Μάνος Φαλτάιτς
Ο Εμμανουήλ Φαλτάιτς, Έλληνας εθνικιστής φιλόσοφος, συγγραφέας, λαογράφος, ζωγράφος και ιδρυτής του ομώνυμου μουσείου στη Σκύρο, γεννήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 1938 στην Αθήνα και πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 2012 στη Σκύρο, όπου κατοικούσε.
"Αλλά αυτό που τον ξεχώρισε περισσότερο ήταν η ανάπτυξη της θεωρίας του περί του Νταϊσμού, δηλαδή, κατά αυτόν, η πρακτική και η βίωση των αρχών του Νταϊφά - Ταϊφά (εκ του ταή-ταίζω, εξού και σύν-τροφος), που σημαίνει «την συντροφιά-συντροφιλίκι-συντροφική συσπείρωση-κομπανία-Εστία-Άστυ-Κοινότητα» και ο οποίος αποτελεί το αρχετυπικό σύστημα της ανθρωπότητας πάνω στον οποίο δομήθηκαν οι αξίες που δεσπόζουν ανεξαιρέτως σε όλες τις ανθρώπινες κοινωνίες.
Μέσα από τον Νταϊφά και τις αξίες του δομήθηκαν τόσο οι αξίες της «αδερφοποιημένης κοινωνικής συμβίωσης», όσο και αυτές της «ανυποχώρητης, περήφανης κι υπεύθυνης ατομικότητας», η οποία κινούμενη βιωματικά ταυτίζει το ατομικό με το συλλογικό Εγώ. Οι «κύριοι λειτουργοί» του Νταϊφά είναι οι Νταήδες ή Ταγοί, οι οποίοι ξεχώριζαν τόσο στο βιολογικό όσο και, κυρίως, στον χαρακτήρα και στο πνεύμα. Με κύριες αξίες της βιοθεωρίας τους: την παλληκαριά, την γενναιότητα και την δικαιοσύνη. Για αυτό όποιος είναι απλά δυνατός και γενναίος δεν είναι Νταής-Ταγός καθώς πρέπει να διαθέτει όλες τις αξίες που χρειάζεται το Νταϊστικό σύστημα.
Για αυτό και είναι δεμένος ο Νταϊσμός με την κοινοτισμό αλλά ταυτόχρονα την ατομικότητα, την ελευθερία, τον αντικρατισμό και την αντιεξουσιαστικότητα. Καθότι ο Νταϊσμός, ως σφαιρικό αξιακό καλύπτει κάθε πλευρά της Ζωής, και οι εκπρόσωποί του, είναι κατά κάθε μορφής Τυραννίας και καταπίεσης. Για αυτό τον λόγο δεν θεωρούν δράση οι Νταήδες την απλή διαμαρτυρία αλλά αντίθετα την ενεργή αντίσταση και ανυπακοή.
Καθότι μετά την διάλυση των Νταϊφάδων στο παρελθόν, κατά τον συγγραφέα, και με την επικράτηση της θεσμοθετημένης εξουσίας είτε αυτή λεγόταν Τυραννία, είτε Ιμπέριουμ, είτε κρατισμός πέρασαν στην παρανομία και παρέμειναν στην Ζωή μέσω των αξιών τους σε διάφορες μορφές. Όπου επικρατούσε η συντροφιά γενναίων ανδρών, οι οποίοι μάχονταν όχι μόνο με παλληκαριά και δύναμη υπέρ διάφορων αξιών αλλά ταυτόχρονα υπερασπιζόμενοι την Δικαιοσύνη ως αξία και άσβεστο φάρο τους, εκεί έμενε ζωντανό ο Νταϊσμός."
Αν και θεωρώ πιο πειστική την ετυμολογία του Νταϊφά που δίνει ο Αριστείδης Κόλλιας στο "Αρβανίτες και η Καταγωγή των Ελλήνων".
Da - ντα( δάσος, δρυς, δένδρο, δούρειο...) είναι το ξύλο. Νταής όπως λέμε "θα φας ξύλο" ή "θα σε κάνω...ντα"! Και Καπάνταης ο κάπος τους, ο αρχηγός ή καπετάνιος τους.
Βέβαια αυτή η ετυμολογία δεν αναιρεί την περιγραφή και το βαθύτερο κοινοτιστικό νόημα που δίνει ο Μάνος Φλάταϊτς στην έννοια του Νταϊφά. Διότι σαφώς και νταής δεν είναι απλά και μόνο ο φουσκωτός τρόμπας που γ#μ#ει και δέρνει.
Ο κοινοτιστικός θεσμός του Νταϊφά πρέπει να ειδωθεί παράλληλα με τον θεσμό του Καπετανάτου, του Αρματολικίου* και των Κλεφταρματολών εν γένει.** Ας φανταστούμε τις ένοπλες, κοινοτιστικές, πολιτικοστρατιωτικές, εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις των Κούρδων, των Ιρλανδών, των Σιιτών του Λιβάνου σε ένα προνεωτερικό πλαίσιο και νοοτροπία.
Με σημερινούς νεωτερικούς όρους τα καπετανάτα/αρματολίκια και οι νταϊφάδες των κλεφταρματολών συνδυάζουν καταστάσεις και λειτουργίες φαινομενικά ασύμβατες μεταξύ τους: παράνομη οργάνωση, εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφαλείας (και σε εμπόλεμη ζώνη), αδερφότητα και κοινωνικές παροχές στα μέλη των οικογενειών των μελών, είσπραξη διοδίων, παράλληλη "λογοδοσία" τόσο προς στον εκπρόσωπο του Ιμπέριουμ όσο και κυρίως στην κοινότητα της περιοχής που προστατεύει και αστυνομεύει!
Το ζήτημα άπτεται της όλης συζήτησης περί "Ελληνικού Κοινοτισμού" που δυστυχώς στην Ελλάδα διεξάγεται σε ασφυκτικά πλαίσια και ψευδαισθήσεις ότι δήθεν ο ελληνικός κοινοτισμός ήταν κάτι σαν την κοινωνία των πολιτών. Ενώ μένει εντελώς απ'έξω απ'την εξίσωση η δυναμική των ισχυρών ανδρών (ακόμα και της Εκκλησίας) και της ημιφεουδαρχικής τους δράσης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Εκεί που τα σχέδια των Νεοταξιτών θα αποτύχουν στην δημιουργία μιας Παγκόσμιας οργουελιανής Μεγαμηχανής, αλλά θα επιτύχουν στο να ξεχαρβαλώσουν το Έθνος Κράτος.
Εκεί που το Ένστικτο της Επιβίωσης θα συναντηθεί με την μεταμοντέρνα χαοτική πραγματικότητα, εκεί θα ξαναγεννηθούν Νταϊφάς και Κοινοτισμός κι όχι το ένα δίχως το άλλο, είναι αδύνατον.
**Ο Έρικ Χομπσμπάουμ στο "Ληστές, πρόοιμοι κοινωνικοί επαναστάτες" δίνει επίσης ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τους βαλκάνιους χαϊδούκους.
*βλέπε και την Κολληγιά, την συντροφιά, κολλέγιο των όψιμων ληστών.
Οι βόρειοι γείτονες μας ακόμα κολέγκα λένε τον φίλο- σύντροφο και οι Ιταλοί τον συνάδελφο- συνέταιρο! Αυτά για όσους νομίζουν ότι στο Κιλελέρ εξεγέρθηκαν οι κολίγοι. Λάθος! Στο Κιλελέρ εξεγέρθηκαν οι ακτήμονες εργάτες γης αγροτικών καπιταλιστικών επιχειρήσεων. Όσο ήταν όντως κολίγοι ο ίδιος ο φεουδαρχικός θεσμός τους προστάτευε από τις καπιταλιστικές αυθαιρεσίες της Αγοράς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου