νίκης και τις ρωσικές τρικολόρ. Τώρα αυτοί, πυροβολημένοι, γεμίζουν τις πλατείες, τα πεζοδρόμια και τα διαμερίσματά τους λεηλατούνται από τους δήμιους. Ο πανοραμικός τροχός, ο τροχός της ρωσικής ιστορίας, σταμάτησε. Άνθρωποι σε γυάλινες κούνιες έκλαιγαν.

Ο αριθμός των Ρώσων στρατιωτών που σκοτώθηκαν στη Μπαλακλέγια και το Ιζιούμ ήταν ευθέως ανάλογος με τον αριθμό των παλατιών και των επαύλεων που έχτισαν οι πλούσιοι άνθρωποι μας γύρω από τη Μόσχα, στα ιταλικά θέρετρα και στη γαλλική Ριβιέρα. Αναλογικά με τα δισεκατομμύρια που αποσύρθηκαν από τη Ρωσία και κατατέθηκαν σε ελβετικές και αμερικανικές τράπεζες.

Το 1941 οι Ναζί εισέβαλαν στη Σοβιετική Ένωση και εν μια νυκτί νίκησαν τον πιο ισχυρό, τον πιο νικηφόρο: τον Κόκκινο Στρατό, ο οποίος από την τάιγκα μέχρι τις βρετανικές θάλασσες και τον υπόλοιπο κόσμο ήταν ο πιο δυνατός και ισχυρός.

Οι Γερμανοί πλησίασαν τη Μόσχα, φέρνοντας φινλανδικό γρανίτη από το βορρά για να ανεγείρουν ένα μνημείο της νίκης τους στο κέντρο της πρωτεύουσας. Ο λαός κυριεύτηκε από απελπισία. Ο εχθρός είχε καταλάβει την καλύτερη γη, είχε καταστρέψει τα μεγάλα εργοστάσια. Πανικός επικράτησε παντού, οι προδότες πολλαπλασιάστηκαν, ο Βλάσοφ παραδόθηκε στον εχθρό. Όλα ήταν απελπιστικά. Αλλά με τη θέληση του ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν, με τη θέληση των θεϊκών δυνάμεων που πάντα έσωζαν τη Ρωσία από την τερατώδη καταστροφή και το θάνατο, δημιουργήθηκε ένας νέος Κόκκινος Στρατός. Από τη Σιβηρία και την Άπω Ανατολή, τα περίφημα σιβηρικά συντάγματα επιστρατεύτηκαν και έδωσαν θανάσιμη μάχη με τις γερμανικές στρατιές τεθωρακισμένων στο Βολοκολάμσκ και το Ίστρα. Έπεσαν στα κόκκαλα, αλλά καθώς οι Γερμανοί, εκδιωγμένοι από τη Μόσχα, συνέχισαν την προέλασή τους μέσω των Σαλικών στεπών προς το Στάλινγκραντ, αυτός ο νέος στρατός, που δημιουργήθηκε βιαστικά, εκπαιδεύτηκε βιαστικά και ντύθηκε βιαστικά, έφτασε στο Στάλινγκραντ και ενεπλάκη σε θανάσιμη μάχη. Αυτός ο νέος Κόκκινος Στρατός, που είχε υποστεί τεράστιες απώλειες στο Στάλινγκραντ, περικύκλωσε τη γερμανική ομάδα του Paulus, την έβαλε σε δακτύλιο και τη συνέτριψε. Με μεγάλες απώλειες, κρατήσαμε το Στάλινγκραντ. Και σε αυτά τα αιματοβαμμένα πεδία μάχης, δημιουργήσαμε και εκπαιδεύσαμε έναν νέο νικηφόρο στρατό. Αυτός ο στρατός έφτασε στο Κουρσκ με την αίσθηση της επικείμενης νίκης και του αήττητου. Και η μάχη του Κουρσκ αποτέλεσε σημείο ρήξης για τους φασίστες, μετά την οποία ρίχτηκαν ανελέητα προς την Πύλη του Βρανδεμβούργου.

Η Ρωσία ήξερε πώς να μετατρέπει όλες τις χειρότερες ήττες της σε νίκες. Οι Ρώσοι ηγέτες κατείχαν τους μυστηριώδεις κώδικες της ρωσικής νίκης, οι οποίοι έσωσαν τη Ρωσία στις ημέρες των χειρότερων ιστορικών της καταρρεύσεων. Οι έμπειροι ηγέτες ήξεραν πώς να εκτελούν αυτούς τους μυστικούς κώδικες με μια ειδική μυστηριώδη ακολουθία, και οι κώδικες ξύπνησαν ανυπολόγιστες δυνάμεις στους ανθρώπους, δημιουργώντας έναν νικηφόρο ανεμοστρόβιλο που ξεπέρασε όλες τις αντιξοότητες.

Ο κώδικας "Αναζητώντας τη Νίκη" επέτρεψε στη συνείδηση του λαού να μην απελπίζεται ποτέ, να φωνάζει, να ικετεύει και να περιμένει τη νίκη κατά τη διάρκεια των πιο θλιβερών, τρομερών και τρομερών περιόδων της ιστορικής μας ύπαρξης.

Ο δεύτερος κώδικας είναι ο Κώδικας της Μεγάλης Εργασίας. Ο ρωσικός λαός είναι ένας λαός εργαζομένων. Εργάζονταν μέρα και νύχτα στα πεδία των μαχών, στο εσωτερικό μέτωπο, στα εργοστάσια, στα πανεπιστήμια, στα σχολεία και στους παιδικούς σταθμούς. Και αυτό το ιερό έργο βοήθησε να κερδηθεί η νίκη εν μέσω της καταστροφής, της ερήμωσης, εν μέσω των μεγάλων πυρκαγιών και δυστυχιών.

Ο κώδικας της ρωσικής ανάστασης. Όταν η Ρωσία φαινόταν να χάνεται, δεν υπήρχε πια στην ιστορία, δεν υπήρχε πια στο χάρτη, οι άνθρωποι είχαν εξαφανιστεί, τα μυστηριώδη ρωσικά αστέρια που έλαμπαν πάνω από τη Ρωσία είχαν εξαφανιστεί, ξαφνικά συνέβη κάτι εξαιρετικό: η Ρωσία αναστήθηκε ξανά. Τα συντάγματα ξανασηκώθηκαν, τα λάβαρα ξανασηκώθηκαν, οι νικητές διοικητές εμφανίστηκαν και η Ρωσία πέρασε στην επίθεση, στην επίθεση, πετυχαίνοντας τη μεγάλη και αιώνια νίκη της.

Ένας άλλος κώδικας ήταν αυτός του Κοινής Υπόθεσης. Η Ρωσία θα μπορούσε να επιτύχει τη νίκη επί του εχθρού μόνο αν ολόκληρο το έθνος εργαζόταν από κοινού για τη νίκη. Ένας χωρικός δούλεψε γι' αυτό, ένας πρίγκιπας δούλεψε γι' αυτό. Οι πλούσιοι δούλεψαν γι' αυτό, οι φτωχοί δούλεψαν γι' αυτό. Ο ηγεμόνας δούλευε γι' αυτήν, και αυτός που ήταν δυσαρεστημένος με τον ηγεμόνα δούλευε γι' αυτήν. Όταν ο λαός ενώθηκε σε έναν κοινό σκοπό για τη φωτιά, η νίκη επιτεύχθηκε μέσω αυτού του κοινού σκοπού. Η νίκη δεν μπορεί να επιτευχθεί από ένα μέρος του λαού όταν ένα άλλο μέρος είναι βουβό και αδρανές.

Ο λαμπρός δημιουργός, μέλος του Izborsk Club Alexander Ivanovich Ageyev, φιλόσοφος, τεχνοκράτης, εννοιολόγος, διεισδυτής της σύγχρονης υψηλής τεχνολογίας, καλλιτέχνης και μουσικός, δημιούργησε ένα εξαιρετικό έργο - μια ωδή, μια ροκ όπερα, μια μουσική συμφωνία για το σημερινό Donbass στον πόλεμο. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά όμορφο και μεγαλειώδες έργο, το οποίο ο συγγραφέας θέλει να μεταφέρει στο εμπόλεμο Ντονέτσκ, όπου οι πύραυλοι και οι βόμβες του ουκρανικού στρατού πέφτουν βροχή. Θέλει να ανεβάσει αυτή τη ροκ όπερα σε ένα θέατρο στο Ντονέτσκ, έτσι ώστε οι άνθρωποι που έχουν κουραστεί από τον πόλεμο και τον θόρυβο των βομβαρδισμών, οι άνθρωποι που είναι φοβισμένοι και μερικές φορές απελπισμένοι, να βρουν έμπνευση και αυτοπεποίθηση παρακολουθώντας αυτή την όπερα. Το έργο αυτό μιλάει γι' αυτούς, αποκαλύπτοντας στον κόσμο τη βαθιά ουσία του μεγάλου έπους του Ντονμπάς. Έτσι, όταν βρισκόταν στο πολιορκημένο Λένινγκραντ, ο Σοστακόβιτς έπαιξε τη σπουδαία έβδομη συμφωνία του μέσα στον βρυχηθμό των γερμανικών βομβαρδιστικών, μέσα στους δρόμους όπου κουβαλούσαν τα παγωμένα πτώματα νεογέννητων μωρών. Ακούγοντας αυτή τη συμφωνία, το Λένινγκραντ πήρε μια γευστική γουλιά της επικείμενης Νίκης. Ο Αγκάγιεφ πλησίασε επανειλημμένα τις μεγάλες πολιτιστικές αρχές με την πρόταση να ανεβάσει αυτό το ορατόριο, το οποίο θα αντιπροσώπευε μια εκθαμβωτική νέα λέξη στη σύγχρονη τέχνη, όπου οι ενέργειες του παρελθόντος έχουν στερέψει και όπου τα πάντα περιορίζονται μερικές φορές στην επανάληψη στίχων και τραγουδιών που έχουν ήδη τραγουδηθεί και αποδοθεί εδώ και πολύ καιρό. Αλλά ο Αγκάγιεφ αρνήθηκε επανειλημμένα την υλοποίηση αυτού του εκπληκτικού συμφωνικού αριστουργήματος, λέγοντας ότι δεν ήταν ούτε επίκαιρο ούτε ενδιαφέρον.

Αλλά τι είναι ενδιαφέρον και επίκαιρο σήμερα; Είναι πραγματικά ενδιαφέρον και επίκαιρο ότι η Pugachova και ο Urgant επέστρεψαν στη Ρωσία και έκαναν τον κόσμο να γελάσει με τα οστά των Ρώσων στρατιωτών που πέθαναν στο Ντονμπάς; Είναι πραγματικά ενδιαφέρον και απαραίτητο για τους ανθρώπους;

Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, όλη η χώρα πολέμησε. Ο κόσμος θυσίασε και το τελευταίο του ρούβλι για τη Νίκη, και την τελευταία του δεκάρα. Εξαθλιωμένες, στερημένες από τους εργάτες τους που είχαν πάει στο μέτωπο, οι κολεκτίβες, όπου οι γυναίκες όργωναν τη γη με ταύρους, μάζευαν χρήματα και με αυτά τα χρήματα κατασκεύαζαν τανκς που στη συνέχεια έστελναν στο μέτωπο.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία εκείνα τα χρόνια δεν ήταν αλαζονική, αλλά αδύνατη, ανάμεσα στους κατεστραμμένους ναούς της, τα ερειπωμένα μοναστήρια της, μάζευε χρήματα και έστελνε στο μέτωπο φάλαγγες με τανκς. Πού είναι σήμερα οι φάλαγγες των τανκς που θα μπορούσαν να σταλούν στο μέτωπο από τα πολυτελή μοναστήρια μας; Πού είναι οι φάλαγγες των τανκς και τα υπερσύγχρονα οπλικά συστήματα που θα μπορούσαν να έχουν σταλεί στο μέτωπο από τον Αλισέρ Ουσμάνοφ ή τον Αμπράμοβιτς ή τον Φρίντμαν ή τον Αβεν ή τους άλλους ολιγάρχες μας που χτίζουν τα παλάτια τους στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας; Πού είναι οι δωρεές τους; Πού είναι οι προτάσεις των πλούσιων και χοντρών ανδρών μας, οι οποίοι εξακολουθούν να έχουν τις σκέψεις τους, τις οικογένειές τους, τις ερωμένες τους εκεί, στη Δύση. Δεν σκέφτονται τη νίκη μας. Εκούσια ή ακούσια, θέλουν τη ρωσική ήττα, για να πάρουν πίσω τα γιοτ τους, τα αεροπλάνα τους, τα παράνομα δισεκατομμύρια τους.

Η ρωσική νίκη είναι αναπόφευκτη. Το αστέρι της νίκης θα ανατείλει. Η πικρία των προσωρινών αποτυχιών ξεπερνιέται. Οι ρωσικοί κώδικες νίκης είναι το δώρο με το οποίο ο Θεός έχει προικίσει τη Ρωσία. Η ικανότητα χρήσης αυτών των κωδίκων, η κατανόησή τους, η εκτόξευσή τους με τη διαδοχή με την οποία δημιουργούν μια συμφωνία - αυτό είναι το καθήκον των ρωσικών αρχών, αυτό είναι το καθήκον και η αποστολή του Ρώσου προέδρου.

Δεν διαβάσαμε τα έγγραφα του υποβάθρου ούτε κοιτάξαμε την έγχρωμη οθόνη.

Γράψαμε το γράμμα "zet" στην πανοπλία μας και πεθάναμε από τις άσχημες πληγές μας.

Πώς έλαμπαν οι διαμαντένιες κορώνες μου! Ήταν καλυμμένο με δάκρυα, εγκαύματα και αίμα.

Στο πρόσωπό μου χτύπησε λιωμένο μολύβι. Στο μέτωπό μου καίγεται το γράμμα "vi".

Ένας άλλος κώδικας είναι αυτός της Αμυντικής Συνείδησης. Η αμυντική συνείδηση ήταν πάντα παρούσα στους ανθρώπους. Και όταν τα σύννεφα μαζεύτηκαν πάνω από την πατρίδα, όταν απειλήθηκε από μια θανατηφόρα καταστροφή, ο λαός διαμαρτυρήθηκε, υπερασπιζόμενος τη νίκη του, το ρωσικό του όνειρο, υπερασπιζόμενος τη Ρωσία. Οι στρατιώτες στο πεδίο της μάχης, οι ιερείς στα μοναστήρια και τις σκήτες, οι συγγραφείς στα γραφεία τους, οι εργάτες στα εργοστάσια, οι οποίοι μέρα και νύχτα κατασκεύαζαν πολεμικές μηχανές και έβγαζαν οβίδες από ορείχαλκο, συμμετείχαν στην άμυνα.

Και, φυσικά, ο κώδικας της Ρωσίας - η ψυχή του κόσμου. Όταν οι Ρώσοι στα πεδία των μαχών δεν σκέφτονταν μόνο το δικό τους κατώφλι να καταπατείται από τον εχθρό, δεν σκέφτονταν μόνο τον δικό τους μεγάλο χώρο να καταπατείται από τον εχθρό. Σκέφτηκαν όλη την ανθρωπότητα, όλη τη γη, τους άλλους σκλαβωμένους λαούς, σκέφτηκαν το σύμπαν. Επειδή η ρωσική νίκη είναι κοσμική, και η ρωσική αμυντική συνείδηση, το ρωσικό άνοιγμα στον κόσμο, απαιτεί οι καρποί αυτής της νίκης να πάνε σε όλη την ανθρωπότητα, σε όλα τα έμβια όντα - λουλούδι ή αστέρι, σε όλο το σύμπαν.

Στη σημερινή Ρωσία, στον πόλεμο στην Ουκρανία, δεν τίθενται σε κίνηση όλοι οι ρωσικοί κώδικες. Τίθενται σε κίνηση μόνο εν μέρει και όχι με τη σειρά με την οποία δρομολογούνται από τους γνώστες του μυστηρίου. Ένας από τους κύριους κώδικες - ο κώδικας της Κοινής Υπόθεσης - έχει παραβιαστεί και βεβηλωθεί. Η σημερινή Ρωσία χωρίζεται σε δύο μέρη. Η μία είναι η Ρωσία των μικρών πόλεων, των ρωσικών επαρχιών, των ρωσικών περιοχών, η οποία πολεμά στο Ντονμπάς, καταθέτει τα κόκκαλά της, κάνει άθλους, πεθαίνει από τις πληγές της στα ιατρεία και παίρνει όλο το βάρος αυτού του πολέμου πάνω της. Η άλλη είναι η καλοταϊσμένη, αποπνικτική Ρωσία της Αγίας Πετρούπολης και της Μόσχας, που γιορτάζει το φεστιβάλ της πόλης, χαίρεται στα εστιατόρια, απολαμβάνει το θέαμα της σόου μπίζνες, γελάει με τις φάρσες των ασυνείδητων ανθρώπων. Και αυτή η αδικία, αυτός ο διαχωρισμός, αυτή η αποξένωση ενός τεράστιου τμήματος της χώρας από μια καλοταϊσμένη, άπληστη, καταναλωτική Ρωσία, μας εμποδίζει να πετύχουμε μια καθολική ρωσική νίκη.

Πόσο μεγάλες είναι οι δυνάμεις στη Ρωσία σήμερα που δεν θέλουν τη ρωσική νίκη, δεν την ποθούν. Αυτές οι δυνάμεις επιθυμούν την ήττα μας. Δεν μιλάνε γι' αυτό άμεσα, μερικές φορές ενεργούν κρυφά. Αλλά προκαλούν το σύνολο της λαϊκής βούλησης, η οποία υλοποιείται μέσω της εξουσίας, μέσω της ρωσικής καθεστηκυίας τάξης, μέσω του ρωσικού συγκεντρωτισμού, να διαλύεται, να ασφυκτιά, να πήζει και να εμφανίζονται πολλά βύσματα που επιβραδύνουν την πορεία μας προς τη νίκη.

Πόσο ψυχροί και απαθείς είναι κατά καιρούς οι λόγοι των πολιτικών μας εγγαστρίμυθων, οι οποίοι μας καλούν σε στωικότητα, γεμίζοντας τα ερτζιανά μας, τις τηλεοπτικές μας εκπομπές με μονότονες, νωχελικές και χλωμές κοινοτοπίες, οι οποίες προκαλούν μόνο εκνευρισμό, αποθάρρυνση και απόρριψη στη ρωσική ψυχή.

Μετάφραση (στα ιταλικά) Lorenzo Maria Pacini

Φωτογραφία: ideas&Action

13 Σεπτεμβρίου 2022

 

"Ανατολή" και "Δύση" στην ιστορία του Παλαιού Κόσμου

 

Δρ: Petr Bitsilli

Από καιρό σε καιρό, είναι ωφέλιμο να επανεξετάζουμε τις συνήθεις ιστορικές μας έννοιες, ώστε, χρησιμοποιώντας τις, να μην πέφτουμε σε αυταπάτες που δημιουργούνται από την τάση του νου μας να αποδίδει απόλυτη σημασία στις έννοιές μας. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η ορθότητα ή το ψεύδος των ιστορικών εννοιών, όπως και κάθε άλλης επιστημονικής έννοιας, εξαρτάται από την επιλεγμένη οπτική γωνία, ότι ο βαθμός αντιστοιχίας τους με την πραγματικότητα μπορεί να είναι μεγαλύτερος ή μικρότερος ανάλογα με την ιστορική στιγμή στην οποία τις εφαρμόζουμε και ότι το περιεχόμενό τους αλλάζει συνεχώς, στην αρχή ανεπαίσθητα, σταδιακά και στη συνέχεια ξαφνικά. Μεταξύ των εννοιών που χρησιμοποιούνται συχνότερα και υπόκεινται στον ελάχιστο βαθμό κριτικής είναι οι έννοιες της Ανατολής και της Δύσης. Η αντίθεση και η αντιπαράθεση μεταξύ Ανατολής και Δύσης αποτελεί μια τυπική κοινοτοπία από την εποχή του Ηροδότου. Με τον όρο Ανατολή εννοείται η Ασία και με τον όρο Δύση η Ευρώπη, δηλαδή δύο "μέρη του κόσμου", δύο "ήπειροι", όπως μας διαβεβαιώνουν τα σχολικά εγχειρίδια της γραμματικής, ή δύο "πολιτιστικοί κόσμοι", όπως το εκφράζουν οι "φιλόσοφοι της ιστορίας". Ο "ανταγωνισμός" τους αποκαλύπτεται ότι είναι μια πάλη μεταξύ των "αρχών" της ελευθερίας και του δεσποτισμού, μεταξύ της προσπάθειας προς τα εμπρός ("πρόοδος") και της αδράνειας, και ούτω καθεξής. Η αιώνια σύγκρουσή τους σέρνεται με ποικίλες μορφές, με πρωτότυπο τη σύγκρουση του βασιλιά των βασιλιάδων και των δημοκρατιών της Ελλάδος. Είμαι μακριά από το να επικρίνω αυτούς τους τύπους. Από ορισμένες απόψεις, είναι απολύτως σωστοί, διότι καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος του περιεχομένου της ιστορικής "πραγματικότητας", αλλά δεν το εξαντλούν. Τέλος, ισχύουν μόνο για όσους βλέπουν τον Παλαιό Κόσμο "από την Ευρώπη" - και όμως, ποιος θα ισχυριστεί ότι η ιστορική προοπτική που προκύπτει από μια τέτοια οπτική γωνία είναι "η μόνη σωστή"; 

Όχι για λόγους "κριτικής", αλλά για την καλύτερη ανάλυση αυτών των εννοιών και για την καθιέρωσή τους μέσα στα κατάλληλα όρια, θα ήθελα να υπενθυμίσω τα εξής: (1) Ο ανταγωνισμός μεταξύ Ανατολής και Δύσης στον Παλαιό Κόσμο δεν σημαίνει αποκλειστικά τον ανταγωνισμό μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Η ίδια η Δύση έχει "την Ανατολή της" και "τη Δύση της" (τη ρωμαιο-γερμανική Ευρώπη και το Βυζάντιο, στη συνέχεια τη Ρωσσία) και το ίδιο ισχύει και για την Ανατολή: η αντίθεση μεταξύ Ρώμης και Τσάργκραντ αντιστοιχεί σε κάποιο βαθμό στην αντίθεση μεταξύ "Ιράν" και "Τουράν", ή εκείνη μεταξύ Ισλάμ και Βουδισμού. Τέλος, η αντίθεση μεταξύ της περιοχής της Μεσογείου και του κόσμου της στέπας στο δυτικό μισό του Παλαιού Κόσμου αντιστοιχεί στην Άπω Ανατολή στη σχέση μεταξύ της Κίνας και του ίδιου κόσμου της στέπας στο κέντρο της ευρασιατικής ηπείρου. Μόνο στην τελευταία περίπτωση η Ανατολή και η Δύση αλλάζουν ρόλους: Η Κίνα, όντας γεωγραφικά "Ανατολή" για τη Μογγολία, είναι πολιτισμικά "Δύση" για την τελευταία. (2) Η ιστορία του Παλαιού Κόσμου, νοούμενη ως ιστορία των σχέσεων μεταξύ Δύσης και Ανατολής, δεν εξαντλείται στην πάλη μεταξύ αυτών των δύο αρχών: υπάρχουν πάρα πολλά γεγονότα στη διάθεσή μας που μιλούν για την ανάπτυξη κοινών και όχι ανταγωνιστικών αρχών τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή. (3) Παράλληλα με την εικόνα της ιστορίας του Παλαιού Κόσμου που λαμβάνουμε όταν κοιτάζουμε "από τη Δύση", μπορεί να κατασκευαστεί μια άλλη, όχι λιγότερο "νόμιμη" και "σωστή". Η εικόνα του Παλαιού Κόσμου αλλάζει μπροστά στον παρατηρητή καθώς κινείται από τη Δύση προς την Ανατολή. Αν σταθεί κανείς στη Ρωσία, τότε όλα τα περιγράμματα της Παλαιάς Ηπείρου αναδύονται πιο καθαρά: Η Ευρώπη εμφανίζεται ως τμήμα της ηπείρου, αν και ένα πολύ απομονωμένο τμήμα που διαθέτει τη δική του ατομικότητα, αλλά όχι περισσότερο από το Ιράν, την Ινδία και την Κίνα. Αν το Χιντουστάν διαχωρίζεται φυσικά από την κύρια μάζα της ηπείρου από το τείχος των Ιμαλαΐων, τότε η απομόνωση της Ευρώπης, του Ιράν και της Κίνας απορρέει από τον προσανατολισμό τους "απέναντι" στις θάλασσες. Σε σχέση με το κέντρο, η Ευρώπη και η Κίνα είναι ως επί το πλείστον αμυντικές. Το "κινεζικό τείχος" έγινε σύμβολο αδράνειας, όχι κάποιας σοφίας ενάντια στην "άγνοια των ξένων", αν και στην πραγματικότητα το νόημά του ήταν εντελώς διαφορετικό: Η Κίνα προστάτευε τον πολιτισμό της από τους βαρβάρους- ως εκ τούτου, το τείχος αυτό αντιστοιχεί πλήρως στο ρωμαϊκό "σύνορο" με το οποίο η Μεσόγειος προσπαθούσε να αμυνθεί από τη βαρβαρότητα που πίεζε από το Βορρά και την Ανατολή. Οι Μογγόλοι έδειξαν ένα παράδειγμα λαμπρής μαντείας όταν είδαν στη Ρώμη και τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία τη "μεγαλύτερη Κίνα", την Ta-Tsin.

Η σύλληψη της ιστορίας του Παλαιού Κόσμου ως ιστορίας μιας μονομαχίας μεταξύ Ανατολής και Δύσης μπορεί να αντιπαραβληθεί με την αντίληψη του όχι λιγότερο σταθερού ιστορικού γεγονότος της αλληλεπίδρασης μεταξύ κέντρου και περιχώρων. Αυτό αποκαλύπτει εξ ολοκλήρου το ίδιο ακριβώς φαινόμενο που μέχρι τώρα ήταν περισσότερο γνωστό σε ένα μέρος του συνόλου: το πρόβλημα της Κεντρικής Ασίας αντιστοιχεί στο πρόβλημα της Κεντρικής Ευρώπης. Η συγκέντρωση των εμπορικών δρόμων που τρέχουν από τη Δύση προς την Ανατολή και συνδέουν τη "Μέση Γη" μας με την Ινδία και την Κίνα, η εμπλοκή πολλών οικονομικών κόσμων μέσα σε ένα σύστημα - αυτή η τάση διατρέχει ολόκληρη την ιστορία του Παλαιού Κόσμου και συναντάται στις πολιτικές των αυτοκρατόρων της Ασσυρίας και της Βαβυλώνας, των κληρονόμων τους, των Μεγάλων Βασιλέων του Ιράν, του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αργότερα των Μογγόλων Χαν και, τέλος, των αυτοκρατόρων της Πανρωσίας. Το μεγάλο αυτό έργο φάνηκε με πλήρη σαφήνεια για πρώτη φορά στα τέλη του 6ου αιώνα, το 568, όταν ο Μπουμίν Καγκάν των Τούρκων, ο οποίος βασίλευε σε ένα κράτος που εκτεινόταν από την ίδια την Κίνα μέχρι τον Οξό και κατείχε όλους τους δρόμους κατά μήκος των οποίων μεταφερόταν το κινεζικό μετάξι, έστειλε τον πρεσβευτή του στον αυτοκράτορα Ιουστίνο για να προτείνει συμμαχία εναντίον του κοινού εχθρού του βασιλιά του Ιράν, Χοσρόου Α. Ταυτόχρονα, ο Μπουμίν σύναψε διπλωματικές σχέσεις με την Κίνα και ο αυτοκράτορας Γου παντρεύτηκε μια Τουρκάλα πριγκίπισσα. Αν ο αυτοκράτορας της Δυτικής Κίνας είχε αποδεχτεί την πρόταση του Μπουμίν, το πρόσωπο της γης θα είχε μεταμορφωθεί: αυτό που στη Δύση οι άνθρωποι θεωρούσαν αφελώς ως "κύκλο χωρών" θα είχε γίνει μέρος ενός μεγάλου συνόλου- ο Παλαιός Κόσμος θα είχε ενωθεί και ίσως τα μεσογειακά κέντρα της αρχαιότητας να είχαν σωθεί, διότι θα είχε υποχωρήσει η κύρια αιτία της εξάντλησής τους, ο συνεχής πόλεμος με τον περσικό (και στη συνέχεια περσικό-αραβικό) κόσμο. Όμως η ιδέα του Μπουμίν δεν βρήκε υποστήριξη στο Βυζάντιο. Το παράδειγμα αυτό δείχνει πόσο σημαντική είναι η εξοικείωση με την πολιτική ιστορία της "Ανατολής" για την κατανόηση της πολιτικής ιστορίας της "Δύσης".

Ανάμεσα στους τρεις περιθωριακούς-παραθαλάσσιους "κόσμους" του Παλαιού Κόσμου βρίσκεται ο ιδιαίτερος κόσμος των νομαδικών κατοίκων της στέπας, των "Τούρκων" ή "Μογγόλων", κατακερματισμένων σε τόσες πολλές συνεχώς μεταβαλλόμενες, μαχόμενες και διασπώμενες μονάδες που δεν είναι τόσο φυλές όσο στρατιωτικές συμμαχίες, των οποίων τα κέντρα συγκρότησης είναι "ορδές" (κυριολεκτικά, "αρχηγεία") με το όνομα των πολεμιστών ηγετών (π.χ. Σελτζούκοι, Οθωμανοί). Πρόκειται για μια ελαστική μάζα στην οποία κάθε κρούση αντηχεί σε όλα τα σημεία. Τα χτυπήματα που της καταφέρθηκαν στην αρχή της εποχής μας στην Άπω Ανατολή αντηχούν από τις μεταναστεύσεις των Ούννων, των Αβάρων, των Ούγγρων και των Πολοβτσών προς τη Δύση. Οι δυναστικές συγκρούσεις που προέκυψαν στο κέντρο μετά το θάνατο του Τζένγκις Χαν αντηχούσαν στην περιφέρεια με την εισβολή του Μπατού στη Ρως, την Πολωνία, τη Σιλεσία και την Ουγγαρία. Μέσα σε αυτή την άμορφη μάζα, σημεία κρυστάλλωσης εμφανίζονται και εξαφανίζονται με απίστευτη ταχύτητα. Δημιουργούνται και καταρρέουν ξανά και ξανά γιγαντιαίες αυτοκρατορίες που δεν επιβιώνουν περισσότερο από μία γενιά. Η ιδιοφυής ιδέα του Bumin παραλίγο να πραγματοποιηθεί αρκετές φορές. Δύο φορές έφτασε ιδιαίτερα κοντά, για παράδειγμα, όταν ο Τζένγκις Χαν ένωσε ολόκληρη την Ανατολή από τον Ντον μέχρι την Κίτρινη Θάλασσα, από τη σιβηρική τάιγκα μέχρι το Παντζάμπ, όταν έμποροι και φραγκισκανοί μοναχοί πέρασαν όλη τη διαδρομή από τη Δυτική στην Ανατολική Κίνα μέσα στα όρια ενός κράτους. Αλλά το κράτος αυτό διαλύθηκε μετά τον θάνατο του ιδρυτή του. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, με τον θάνατο του Τιμούρ (1405) χάθηκε και το πανασιατικό κράτος που δημιούργησε. Κατά τη διάρκεια όλης αυτής της περιόδου επικράτησε μια ορισμένη "πληρότητα": Η Κεντρική Ασία βρισκόταν διαρκώς σε ανταγωνισμό με τη Μέση Ανατολή (συμπεριλαμβανομένου του Ιράν) και επιδίωκε την προσέγγιση με τη Ρώμη. Το Ιράν των Αββασιδών, η συνέχεια του Ιράν των Σασσανιδών, παρέμεινε ο κύριος εχθρός. Ήδη από τον 11ο αιώνα, οι Τούρκοι αποσυναρμολόγησαν το Χαλιφάτο, αλλά μόνο για να πάρουν τη θέση του, καθώς οι ίδιοι "ιρανικοποιήθηκαν" και, μολυσμένοι από τον ιρανικό φανατισμό και τη θρησκευτική έξαρση, αποσχίστηκαν από την κοινή τουρκομογγολική μάζα. Συνέχισαν την πολιτική των Χαλίφηδων και των μεγάλων Βασιλέων, δηλαδή την πολιτική της επέκτασης προς τα δυτικά, στη Μικρά Ασία, και προς τα νοτιοδυτικά, στην Αραβία και την Αίγυπτο. Έγιναν οι εχθροί της Κεντρικής Ασίας. Ο Möngke Khan επανέλαβε την προσπάθεια του Bumin, προτείνοντας κοινές επιχειρήσεις με τον Άγιο Λουδοβίκο κατά της Μέσης Ανατολής και υποσχόμενος να βοηθήσει στη Σταυροφορία. Όπως και ο Ιουστίνος, ο Άγιος Βασιλιάς δεν κατάλαβε τίποτα για το σχέδιο αυτού του ανατολικού ηγεμόνα. Οι διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν με την αποστολή από τον Λουδοβίκο ενός ομοιώματος της Παναγίας των Παρισίων και δύο μοναχών δεν οδήγησαν φυσικά σε τίποτα. Ο Λουδοβίκος πήγε εναντίον του "Βαβυλώνιου" (Αιγύπτιου) Σουλτάνου χωρίς συμμάχους και η Σταυροφορία έληξε με την ήττα των Χριστιανών στη Δαμιέττα (1265). Τον 14ο αιώνα, έχουμε μια ανάλογη κατάσταση: στη μάχη της Νικόπολης, ο Βαγιαζήτ κατέστρεψε τη σταυροφορική πολιτοφυλακή του αυτοκράτορα Σιγισμούνδου (1394) για να συλληφθεί ο ίδιος λίγο αργότερα από τον Τιμούρ στην Άγκυρα (1401). Μετά τον θάνατο του Τιμούρ, η ενότητα του τουρανικού κόσμου κατέρρευσε αμετάκλητα. Αντί για ένα, υπήρχαν πλέον δύο κέντρα της τουρανικής εξάπλωσης. Μετά το θάνατο του Τιμούρ, η ενότητα του τουρανικού κόσμου κατέρρευσε αμετάκλητα. Αντί για ένα, υπήρχαν πλέον δύο κέντρα τουρανικής επέκτασης, το δυτικό και το ανατολικό, και δύο Τουρκίες: η "πραγματική" στο Τουρκεστάν και η άλλη "ιρανικοποιημένη" στον Βόσπορο. Η επέκταση προχωρούσε και από τα δύο κέντρα παράλληλα και ταυτόχρονα. Στο αποκορύφωμα, το 1526, δόθηκαν δύο μάχες κοσμοϊστορικής σημασίας: η μάχη του Μοχάτς, που έφερε την Ουγγαρία στα χέρια του χαλίφη της Κωνσταντινούπολης, και η νίκη στο Πανιπάτ, που έδωσε στον σουλτάνο Μπαμπούρ την κυριαρχία στην Ινδία. Ταυτόχρονα, ένα νέο κέντρο επέκτασης αναδυόταν: στους παλιούς εμπορικούς δρόμους μέσω του Βόλγα και των Ουραλίων, ένα νέο "μεσαίο βασίλειο", το κράτος των Μοσχοβιτών, που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε ούλο του Μεγάλου Χαν. Αυτό το κράτος, το οποίο η Δύση έβλεπε ως την Ασία στην Ευρώπη, τον 17ο-19ο αιώνα έπαιξε τον πρωτοποριακό ρόλο στην αντεπίθεση της Δύσης στην Ανατολή. Ο "νόμος του συγχρονισμού" εξακολουθεί να ισχύει και τώρα, στη νέα φάση της ιστορίας του Παλαιού Κόσμου. Η διείσδυση της Ρωσίας στη Σιβηρία, οι ταυτόχρονες νίκες του Γιαν Σομπιέσκι και του Μεγάλου Πέτρου την εποχή της αντεπίθεσης της Κίνας κατά των Μογγόλων (επί βασιλείας Κανγκσί, 1662-1722), οι πόλεμοι της Αικατερίνης και η αρχή της κατάρρευσης της αυτοκρατορίας των Οσμάνων - όλα αυτά συνέπεσαν με τη δεύτερη αποφασιστική στιγμή της κινεζικής επέκτασης: την ολοκλήρωση της διαμόρφωσης της σημερινής Κίνας (επί βασιλείας Κιάνλονγκ, 1736-1796). Η επέκταση της Κίνας προς τα δυτικά τον 17ο και 18ο αιώνα υπαγορεύτηκε από τα ίδια ακριβώς κίνητρα που καθοδηγούσαν την Κίνα στην αρχαιότητα, όταν ύψωσε το τείχος της: Η επέκταση της Κίνας είχε καθαρά αμυντικό χαρακτήρα. Η ρωσική επέκταση είχε εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα. Η προέλαση της Ρωσίας στην Κεντρική Ασία, τη Σιβηρία και την περιοχή του Αμούρ, καθώς και η διάνοιξη του σιδηροδρόμου της Σιβηρίας - όλα αυτά, από τον 16ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας, αποτελούν εκδήλωση της ίδιας τάσης. Ο Ερμάκ Τιμοφέγιεβιτς και ο φον Κάουφμαν ή ο Σκόμπελεφ, ο Ντέζνιεφ και ο Καμπάροφ είναι όλοι διάδοχοι των μεγάλων Μογγόλων, πρωτοπόροι των μονοπατιών που συνδέουν τη Δύση με την Ανατολή, την Ευρώπη με την Ασία, το Τα-Τσιν και την Κίνα.  

Όπως η πολιτική ιστορία, έτσι και η πολιτιστική ιστορία της Δύσης δεν μπορεί να διαχωριστεί από την πολιτιστική ιστορία της Ανατολής. Και εδώ, ο μετασχηματισμός της ιστορικής μας vulgata δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται απλουστευτικά. Δεν πρόκειται για "διάψευση", αλλά για κάτι άλλο: για την προβολή απόψεων που αποκαλύπτουν νέες πτυχές της ιστορίας της πολιτιστικής εξέλιξης της ανθρωπότητας. Η αντίθεση μεταξύ των πολιτισμών της Δύσης και της Ανατολής δεν αποτελεί αυταπάτη της ιστορίας- αντίθετα, αναδεικνύεται με κάθε δυνατό τρόπο. Ωστόσο, πρώτον, πίσω από αυτή την αντίθεση δεν πρέπει να χάσει κανείς από τα μάτια του τις ομοιότητες- δεύτερον, είναι απαραίτητο να τεθεί για άλλη μια φορά το ζήτημα των ίδιων των φορέων αυτών των αντιθετικών πολιτισμών- τρίτον, είναι απαραίτητο να σταματήσει μια για πάντα η συνήθεια να βλέπουμε παντού και σε όλα αντιθέσεις, ακόμη και εκεί που δεν υπάρχουν. Θα ξεκινήσω με το τελευταίο και θα δώσω μερικά παραδείγματα. Μέχρι πρόσφατα επικρατούσε η άποψη ότι η δυτικοευρωπαϊκή, μεσαιωνική, ρωμαιογερμανική τέχνη ήταν ένα ανεξάρτητο φαινόμενο. Ήταν αποδεκτό ως αδιαμφισβήτητο ότι η Δύση επεξεργάστηκε και ανέπτυξε τις αρχαίες καλλιτεχνικές παραδόσεις με τον δικό της τρόπο και ότι αυτός ο "τρόπος" ήταν η συμβολή της γερμανικής δημιουργικής ιδιοφυΐας. Μόνο στη ζωγραφική για κάποιο διάστημα η Δύση εξαρτιόταν από το "νεκρό πνεύμα" του Βυζαντίου, αλλά από τον 13ο και τις αρχές του 14ου αιώνα οι Τοσκάνοι απελευθερώθηκαν από τον ελληνικό ζυγό και άρχισε η αναγεννησιακή εποχή των καλών τεχνών. Από αυτές τις απόψεις έχουν απομείνει ελάχιστα σήμερα. Έχει αποδειχθεί ότι τα πρώτα πρωτότυπα της "γερμανικής" τέχνης της Δύσης (τα κοσμήματα των φραγκικών και βησιγοτθικών ταφικών μνημείων και θησαυρών) οφείλονται στην Ανατολή, συγκεκριμένα στην Περσία, και ότι το πρωτότυπο του χαρακτηριστικού "λαγκοβαρδικού" στολιδιού βρίσκεται στην Αίγυπτο. Τόσο ο φυτικός όσο και ο ζωικός διάκοσμος των πρώιμων μινιατούρων, που μέχρι πρόσφατα έπεφταν στα μάτια των ιστορικών της τέχνης ως μαρτυρίες της ιδιαίτερης γερμανικής "αίσθησης της φύσης", προέρχονταν από την Ανατολή. Όσον αφορά τη μετάβαση από τον συμβατισμό στον ρεαλισμό στην τοιχογραφία του 14ου αιώνα, εδώ έχουμε μπροστά μας ένα γεγονός κοινό τόσο για τη Δύση όσο και για την Ανατολή (το Βυζάντιο και οι περιοχές επιρροής του πολιτισμού του, για παράδειγμα η Παλαιά Σερβία): ανεξάρτητα από το πώς θα επιλυθεί το ζήτημα της προτεραιότητας, σε κάθε περίπτωση, το σχήμα που ανάγει τις μορφές τέχνης στον Λορέντζο Γκιμπέρτι και τον Τζόρτζιο Βαζάρι και που προηγουμένως περιοριζόταν σε μια γωνιά της Ιταλίας, πρέπει να εγκαταλειφθεί. 

Εξίσου αστήρικτη είναι η αντιπαραθετική αντίθεση που υποστηρίζεται μεταξύ της "ρωμαιογερμανικής Ευρώπης" και της "χριστιανικής Ανατολής" σε ένα άλλο πεδίο: τη φιλοσοφική σκέψη. Η εκλαϊκευτική αφήγηση απεικονίζει το θέμα ως εξής: στη Δύση υπήρχε ο Σχολαστικισμός και ο "τυφλός παγανιστής Αριστοτέλης", ωστόσο, παρ' όλα αυτά, σφυρηλατήθηκε μια επιστημονική γλώσσα και εκπονήθηκε η διαλεκτική μέθοδος σκέψης, ενώ στην Ανατολή άνθισε μόνο ο Μυστικισμός. Η Ανατολή γαλουχήθηκε με τις ιδέες του Νεοπλατωνισμού, αλλά η θρησκειοφιλοσοφική σκέψη αποδείχθηκε άκαρπη για την "πνευματική πρόοδο εν γένει", εξαντλούμενη σε παιδαριώδεις συζητήσεις για περιττά λεπτεπίλεπτες έννοιες και, μπλεγμένη στις αφηρημένες έννοιες που δημιούργησε, δεν προσφερόταν για τη δημιουργία τίποτε σημαντικού. Τα γεγονότα διαψεύδουν έντονα αυτή τη χυδαία άποψη. Ο Πλατωνισμός ήταν ένα φαινόμενο κοινό για όλη τη μεσαιωνική σκέψη, τόσο τη δυτική όσο και την ανατολική, με τη διαφορά ότι η Ανατολή κατόρθωσε να καταστήσει τον Πλατωνικό Ιδεαλισμό θεμέλιο της θρησκευτικής της φιλοσοφίας χάρη στη στροφή της προς την πρωταρχική πηγή του Νεοπλατωνισμού, τον Πλωτίνο. Η Δύση, εν τω μεταξύ, γνώριζε τον Πλωτίνο και τον Πλάτωνα μόνο από δεύτερο χέρι και συχνά τους μπέρδευε. Επιπλέον, στη Δύση, ο Μυστικισμός ήταν εξίσου σημαντικό γεγονός με τον Σχολαστικισμό- μάλλον, ήταν ένα και το αυτό πράγμα. Δεν μπορεί κανείς να αντιπαραβάλει τον Σχολαστικισμό με τον Μυστικισμό, διότι τα μεγάλα σχολαστικά συστήματα της Δύσης δεν δημιουργήθηκαν από κανέναν άλλο παρά από μυστικιστές και είχαν ως στόχο την προετοιμασία μιας μυστικιστικής πράξης. Ωστόσο, ο Δυτικός Μυστικισμός, όπως αυτός του Αγίου Βερνάρδου και των Βικτωρινών, του Αγίου Φραγκίσκου και του Αγίου Μποναβεντούρα, δεν ήταν κατώτερος του Ανατολικού ούτε στη δύναμη της εναρμόνισής του ούτε στο βάθος του. Παρ' όλα αυτά, ήταν κατώτερος από τον Ανατολικό Μυστικισμό ως Κοσμοθεωρία. Αυτό, ωστόσο, δεν μειώνει τον ρόλο του στον Δυτικό πολιτισμό: μέσα από το έδαφος του Μυστικισμού αναδύθηκε ο Ιωακειμισμός, δίνοντας ισχυρή ώθηση στη νέα ιστορική κατανόηση και αποτελώντας έτσι την ιδεολογική πηγή της πρώιμης Αναγέννησης, του μεγάλου πνευματικού κινήματος που συνδέεται με τον Δάντη, τον Πετράρχη και τον Ριέντσι τον 15ο αιώνα. Η αναγέννηση του Μυστικισμού στη Γερμανία ήταν η πηγή της Μεταρρύθμισης του Λουθήρου, όπως ακριβώς ο Ισπανικός Μυστικισμός ήταν η πηγή της Αντιμεταρρύθμισης του Λογιόλα. Και δεν είναι μόνο αυτό. Η σύγχρονη επιστήμη έχει προβάλει την ανάγκη συγκριτικής μελέτης της χριστιανικής φιλοσοφίας, τόσο της δυτικής όσο και της ανατολικής, της εβραϊκής και της μουσουλμανικής, γιατί εδώ έχουμε μπροστά μας ένα και το αυτό ιδεολογικό φαινόμενο, τρεις κλάδους ενός ρεύματος. Ιδιαίτερα κοντά στη χριστιανική σκέψη βρίσκεται η μουσουλμανική θρησκευτική κουλτούρα του Ιράν, όπου το "Ισλάμ" δεν έχει καμία σχέση με το Ισλάμ των πρώτων Χαλίφηδων ή με το Ισλάμ όπως το αντιλαμβάνονταν οι Τούρκοι. Όπως ακριβώς το κράτος των Αββασιδών ήταν συνέχεια του κράτους των Σασσανιδών, έτσι και το Ισλάμ στο Ιράν πήρε ένα ειδικά ιρανικό χρώμα, απορροφώντας το ιδεολογικό περιεχόμενο του Μαζντακισμού με τον Μυστικισμό και τη μεγαλειώδη ιστορικοφιλοσοφική ιδέα του, με επίκεντρο την ιδέα της προόδου που εκπληρώνεται σε έναν άλλο κόσμο πέρα από αυτόν. 

Φτάσαμε στο κύριο πρόβλημα της ιστορίας του παγκόσμιου πολιτισμού. Θα το κατανοήσουμε μόλις εντοπίσουμε εν συντομία την εμφάνισή του. Η ιστορική χυδαιότητα άρχισε να ξεπερνιέται με τη σταδιακή διεύρυνση της σφαίρας των ενδιαφερόντων των ιστορικών. Εδώ είναι απαραίτητο να διακρίνουμε τον 18ο αιώνα και τη δική μας εποχή. Ο ευγενής οικουμενισμός του Βολταίρου, του Τουργκό και του ντε Κοντορσέ είχε τις ρίζες του στην παραδοχή της ομοιότητας της ανθρώπινης φύσης και, στην ουσία, στην απουσία γνήσιου ιστορικού ενδιαφέροντος, στην απουσία ιστορικού αισθήματος. Στους Δυτικοευρωπαίους, που μέχρι σήμερα αφήνουν να τους οδηγούν από τη μύτη τους, και στους "ιερείς", ο Βολταίρος αντιπαρέβαλε τους "σοφούς Κινέζους" που είχαν καταφέρει να απαλλαγούν από τις "προκαταλήψεις" εδώ και πολύ καιρό. Ο Βολταίρος ανέλαβε να "αντικρούσει την αλήθεια" όλων των θρησκειών, χρησιμοποιώντας τη συγκριτική μέθοδο με πρωτότυπο τρόπο, δηλαδή διαπιστώνοντας ότι οι "αυταπάτες" και οι "επινοήσεις" των πιστών όλων των θεοτήτων ήταν ίδιες. Τον 18ο αιώνα, φαντάζονταν την "πρόοδο" κάπως έτσι: μια ωραία μέρα - εδώ νωρίτερα, εκεί αργότερα - θα ανοίξουν τα μάτια των ανθρώπων και θα στραφούν από τις αυταπάτες στην "Υγιή Λογική", την "Κοινή Λογική" και την "Αλήθεια", που είναι παντού και πάντα ταυτόσημες. Η κύρια, και ουσιαστικά η μόνη, διαφορά μεταξύ αυτής της αντίληψης και εκείνης που δημιούργησε η "θετική" ιστορική επιστήμη του 19ου αιώνα έγκειται στο γεγονός ότι τώρα η μετάβαση από τις "αυταπάτες" στην "αλήθεια" (τον 19ο αιώνα, αντί για lumières ή saine raison, μιλούσαν για "ακριβή επιστήμη") δηλώνεται ότι συμβαίνει "εξελικτικά", φυσικά και λογικά. Η επιστήμη της "συγκριτικής ιστορίας των θρησκειών" οικοδομήθηκε πάνω σε αυτή την παραδοχή και με στόχο: (1) Να κατανοήσει την ψυχολογία των θρησκευτικών φαινομένων αντλώντας υλικό που συγκεντρώθηκε από όλες τις γωνιές (αλλά μόνο αν τα συγκρινόμενα γεγονότα βρίσκονταν στα ίδια στάδια ανάπτυξης)- (2  (2) Κατασκευάζοντας, τρόπον τινά, μια ιδεατή ιστορία της ανάπτυξης του ανθρώπινου πνεύματος, μια ιστορία της οποίας οι επιμέρους εμπειρικές ιστορίες αποτελούν μερικές εκφάνσεις. Η άλλη πλευρά του ζητήματος -αυτή της πιθανής αλληλεπίδρασης των γεγονότων της ανάπτυξης της πολιτισμικής ανθρωπότητας- έμεινε στην άκρη. Εν τω μεταξύ, οι αποδείξεις υπέρ αυτής της παραδοχής ήταν τέτοιες που άθελά τους τραβούσαν την προσοχή στον εαυτό τους. Η σύγχρονη επιστήμη σταμάτησε μπροστά σε ένα φαινόμενο εξαιρετικής σημασίας: τον συγχρονισμό στη θρησκευτικο-φιλοσοφική ανάπτυξη μεγάλων πολιτισμικών κόσμων. Αφήνοντας κατά μέρος τη μονοθεϊστική παράδοση του Ισραήλ, βλέπουμε ότι μετά την έναρξη της μονοθεϊστικής μεταρρύθμισης του Ζαρατούστρα στη βορειοδυτική γωνιά του Ιράν, η θρησκευτική μεταρρύθμιση του Πυθαγόρα λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα τον έκτο αιώνα και η δραστηριότητα του Βούδα ξεδιπλώνεται στην Ινδία. Στην ίδια περίοδο ανήκει η εμφάνιση του ορθολογιστικού θεϊσμού του Αναξαγόρα και της μυστικιστικής διδασκαλίας του Ηράκλειτου για τον Λόγο. Σύγχρονοί τους στην Κίνα ήταν ο Κομφούκιος και ο Λάο Τσε, με τη διδασκαλία του τελευταίου να περιλαμβάνει στοιχεία που βρίσκονται κοντά στους νεότερους συγχρόνους του Ηράκλειτο και Πλάτωνα. Εν τω μεταξύ, καθώς οι "φυσικές θρησκείες" (φετιχιστικές και ανιμιστικές λατρείες, λατρείες προγόνων κ.λπ.) αναπτύχθηκαν ανώνυμα και οργανικά (ή μήπως αυτό είναι, ίσως, μόνο μια ψευδαίσθηση που δημιουργείται από την απόσταση;), οι "ιστορικές" θρησκείες οφείλονταν στη δημιουργική δραστηριότητα ιδιοφυών μεταρρυθμιστών. Η θρησκευτική μεταρρύθμιση, η μετάβαση από τη "φυσική" λατρεία στην "ιστορική θρησκεία", συνίσταται στη συνειδητή απόρριψη του πολυθεϊσμού.

Ευρασιατισμός: μια επανεπιβεβαίωση της αυτοκρατορίας

L’eurasisme : une réaffirmation de l’empire

Ο σύγχρονος ευρασιατισμός χαρακτηρίζεται αναμφίβολα από την ισχυρή προσωπικότητα του Alexander Dugin (1962). Ωστόσο, η ευρασιατική σκέψη δεν μπορεί να περιοριστεί σε εκείνη του Αλεξάντερ Ντούγκιν (που δεν ισχυρίζεται ότι είναι). Το κίνημα του Ευρασιατισμού, που είναι ταυτόχρονα θρησκευτική αδελφότητα, πολιτική ομάδα και επιστημονική σχολή, κατάφερε, κατά τις δύο σαφώς διαφοροποιημένες φάσεις της ιστορίας του, να φέρει κοντά αυθεντικούς και ανεξάρτητους στοχαστές (που τακτικά διαφωνούσαν μεταξύ τους), διατηρώντας παράλληλα μια πολύ συγκεκριμένη πνευματική ταυτότητα.

Petr Savitsky, πατέρας του ευρασιατισμού και θεωρητικός της τοπογένεσης

Η ευρασιατική σκέψη γεννήθηκε στην εξορία στις αρχές της δεκαετίας του 1920, με πρωτοβουλία ορισμένων λευκών Ρώσων διανοουμένων. Κύριοι θεωρητικοί του ήταν ο πρίγκιπας Νικόλαος Τρουμπετζσκόι (1890-1938) και ο Πετρ Σαβίτσκι (1895-1968). Το κίνημα του Ευρασιατισμού διαλύθηκε σταδιακά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, πριν εξαφανιστεί μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο: η αρκετά σύνθετη σκέψη του Ευρασιατισμού δεν ήταν μάλλον πλέον προσαρμοσμένη στην απλοϊκή αντιπαράθεση των ιδεολογιών που χαρακτήριζε τον Ψυχρό Πόλεμο. Ωστόσο, ο ευρασιατισμός γνώρισε μια αναβίωση στη Ρωσία τη δεκαετία του 1990 (γνωστός ως νεοευρασιατισμός), γύρω από τις προσωπικότητες του Αλεξάντερ Ντούγκιν και του Αλεξάντερ Παναρίν (1940-2003). Δεν είναι αμελητέο να σημειωθεί ότι οι δύο ιστορικές φάσεις του Ευρασιατισμού αντιδρούν η καθεμία σε μια πτώση: η πτώση της "λευκής αυτοκρατορίας" των Ρομανώφ για τον κλασικό Ευρασιατισμό, η πτώση της "κόκκινης αυτοκρατορίας" της ΕΣΣΔ για τον νεοευρασιατισμό. Μπορούμε λοιπόν ήδη να ορίσουμε τον Ευρασιατισμό ως μια επιθυμία να επανεξετάσουμε τη θεμελιωδώς αυτοκρατορική ταυτότητα της Ρωσίας, σε στιγμές που αυτή φαινόταν να απειλείται με διάλυση.

Πριν από τον Ευρασιατισμό

Αν η διπλή γέννηση του Ευραϊσμού συνδέεται έτσι με συγκεκριμένα συμφραζόμενα, ο τελευταίος προφανώς δεν συγκροτήθηκε όπως η Αθηνά που αναδύθηκε ήδη οπλισμένη από τον εγκέφαλο του Δία. Χωρίς να υποπέσουμε στην πάντα κάπως μάταιη άσκηση της "αναζήτησης προδρόμων", είναι προφανές ότι ο Ευρασιατισμός έχει τις ρίζες του σε ένα τυπικά ρωσικό πνευματικό έδαφος, που εγκαινιάστηκε από τον πατέρα του σλαβοφιλισμού: τον Αλέξη Χομιάκοφ (1804-1860). Ερμήνευσε την ιστορία ως την αντιπαράθεση δύο αρχών: της ιρανικής αρχής και της κουσιτικής αρχής. Αυτές οι δύο αρχές θεωρούνται ότι καλύπτουν όλες τις δομικές διχοτομίες του κόσμου. Η αντίθεση Ιρανών/Κουσιτών αντιστοιχεί έτσι στις αντιθέσεις ελευθερίας/καθορισμού, πνευματικότητας/υλισμού, αγροτικού πολιτισμού/βιομηχανικού πολιτισμού, απολυταρχίας/πλουτοκρατίας, ορθοδοξίας/καθολικισμού και προτεσταντισμού, Ανατολής/Δύσης... Ο Χομιάκοφ αντιπαραθέτει έτσι ριζικά μια ιρανική Ανατολή σε μια κουσιτική Δύση, στην οποία εντάσσει τη Ρωσία. Αυτή η ενοποίηση της Ρωσίας με την Ανατολή θα τροφοδοτήσει το ενδιαφέρον του Χομιάκοφ για το Ιράν και την Ινδία (θα φτάσει στο σημείο να μάθει σανσκριτικά για να μπορεί να διαβάζει τα κλασικά έργα του Ινδουισμού στο κείμενο). Αυτή η αντίληψη μιας Ρωσίας ανοιχτής στην Ανατολή αλλά κλειστής στη Δύση θα γίνει συστατικός πυλώνας του Ευρασιατισμού.

Constantine Leontiev

Το έργο του Constantin Leontiev (1831-1891) μπορεί να θεωρηθεί ως συνδετικός κρίκος μεταξύ του σλαβοφιλισμού του 19ου αιώνα και του ευρασιατισμού του 20ού αιώνα. Ο τελευταίος, βετεράνος του Κριμαϊκού Πολέμου, είδε τη "δυτική πρόοδο" ως μια παγκοσμιοποιημένη και επιθετική διαδικασία ενοποίησης της ανθρωπότητας από τα κάτω. Αντίθετα, υπερασπίστηκε την ποικιλομορφία των ανθρώπων και των πολιτισμών, βρίσκοντας την ενότητά τους σε μια κοινή αυτοκρατορική ταυτότητα. Αυτή η διαλεκτική του σεβασμού της ανθρώπινης ποικιλομορφίας μέσα στην ενότητα της αυτοκρατορίας, που αντιπαρατίθεται στη μικροαστική ομοιομορφία του δυτικού έθνους-κράτους, θα βρεθεί στην ευρασιατική σκέψη. Πιστεύοντας ότι το μέλλον της Ρωσίας δεν βρισκόταν στην Ευρώπη αλλά στην Ασία, ο Λεόντιεφ κάλεσε επίσης τους συμπατριώτες του να θεωρούν τους εαυτούς τους όχι πλέον ως Σλάβους αλλά ως "Τουρανούς" (ο όρος "Τουρανοί" αναφερόταν, στο λεξιλόγιο της εποχής, στους τουρκομογγολικούς λαούς της Κεντρικής Ασίας). Η ανανέωση της ρωσικής ταυτότητας που πρότεινε ο Λεόντιεφ, η οποία δεν έγινε αντιληπτή από τους συγχρόνους του, βρήκε απήχηση στους ευρασιατιστές.

Η ιδέα της Ευρασίας

Η ευρασιατική σκέψη είναι τεράστια και περιλαμβάνει πολλά πεδία και θέματα. Επομένως, είναι αδύνατο να την παρουσιάσουμε στο σύνολό της εδώ (σε κάθε περίπτωση, θα ήταν δύσκολο να δώσουμε μια αναφορά στο έργο της δομικής γλωσσολογίας του Nicholas Troubetzskoy, για παράδειγμα). Ωστόσο, οι ευρασιατιστές μοιράζονται έναν κοινό τρόπο αντίληψης του ίδιου του ευρασιατικού λόγου. Εντελώς αντι-κονστρουκτιβιστική, η ευρασιατική σκέψη θεωρεί ότι η Ευρασία προϋπάρχει στην ουσία της. Η ιδέα της Ευρασίας είναι μια Ιδέα, με την πλατωνική έννοια του όρου, και ο σκοπός του ευρασιατικού λόγου δεν είναι επομένως να την κατασκευάσει, αλλά να την αποκαλύψει. Αυτή η Ευρασιατική Ιδέα αποκαλύπτεται έτσι θεμελιωδώς σε μια περιοχή που δεν είναι ούτε Ευρώπη ούτε Ασία, αλλά μια τρίτη ήπειρος: η Ευρασία. Το ότι η Ευρασιατική Ιδέα αποκαλύπτεται στο έδαφος της Ευρασίας μπορεί να φαίνεται ασήμαντη διαπίστωση, αλλά δεν είναι. Πράγματι, αυτό σημαίνει ότι, για τους ευρασιατιστές, η Ευρασία είναι ένα γεγονός της φύσης, η ενότητα και η ιδιαιτερότητα του οποίου θα πρέπει να αποδειχθεί από τις γεωγραφικές επιστήμες. Ο Ευρασιατισμός θεωρείται έτσι θεωρητικά ως μια επιστημονική απόδειξη της Ευρασιατικής Ιδέας. Η ευρασιατική σκέψη χαρακτηρίζεται έτσι τόσο ως μεταφυσική όσο και ως επιστήμη (ο Troubetzskoy θα περιέγραφε έτσι τον ευρασιατισμό ως γεωσοφία).

Αυτή η νατουραλιστική αντίληψη της Ευρασίας εξηγεί γιατί οι οριοθετήσεις της τελευταίας δεν αποτέλεσαν ποτέ αντικείμενο σαφούς συναίνεσης μεταξύ των ευρασιατών, χωρίς αυτοί να βιώνουν αυτή την κατάσταση ως πραγματικό πρόβλημα. Πράγματι, η Ευρασία ορίζεται με γεωγραφικά και όχι με ιστορικοπολιτικά κριτήρια και, ως εκ τούτου, δεν οριοθετείται από σύνορα με την αυστηρή έννοια του όρου, αλλά μάλλον από περιφερειακές ζώνες ή πορείες. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ευρασία αντιστοιχεί στην επικράτεια της πρώην ΕΣΣΔ. Στην Ανατολή, η Μογγολία και ενδεχομένως το Θιβέτ προστίθενται γενικά σε αυτό. Ο Ντούγκιν εξαιρεί τα νησιά Κουρίλ, τα οποία προτείνει να επιστραφούν στην Ιαπωνία. Το πρόβλημα των ανατολικών ορίων της Ευρασίας ποτέ δεν ανησύχησε πραγματικά τους ευρασιατιστές, εφόσον θεωρούν ότι η Ευρασία πρέπει να ανοίξει προς την Ασία και βλέπουν τις ασιατικές χώρες ως φυσικούς συμμάχους ενάντια στη δυτική ηγεμονία (ο Alexander Panarin, ο οποίος ήταν καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, θεωρητικοποίησε την οικοδόμηση μιας σινοευρασιατικής συμμαχίας ενάντια στην αμερικανική "νέα τάξη πραγμάτων"). Το πρόβλημα των δυτικών ορίων της Ευρασίας, ωστόσο, έχει απασχολήσει έντονα τους Ευρασιάτες (γεγονός που εξηγείται από την αντίληψή τους για μια Ευρασία κλειστή στη Δύση). Η ευρασιατική επικράτεια βασίζεται επίσης σε εκείνη της πρώην ΕΣΣΔ, εξαιρουμένων των κρατών της Βαλτικής και του θύλακα του Καλίνινγκραντ, και με την προσθήκη της Βεσσαραβίας για κάποιους. Η Ουκρανία θεωρείται Ευρασιατική, αλλά έχει ένα πολύ διφορούμενο καθεστώς. Ως το δυτικό βήμα της Ευρασίας, και λόγω των ιστορικών δεσμών της με την Πολωνία, η Ουκρανία θεωρείται ότι έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τη Δύση (σε τέτοιο βαθμό που οι ευρασιατιστές θα αποκαλούσαν τη δυτικοποίηση της Ρωσίας κατά την περίοδο της Πετρούπολης "Ουκρανοποίηση"). Ως αποτέλεσμα, οι Ευρασιατιστές θα θεωρούν πάντα ότι μια ανεξάρτητη Ουκρανία αποσπασμένη από τη Ρωσία δεν θα μπορούσε να είναι τίποτα άλλο παρά ένας δούρειος ίππος της Δύσης στην ευρασιατική ενότητα.

Η έννοια της τοπογένεσης

Αλεξάντερ Ντούγκιν

Ο Αλεξάντρ Ντούγκιν περιέγραψε αυτόν τον βασικά ηπειρωτικό ευρασιατικό χώρο ως "τελλουροκρατικό", που χαρακτηρίζεται από ένα παραδοσιακό και σοσιαλιστικό πνεύμα, και τον αντιπαρέβαλε με έναν "θαλασσοκρατικό", σύγχρονο και καπιταλιστικό ατλαντικό χώρο (μια αντίθεση που ήδη συναντάται, τηρουμένων των αναλογιών, στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, όπου ο Θουκυδίδης αντιπαραβάλλει μια "τελλουροκρατική" και αριστοκρατική Σπάρτη με μια "θαλασσοκρατική" και δημοκρατική Αθήνα). Η γεωγραφική αντίθεση μεταξύ ενός ηπειρωτικού ευρασιατικού χώρου και ενός θαλάσσιου ατλαντικού χώρου συνδυάζεται έτσι με μια πολιτισμική αντίθεση. Η ευρασιατική σκέψη θεωρεί ότι ο πολιτισμός εξαρτάται (και δεν καθορίζεται) από τον τόπο. Αυτό είναι που ο Petr Savitsky πρότεινε να ονομαστεί τοπογένεση (και το οποίο θεωρούσε επιστημονική έννοια). Ένας συγκεκριμένος γεωγραφικός χώρος θα εξαρτήσει έναν συγκεκριμένο πολιτισμό. Συνεπώς, στον ευρασιατικό χώρο αντιστοιχεί ένας ευρασιατικός πολιτισμός.

Στα μάτια των Ευρασιατών, η θρησκεία είναι το θεμέλιο κάθε πολιτισμού. Επομένως, ο ευρασιατικός πολιτισμός είναι γι' αυτούς θεμελιωδώς ορθόδοξος. Ο αθεϊσμός, ο θεϊσμός, ο καθολικισμός ή ο προτεσταντισμός θεωρούνται δυτικά στοιχεία, ξένα προς τον ευρασιατικό πολιτισμό, ακόμη και αντίθετα προς αυτόν. Έτσι, με λίγες εξαιρέσεις, όλοι οι Ευρασιατιστές θα είναι ρητά ορθόδοξοι. Ωστόσο, χωρίς να αμφισβητείται η ειλικρίνεια της προσωπικής πίστης των Ευρασιατών, ορισμένοι θα επικρίνουν το γεγονός ότι ο ρωσικός χριστιανισμός δεν φαίνεται να βασίζεται σε μια υπερφυσική αποκάλυψη, αλλά είναι απλώς μια έκφραση της ευρασιατικής τοπογένεσης- για το λόγο αυτό, ο πατέρας Ζωρζ Φλορόφσκι θα αποστασιοποιηθεί από το κίνημα, βλέποντας σε αυτό μια νατουραλιστική αναγωγή του χριστιανικού μυστηρίου στο έργο. Παρ' όλα αυτά, οι Ευρασιάτες θα έχουν πάντα επίγνωση ότι δεν είναι όλοι οι Ευρασιάτες Ορθόδοξοι και θα τονίζουν ότι η Ρωσική Ορθοδοξία, διατηρώντας τον κεντρικό της ρόλο, μπορεί να αναγνωρίζει, να εκτιμά και να συναδελφώνεται με άλλες ευρασιατικές θρησκευτικές εκφράσεις. Έτσι, κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, ο Εβραίος ευρασιατιστής Ya Bromberg υπερασπίστηκε την ύπαρξη ενός ειδικά ευρασιατικού εβραϊσμού μέσω της εμπειρίας των Χαζάρων. Πιο κοντά μας, ο Dorji-Lama, πνευματικός ηγέτης των Βουδιστών Καλμίκι, θα ενταχθεί στην ευρασιατική οργάνωση του Alexander Dugin.

Όμως, πάνω απ' όλα οι Ευρασιατιστές θα ανοιχτούν στο Ισλάμ, τονίζοντας την προνοητικότητα με την οποία η Ρωσική Αυτοκρατορία εξοπλίστηκε με έναν θεσμό που εκπροσωπούσε τους μουσουλμάνους της Ρωσίας (το Μεγάλο Μουφτιάτο της Ρωσίας δημιουργήθηκε από την αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β' το 1788), και μην ξεχνώντας ότι το 40% των πολιτών της πρώην ΕΣΣΔ ήταν μουσουλμάνοι. Έτσι, θα εξετάσουν πλήρως την ύπαρξη ενός ειδικά ευρασιατικού, τουρκικού Ισλάμ, επηρεασμένου από τον Σουφισμό και τον Σιιτισμό (το Ισλάμ των Ουαχαμπίτες, από την άλλη πλευρά, απορρίπτεται απολύτως ως μη ευρασιατικό και απόλυτα υποταγμένο στη μισητή Αμερική). Ο Douguine, κινητοποιώντας μια εννοιολογία που αντλεί από την ανάγνωση του René Guénon, θα υποστηρίξει ότι τόσο το Τουρκικό Ισλάμ όσο και η Ρωσική Ορθοδοξία συνδέονται στην ουσία τους με την "Αρχέγονη Παράδοση" (όπως άλλωστε όλες οι αυθεντικά παραδοσιακές θρησκείες) που προέρχεται από την "Υπερβορεία", την οποία τοποθετεί στη Σιβηρία (η αντίληψη αυτή δεν είναι, άλλωστε, ξένη προς τη ρωσική μυθολογία, Πράγματι, τον 14ο αιώνα, ο αρχιεπίσκοπος Βασίλειος του Νόβγκοροντ επιβεβαίωσε την ύπαρξη ενός μυστικού επίγειου παραδείσου στη Σιβηρία, ο οποίος προφανώς παραπέμπει στον βιβλικό μύθο του Κήπου της Εδέμ και θυμίζει πολύ τον βουδιστικό μύθο της Σαμπάλα). Μουσουλμανικές προσωπικότητες θα έρθουν έτσι πιο κοντά στον Ευρασιατισμό: ο Ταλγκάτ Ταντζουντίν, πρώην Μεγάλος Μουφτής της Ρωσίας, ο οποίος θα ενταχθεί στο ευρασιατικό κίνημα του Ντούγκιν- και κυρίως ο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάεφ, πρώην πρόεδρος του Καζακστάν και υποστηρικτής ενός ειδικά τουρκικού Ευρασιατισμού, διαφορετικού από τον ορθά ρωσικό Ευρασιατισμό (και στον οποίο ο Ντούγκιν θα αφιερώσει ένα διθυραμβικό βιβλίο).

Όπως βλέπουμε, η τοπογένεση δεν είναι ούτε ντετερμινισμός ούτε καθολικισμός- προϋποθέτει και προσαρμόζει ό,τι υπάρχει. Οι διάφορες θρησκείες και πολιτισμοί της Ευρασίας διατηρούν τις ιδιαίτερες ταυτότητές τους, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζουν κοινά πολιτισμικά χαρακτηριστικά, που τις κάνουν να συγκλίνουν στην ευρασιατική ενότητα, η οποία νοείται ως μια κοινότητα, φυσική και μυστικιστική, του πεπρωμένου. Η έννοια της τοπογένεσης αποτελεί έτσι ένα κομβικό σημείο της ευρασιατικής σκέψης, όπου υφαίνεται μια διαλεκτική του ενός και των πολλών, θεμελιώνοντας μια αυτοκρατορική επιβεβαίωση της ταυτότητας που σέβεται (αλλά και αγκαλιάζει) τις ιδιαίτερες ταυτότητες των ευρασιατικών λαών (θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι αυτή η αυστηρά οργανική αντίληψη δεν αφήνει περιθώρια για ατομικές επιλογές: ένας Μορμόνος Τατάρος που αγαπά την πατρίδα δεν μπορεί παρά να είναι μια επικίνδυνη ανωμαλία από ευρασιατική άποψη).

Μια Διαφοροποιητική Κριτική του Δυτικού Οικουμενισμού

Alexander Sergeyevich Panarin

Αυτή η έννοια της τοπογένεσης θα αποτελέσει επίσης τη βάση της ευρασιατικής κριτικής του δυτικού οικουμενισμού. Ο τελευταίος γίνεται κατανοητός ως υποστηρίζοντας την ύπαρξη ενός ενιαίου ανθρώπινου πολιτισμού, με τους διάφορους πολιτισμούς να είναι απλώς η έκφραση αυτού του ενιαίου πολιτισμού σε διαφορετικά ιστορικά στάδια εξέλιξης, που προφανώς οδηγούν στο δυτικό μοντέλο, το οποίο θεωρείται ως το πιο προηγμένο και πιο επιθυμητό ιστορικό στάδιο της ανθρωπότητας (οι Ευρασιατιστές θα σημειώσουν ότι ο λευκός υπεροπτισμός είναι τελικά μόνο μια φυσικοποιημένη μορφή αυτού του οικουμενισμού). Ο δυτικός πολιτισμός θεωρείται έτσι ως ο στόχος όλης της ανθρωπότητας και το μοντέλο ανάπτυξής του ως η μοναδική κατεύθυνση της ιστορίας. Ο Alexandre Panarin θεωρεί ότι αυτό το σύμπλεγμα ανωτερότητας της Δύσης προέρχεται από την προφανή ισχύ του βιομηχανικού και καταναλωτικού της μοντέλου, ενώ τονίζει ότι η σύγχρονη οικολογική κρίση αποδεικνύει αναμφισβήτητα τον επιβλαβή χαρακτήρα της.

Σε αυτόν τον ιστορικιστικό οικουμενισμό της Δύσης, που δικαιολογεί την πολιτική ηγεμονία της, καθώς και τον πολιτισμικό εκδυτικισμό του κόσμου, οι Ευρασιατιστές αντιτίθενται αποφασιστικά σε μια "γεωγραφική" διαφοροποίηση. Κατά την άποψή τους, το δυτικό μοντέλο δεν είναι καθόλου καθολικό. Όπως έχουμε ήδη πει, για τους ευρασιατιστές, κάθε γεωγραφικός χώρος αντιστοιχεί σε έναν συγκεκριμένο πολιτισμό, οπότε το δυτικό μοντέλο αντιστοιχεί νομίμως και αποκλειστικά στον δυτικό γεωγραφικό χώρο. Ο Ευρασιατισμός υπερασπίζεται έτσι την ασυγκρισιμότητα και την ισότητα των πολιτισμών, καθένας από τους οποίους πρέπει να γίνεται σεβαστός στην ιδιαιτερότητά του. Το ασυγχώρητο σφάλμα της Δύσης είναι λοιπόν ότι πίστεψε ότι είναι ανώτερη από τον υπόλοιπο κόσμο, παραχωρώντας στον εαυτό της το δικαίωμα να εισβάλει σε αυτόν "για το καλό του", περιφρονώντας έτσι το αδιαμφισβήτητο δικαίωμα κάθε λαού να παραμείνει ο ίδιος και να αναπτυχθεί σύμφωνα με τη δική του εσωτερική λογική, δηλαδή να παραμείνει πιστός στη δική του τοπογένεση. Οι Ευρασιάτες παρουσιάζονταν πάντα ως αντιαποικιοκρατικοί και τριτοκοσμικοί (και αυτό συνέβαινε ήδη από τη δεκαετία του 1920, δηλαδή σε μια εποχή που δεν ήταν ακόμη της μόδας). Στη Γαλλία, ο Αλεξάντρ Ντούγκιν προσέγγισε τη Νέα Δεξιά με επικεφαλής τον Αλέν ντε Μπενουά, ο οποίος ήταν επίσης φορέας μιας διαφοροποιημένης κριτικής του δυτικού οικουμενισμού, ενώ ο Αλεξάντρ Παναρίν προσέγγισε ορισμένους ερευνητές των μεταποικιακών σπουδών. Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζει ότι η προορατική αποστολή της Ευρασίας είναι να πρωτοστατήσει στην εξέγερση του Τρίτου Κόσμου κατά της δυτικής ηγεμονίας.

Η Ευρασία ως ιδεοκρατία

Ο ευρασιατικός μεσσιανισμός του Panarin αναμφισβήτητα αναπαράγει ορισμένα "τικ" του ρωσικού εθνικισμού. Η παρατήρηση αυτή μπορεί να επεκταθεί στο σύνολο της ευρασιατικής σκέψης, η οποία αναθέτει στην ορθόδοξη "Αγία Ρωσία" τον ρόλο της "αιχμής του δόρατος" της Ευρασίας. Οι Ευρασιατιστές, ωστόσο, πάντα αρνούνταν ότι είναι αντιδραστικοί. Στη δεκαετία του 1920, ασκούσαν έντονη κριτική στους Λευκορώσους που παρέμεναν πεισματικά μοναρχικοί και αντ' αυτού ισχυρίζονταν ότι ήταν "φουτουριστές" (και ακόμη και "κοσμιστές" για τους πιο αριστερούς). Ενώ απέρριψαν τη μαρξιστική ιδεολογία, είδαν τη σοβιετική εμπειρία ως ένα σημαντικό βήμα στη διαδικασία της πολιτικής ενσάρκωσης της Ευρασιατικής Ιδέας. Για τους ευρασιατιστές, ο ρωσικός λαός, ορθόδοξος και θεοφόρος, εκλέχτηκε προφητικά για να φέρει εις πέρας αυτή τη διαδικασία, δηλαδή να δημιουργήσει την ευρασιατική αυτοκρατορία. Η τελευταία, η πολιτική ενσάρκωση της Ευρασιατικής Ιδέας, κατανοείται έτσι από την ευρασιατική σκέψη ως μια ιδεοκρατία, ένα αριστοκρατικό και αυταρχικό καθεστώς, θρησκευτικής και σοσιαλιστικής ουσίας, που εκφράζει την ευρασιατική οργανικότητα.

Οι ευρασιατιστές έχουν ανιχνεύσει την ιστορία της συγκρότησης της ευρασιατικής ιδεοκρατίας μέσα από ένα ιστορικό μετα-αφήγημα που έρχεται σε ρήξη με την παραδοσιακή ρωσική ιστοριογραφία. Πράγματι, η Ρως του Κιέβου στερείται του συνήθους ιδρυτικού της ρόλου. Μόνο ο Άγιος Βλαδίμηρος του Κιέβου (958-1015), για την ιστορική επιλογή του βυζαντινού χριστιανισμού, και ο Άγιος Αλέξανδρος Νέφσκι (1220-1263) σώζονται. Οι τελευταίοι, αντιμέτωποι με τους Μογγόλους στα ανατολικά και τους Τεύτονες ιππότες στα δυτικά (που ξεκίνησαν τις περίφημες σταυροφορίες στη Βαλτική), επέλεξαν να αναγνωρίσουν την επικυριαρχία του Μπατού Χαν, εγγονό του Τζένγκις Χαν, και να αντιταχθούν στους Τεύτονες, επιλέγοντας έτσι την Ευρασία έναντι της Δύσης (οι Ευρασιατιστές θα αντιπαραβάλουν τον Άγιο Αλέξανδρο Νέφσκι σε έναν άλλο Ρώσο πρίγκιπα, τον Δανιήλ της Γαλικίας, ο οποίος έκανε την αντίθετη επιλογή και τον οποίο θα συκοφαντήσουν γι' αυτό, Εδώ συναντάμε τον διττό χαρακτήρα της Ουκρανίας στην ευρασιατική σκέψη). Διότι είναι πράγματι η μογγολική αυτοκρατορία που θεωρείται ως η μήτρα της ευρασιατικής ιδεοκρατίας. Η ευρασιατική ιστοριογραφία, με έναν πρωτότυπο τρόπο, θα αποκαταστήσει έτσι τον Τζένγκις Χαν και τους Τζενγκισσανίδες. Ο Lev Gumilev (1912-1992) υπενθύμισε τη χριστιανική διάσταση της μογγολικής αυτοκρατορίας, ακόμη και στην υψηλή αριστοκρατία της (η μητέρα του Kubilay Khan, αυτοκράτορα της Κίνας και εγγονού του Τζένγκις Χαν, ήταν χριστιανή πριγκίπισσα του Νέστορα). Ενώ η παραδοσιακή ρωσική ιστοριογραφία βλέπει τη διεκδίκηση της Μοσχοβίας ως ιδρυτικό αγώνα για εθνική απελευθέρωση κατά των Μογγόλων, η ευρασιατική ιστοριογραφία βλέπει τη Μόσχα ως κληρονόμο της μογγολικής αυτοκρατορίας. Η προνοητική αποστολή του ρωσικού λαού είναι επομένως να φέρει στην ιστορική του ολοκλήρωση το έργο που ξεκίνησε ο μογγολικός λαός: τη συγκρότηση της ευρασιατικής ιδεοκρατικής αυτοκρατορίας.

Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η επιρροή του ευρασιατισμού στη σύγχρονη ρωσική πολιτική. Αυτοί που έχουν καταστήσει τον Ντούγκιν μια eminence grise του Κρεμλίνου, ή ακόμη και έναν ευρασιατιστή του προέδρου Πούτιν, μάλλον υπερβάλλουν. Ωστόσο, θα ήταν λάθος να υποτιμήσουμε την ικανότητα της ευρασιατικής σκέψης, με τις μυστικιστικές, πολιτικές και επιστημονικές ρίζες της, να εισχωρήσει κάποιες από τις ιδέες της στις κρατικές ιδεολογίες των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ (όπως έδειξαν τα παραδείγματα της Ρωσίας, του Καζακστάν και, σε μικρότερο βαθμό, του Κιργιστάν).

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΊ ΓΙΑ ΤΗ "ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΉ ΤΩΝ ΣΥΝΌΡΩΝ" ΤΗΣ ΝΤΑΡΥΑ ΠΛΑΤΩΝΟΒΑ

 

Pavel Kiselev

Στη μνήμη της Daria Dugina, που δολοφονήθηκε από τους εχθρούς της Ρωσίας στις 20 Αυγούστου 2022.

"Ο υποτελής σκέφτεται τα σύνορα/άκρα. Ο Κύρι(αρχ)ος στα σύνορα/άκρα ",

Ντάρια Ντούγκινα

РАЗМЫШЛЕНИЯ О «МЕТАФИЗИКЕ ФРОНТИРА» ДАРЬИ ПЛАТОНОВОЙ

Στο Ευρασιατικό Σχολείο στις 13 Αυγούστου, η Dasha διάβασε την εργασία της "Η μεταφυσική των συνόρων". Κάποιοι Ευρασιάτες ή νέοι που φιλοδοξούσαν να γίνουν Ευρασιάτες, την είδαν και την άκουσαν για πρώτη και, προς μεγάλη τους λύπη, για τελευταία φορά. Η Ντάσα μιλούσε ζωντανά, δυναμικά και εύγλωττα, γεγονός που δεν θα μπορούσε να μην εντυπωσιάσει τους νέους που δεν είχαν μεγάλη διαφορά ηλικίας από τη Ντάσα. Η ξεκάθαρη σκέψη της, η ικανότητά της να διατυπώνει τα επιχειρήματά της και να μεταφέρει το μήνυμά της εύκολα στο ακροατήριο, δεδομένου ότι μια τέτοια ενέργεια και απίστευτη πειστικότητα προέρχεται από ένα νεαρό κορίτσι, επηρέασε θετικά τη δυναμική του σχολείου και ελπίζουμε ότι παρακίνησε επίσης πολλούς συμμετέχοντες να αφιερώσουν τη δύναμη και τη θέλησή τους στον κοινό μας σκοπό.

Ο τραγικός θάνατος της Ντάσα μια εβδομάδα αργότερα άφησε μια ανεξίτηλη πληγή στην ψυχή όλων μας - όσων τη γνωρίζαμε από κοντά, όσων βρισκόμασταν συνεχώς στο πλευρό της, όσων την ακούγαμε και εμπνεόμασταν από το θάρρος και την ενέργειά της. Και ο καθένας από εμάς που πληγωθήκαμε βαθιά από τον απροσδόκητο θάνατό της διατήρησε λίγο από αυτό το κουράγιο, αυτή την ενέργεια, για να εργαστεί μαζί μας στη μνήμη του αγγέλου μας, της Ντάρια, και να κρατήσει το λάβαρό της στη μάχη για τη νίκη.

Εγώ, από την πλευρά μου, ήθελα να γράψω αυτή την κριτική της έκθεσης της Ντάσα αμέσως μόλις επέστρεψα από το σχολείο - ήταν τόσο εντυπωσιακή και προκλητική. Εκείνη την εποχή, υπέθεσα ότι όλοι θα συνεργαζόμασταν συχνά με την Ντάσα στο πλαίσιο της Ευρασιατικής Ένωσης Νέων, ήθελα να γράψω αυτό το κείμενο αμέσως και να της το στείλω, να το συζητήσουμε και να πάρουμε κάποιες συμβουλές, αλλά τότε, όπως πάντα, βασίστηκα στο γεγονός ότι υπάρχει ακόμα αρκετός χρόνος, θα έχουμε χρόνο...

Τώρα νομίζω ότι είναι σωστό και σημαντικό να γράψω τις σκέψεις μου για μια από τις τελευταίες ομιλίες της, η οποία με ώθησε σε ένα νέο στάδιο στη μελέτη μου για τη γεωπολιτική και τις διεθνείς σχέσεις. "Η μεταφυσική των συνόρων" είναι μια εντελώς μοναδική προοπτική για την αντιπαράθεση της Ρωσίας με τις δυτικές χώρες, κάτι που δεν προέρχεται από την ορολογία του Alexander G. Dugin, που μπορεί και πρέπει να συνεχιστεί στη γεωπολιτική σκέψη. Τώρα είναι καθήκον και αποστολή των οπαδών της, των συνεργατών της και της Ευρασιατικής Ένωσης Νέων να κατανοήσουν και να συνεχίσουν την επιστημονική έρευνα της Ντάσα. Και αυτός θα είναι ο καλύτερος τρόπος για να τιμήσουμε τη μνήμη της Ντάρια που ζει για πάντα στις καρδιές μας.

"Ο υποτελής σκέφτεται τα σύνορα/άκρα. Ο Κύρι(αρχ)ος στα σύνορα/άκρα". Αυτή η φράση της Ντάσα έχει μείνει αξέχαστη από την πρώτη στιγμή. Για να διευκρινιστεί για τους αναγνώστες, μπορεί να παραφραστεί ως εξής: "Σήμερα, ένας συνηθισμένος άνθρωπος σκέφτεται τα κρατικά σύνορα, και ένας πολιτικός άνθρωπος σκέφτεται τα σύνορα". Τα σύνορα με την έννοια που σημειώνονται σε ένα φυσικό χάρτη στα εγχειρίδια γεωγραφίας εξαφανίστηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Σήμερα έχουμε να κάνουμε με υπερεθνικές οντότητες που επεκτείνουν την παρουσία και την επιρροή τους σε ολόκληρο τον κόσμο. Η γραμμή στην οποία τελειώνουν οι δυνατότητες και τα συμφέροντά τους (ή η οποία αποτελεί προσωρινό εμπόδιο στην επέκταση) είναι το σύνορο. Δεν είμαστε πάντα σε θέση να οριοθετήσουμε αυτή τη γραμμή με φυσικό τρόπο- συχνά υπάρχει μόνο μεταφυσικά.

Ντάρια Ντούγκινα ~ Μια θυσία για την αιωνιότητα

Daria Dughin – Un sacrificiu pentru eternitate

Η βίαιη επίθεση στην οποία σκοτώθηκε η Ντάρια Ντούγκινα, κόρη του μεγάλου Ρώσου φιλοσόφου Αλεξάντερ Ντούγκιν, στις 20 Αυγούστου 2022, αφήνει πίσω της πολλαπλά νοήματα. Είναι απαραίτητο να εξετάσουμε προσεκτικά αυτό το γεγονός που ξεχωρίζει ως κάτι πολύ περισσότερο από μια φρικιαστική δολοφονία. Είναι μια στιγμή που τείνει να γίνει σημαντικό ορόσημο στη σύγχρονη ιστορία.

Πρώτον, από την έρευνα για τους δράστες του εγκλήματος, αρχίζουμε να βλέπουμε όλο και πιο ξεκάθαρα ποιος ήταν και είναι αυτός που ενοχλήθηκε τόσο πολύ από τις προσπάθειες του πατέρα Ντούγκιν και της κόρης του. Έχουμε ήδη ενδείξεις ότι οι μυστικές υπηρεσίες της Ουκρανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ισραήλ, του Ηνωμένου Βασιλείου και πιθανώς άλλων χωρών συνεργάστηκαν για την εκτέλεση της δολοφονίας. Δεδομένου ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα, δεν αποκλείεται να εμπλέκονται και πράκτορες των δυτικών υπηρεσιών, οι οποίοι μάλιστα διείσδυσαν στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Όλες αυτές οι διακρατικές επιχειρήσεις διεξάγονται, φυσικά, με φόντο τη σύγκρουση στην Ουκρανία. Είναι προφανές σε οποιονδήποτε έχει έστω και λίγη διαύγεια ότι αυτή η αντιπαράθεση είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που προσπαθούν να μας πείσουν τα ευρωατλαντικά μέσα ενημέρωσης. Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για μια "απρόκλητη και αδικαιολόγητη" επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας εναντίον της Ουκρανίας ως κυρίαρχου και δημοκρατικού κράτους, αλλά, όπως εξήγησε η ίδια η Ντάρια Ντούγκινα λίγο πριν από το θάνατό της, για μια αντιπαράθεση μεταξύ της παγκοσμιοποίησης και του ευρασιατισμού.

Η επίθεση είχε πιθανότατα ως στόχο τόσο τον πατέρα, Αλέξανδρο, όσο και την κόρη του, Ντάρια. Αλλά στο βάθος, ο βομβισμός είχε ως στόχο να εμποδίσει τις ιδέες που οι δύο τους - πατέρας και κόρη - υποστηριζόμενοι από μια ολόκληρη σχολή σκέψης, διέδιδαν στη συνείδηση εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε ότι ο Alexander Dughin ήταν και είναι εξαιρετικά δυσάρεστος για την ατλαντική ηγεμονία, διότι είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένας πολιτικός αναλυτής. Είναι ένας δημιουργός πολιτικών και φιλοσοφικών συστημάτων, ένας άνθρωπος με μεγάλο διανοητικό και πνευματικό βάθος, ένα πρότυπο που παρακινεί και εμπνέει τις μάζες. Και η Ντάρια Ντούγκινα ήταν (δεν έχουμε ακόμη συνηθίσει στην ιδέα ότι δεν είναι πια) μια λαμπρή συνεργάτης και συνεχιστής της φλέβας ιδεών και δράσεων που άνοιξε ο πατέρας της.

Γνώρισα τη Daria πριν από τρία χρόνια, το 2019, στο Φόρουμ του Κισινάου, που διοργάνωσε ο κοινός μας φίλος, ο διακεκριμένος πατριώτης, πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας Iurie Rosca. Εντυπωσιάστηκα από την πολυμάθεια, την ευγλωττία και το βάθος του λόγου της Ντάρια, αλλά εξίσου από τη χάρη και την ευγένεια που εξέπεμπε η ίδια η παρουσία της. Η Ντάρια αποτελούσε σημαντικό στήριγμα για τον πατέρα της. Τόσο από την άποψη του διαλόγου και της ευαισθητοποίησης που απαιτούνται για την ανάπτυξη εννοιών, όσο και ως κορυφαίος συμμετέχων και διοργανωτής εκδηλώσεων που ανατάραξαν τις συνειδήσεις και τις ψυχές των ανθρώπων και δημιούργησαν ευρύτατα ρεύματα ιδεών.

Ας το δούμε τώρα από μια διαφορετική οπτική γωνία: δεν είναι βασικά οι ίδιοι οι Ουκρανοί που προκάλεσαν τη σύγκρουση στην Ουκρανία, αλλά εκείνοι που, μέσω της διαφθοράς, των εκβιασμών και των πραξικοπημάτων, πήραν τον έλεγχο της διοίκησης του Κιέβου. Είναι επίσης αυτοί που έχουν διαστρεβλώσει τα μυαλά μεγάλου μέρους του πληθυσμού της Ουκρανίας, ιδίως στα δυτικά της χώρας. Και αυτοί οι σκιώδεις δολοπλόκοι δεν είναι άλλοι από τις μαριονέτες του παγκοσμιοποιημένου συστήματος, οι οποίοι επίσης χρησιμοποιούν κυνικά τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής εδώ και δεκαετίες. Μόνο οι αφελείς δεν έχουν ακόμη κατανοήσει ότι οι ΗΠΑ έχουν γίνει η ένοπλη πτέρυγα των παγκοσμιοποιητών, ως η ηγετική χώρα του ΝΑΤΟ, αλλά και η έδρα των πιο κυρίαρχων θεσμών στον κόσμο: με οικονομικούς όρους (ΠΟΕ), με χρηματοπιστωτικούς-τραπεζικούς όρους (Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ, Ομοσπονδιακή Τράπεζα Αποθεμάτων), με όρους διεθνούς "συνεργασίας" (ΟΗΕ) ή με όρους παγκόσμιας "υγείας" (ΠΟΥ). Η Ουκρανία, με τη σειρά της, έχει καταλήξει να χρησιμοποιείται ως δουλικό όργανο των παγκοσμιοποιητικών σχεδίων για τη διατήρηση της βιτρίνας της μονοπολικότητας. Η μονοπολικότητα, η οποία, αν μπορούσε να διατηρηθεί, θα εξυπηρετούσε τον σημαντικότερο στόχο των παγκοσμιοποιητών, δηλαδή την εγκαθίδρυση μιας πλανητικής δικτατορίας με τη μορφή μιας Παγκόσμιας Κυβέρνησης. Αυτό θα συνεπαγόταν αναγκαστικά να γονατίσει τη Ρωσία και να καταπνίξει την αφύπνιση του τρομερού πολιτιστικού δυναμικού που διαθέτει η Ευρασία ως πυρήνας του παγκόσμιου ηπειρωτικού χώρου.